Namazın Mekruhları

S-Mekruh ne demektir ?
C-Mekruh, mahbûb‘un (sevilenin) karşıtı olup, sevimsiz, çirkin ve hoş olmayan bir şey demektir. Biri “Tahrîmen” ve diğeri “Tenzîhen” olmak üzere iki çeşit mekruh vardır.

S-Tahrîmen mekruh ne demektir?
C-Bir vâcibin terk edilmesine “Tahrîmen mekruh” denir ki, harama çok yakın demektir. Bir vâcib, sehven (dalgınlıkla) terk edilirse, sehiv secdesi gerekir, kasden terk edilirse, namazın yeniden kılınması vâcib olur. Aksi halde günah olur.

S-Tenzîhen mekruh ne demektir?
C-Sünnetlerin terk edilmesi “Tenzîhen mekruh”tur. Sünnet, kuvvetli müekked ise, terk edilmesi daha kuvvetli mekruh olur. Sünnetlerin terkinden dolayı her ne kadar sehiv secdesi gerekmez ise de sevabın azalmasına neden olurlar.

S-Namazdaki mekruhlar nelerdir?
C-Namazdaki mekruhların başında tâ‘dil-i erkân‘ın terk edilmesi gelir ki, harama yakın tahrîmen mekruhtur.

S-Ta‘dil-i erkân ne demektir?
C-Ta‘dil;Bir şeyi yerli yerince ve dosdoğru yapmaktır.

Erkan; Rükn‘ün çoğuludur. Yani namazın rükûnlarını yerli yerince ve dosdoğru yapmaya “Ta‘dil-i Erkân” denir. Rükû‘da, rükû‘dan doğrulup ayağa dikilince, secdelerde ve iki secde arasındaki oturuşta acele etmemeli, sükûnet ve huzurla namazı kılmalıdır. İmamdan önce rükû ve secdeye varmak ve imamdan önce rükû ve secdeden kalkmak mekruhtur.

İster oturur vaziyette olsun, ister ayakta olsun, insanların yüzüne karşı, yanmakta olan ateşe karşı ve resimlere karşı namaz kılmak mekruhtur. Üzerinde canlı türü, insan veya hayvan resmi bulunan giysilerle namaz kılmak mekruhtur.

Not: Köpek ve canlı türü resim bulunan evlere rahmet melekleri girmez. Tuvalete gitme veya yellenme zorunluluğu varken namaz kılmak mekruhtur. Vakit dar olursa kılınabilir. Yemek sofrası hazırken ve yemeğe iştahı var iken namaza başlamak mekruhtur. Önce yemek yenilir ve sonra namaz kılınır. Ancak vakit darsa aksi yapılır. Namazda göz ucu ile etrafa bakınmak ve mânevi cezbe olmaksızın gözleri yummak mekruhtur.

Namazda bir sünneti terk etmek, meselâ; Sübhâneke‘yi okumamak veya rükû ve secde tesbihlerini üçten az yapmak mekruhtur. Farzların bir rekâtında aynı sûreyi bir kaç defa tekrar okumak mekruhtur. Namazın ikinci rekâtlarında, birinci rekâttan üç ayet miktarı daha uzun okumak mekruhtur. Namazın ikinci rekâtında, birinci rekâtta okuduğu sûrenin daha yukarısından okumak mekruhtur. Arada bir kısa sûreyi atlamak da mekruhtur.

Örneği; Birinci rekâtta, “İzâ câe” sûresini okuyan kişinin, ikinci rekâtta “Kâfirûn” sûresini okuması mekruh olduğu gibi, “Tebbet” sûresini atlayıp “İhlâs” sûresini okuması da mekruh olur.
Not: Bu konunun daha iyi anlaşılabilmesi, Kur‘an‘daki sûrelerin tertip sırasını bilmek ve Kur‘an‘la barışık olunması ile mümkün olur. Erkeklerin secde ederken, kollarını ve dirseklerini yere yatırmaları ve yanlarına yapıştırmaları mehruhtur. Kadınlarda mekruh değildir. Namazda bir yere dayanmak ve özürsüz tek ayağı üzerinde namaz kılmak mekruhtur. Namazda gerinmek ve esnemek mekruhtur. Ağzını kapayarak esnemeye engel olmaya çalışılmalıdır. Bu yetersiz olursa, sağ avucun içi veya sol elin tersi ile ağız kapatılmalıdır.S-Mekruh ne demektir ?

C-Mekruh, mahbûb‘un (sevilenin) karşıtı olup, sevimsiz, çirkin ve hoş olmayan bir şey demektir. Biri “Tahrîmen” ve diğeri “Tenzîhen” olmak üzere iki çeşit mekruh vardır.

S-Tahrîmen mekruh ne demektir?
C-Bir vâcibin terk edilmesine “Tahrîmen mekruh” denir ki, harama çok yakın demektir. Bir vâcib, sehven (dalgınlıkla) terk edilirse, sehiv secdesi gerekir, kasden terk edilirse, namazın yeniden kılınması vâcib olur. Aksi halde günah olur.

