Sıtma Kesme

Sıtmaya yakalanan bir kimseye, çevreye göre uygulanan değişik ilaçlar vardır. Bunların başında köpeğin baş kemiği ile yapılan tütsü gelir.