S-Tenzîhen mekruh ne demektir?
C-Sünnetlerin terk edilmesi “Tenzîhen mekruh”tur. Sünnet, kuvvetli müekked ise, terk edilmesi daha kuvvetli mekruh olur. Sünnetlerin terkinden dolayı her ne kadar sehiv secdesi gerekmez ise de sevabın azalmasına neden olurlar.

S-Namazdaki mekruhlar nelerdir?
C-Namazdaki mekruhların başında tâ‘dil-i erkân‘ın terk edilmesi gelir ki, harama yakın tahrîmen mekruhtur.

S-Ta‘dil-i erkân ne demektir?
C-Ta‘dil;Bir şeyi yerli yerince ve dosdoğru yapmaktır.

Erkan; Rükn‘ün çoğuludur. Yani namazın rükûnlarını yerli yerince ve dosdoğru yapmaya “Ta‘dil-i Erkân” denir. Rükû‘da, rükû‘dan doğrulup ayağa dikilince, secdelerde ve iki secde arasındaki oturuşta acele etmemeli, sükûnet ve huzurla namazı kılmalıdır. İmamdan önce rükû ve secdeye varmak ve imamdan önce rükû ve secdeden kalkmak mekruhtur.

İster oturur vaziyette olsun, ister ayakta olsun, insanların yüzüne karşı, yanmakta olan ateşe karşı ve resimlere karşı namaz kılmak mekruhtur. Üzerinde canlı türü, insan veya hayvan resmi bulunan giysilerle namaz kılmak mekruhtur.

Not: Köpek ve canlı türü resim bulunan evlere rahmet melekleri girmez. Tuvalete gitme veya yellenme zorunluluğu varken namaz kılmak mekruhtur. Vakit dar olursa kılınabilir. Yemek sofrası hazırken ve yemeğe iştahı var iken namaza başlamak mekruhtur. Önce yemek yenilir ve sonra namaz kılınır. Ancak vakit darsa aksi yapılır. Namazda göz ucu ile etrafa bakınmak ve mânevi cezbe olmaksızın gözleri yummak mekruhtur.

Namazda bir sünneti terk etmek, meselâ; Sübhâneke‘yi okumamak veya rükû ve secde tesbihlerini üçten az yapmak mekruhtur. Farzların bir rekâtında aynı sûreyi bir kaç defa tekrar okumak mekruhtur. Namazın ikinci rekâtlarında, birinci rekâttan üç ayet miktarı daha uzun okumak mekruhtur. Namazın ikinci rekâtında, birinci rekâtta okuduğu sûrenin daha yukarısından okumak mekruhtur. Arada bir kısa sûreyi atlamak da mekruhtur.

Örneği; Birinci rekâtta, “İzâ câe” sûresini okuyan kişinin, ikinci rekâtta “Kâfirûn” sûresini okuması mekruh olduğu gibi, “Tebbet” sûresini atlayıp “İhlâs” sûresini okuması da mekruh olur.
Not: Bu konunun daha iyi anlaşılabilmesi, Kur‘an‘daki sûrelerin tertip sırasını bilmek ve Kur‘an‘la barışık olunması ile mümkün olur. Erkeklerin secde ederken, kollarını ve dirseklerini yere yatırmaları ve yanlarına yapıştırmaları mehruhtur. Kadınlarda mekruh değildir. Namazda bir yere dayanmak ve özürsüz tek ayağı üzerinde namaz kılmak mekruhtur. Namazda gerinmek ve esnemek mekruhtur. Ağzını kapayarak esnemeye engel olmaya çalışılmalıdır. Bu yetersiz olursa, sağ avucun içi veya sol elin tersi ile ağız kapatılmalıdır.

- Büyük abdest veya küçük abdest yahut yellenme sıkıştırdığı zaman namaza durmak.

- Namaz kılan kimsenin elbisesi ve bedeni ile oynaması veya secdeye giderken elbisesini korumak maksadıyla önden arkadan çekip kaldırması.

- Başı açık namaz kılmak.

- Esnemek veya gerinmek.

- Parmakları birbirine geçirmek mekruh olduğu gibi namaz da parmak çıtlatmakta mekruhtur.

- Secde yerinde çöp-çakıl gibi şeyleri ayıklamaya çalışmak.

- Secde halinde, kolların yere yayılması.

- Kol/arın dirseklere kadar sıvaması.

- Eski ve yırtık elbiselerle namaza durmak.

- Namaz kılınan yerde resim bulunması.

- Üzerinde canlı resim bulunan elbiselerle namaz kılmak.

- imam alçakta cemaat yüksekte veya tersi olması.

- Ateş yanan ocağa karşı namaza durmak.

- Herhangi bir özrü olmadan, tek elle namaz kılmak.

- Ayetleri ve tesbihi elle saymak.

- Namazda sağa-sola bakmak.

- İnsanın yüzüne karşı namaza durmak.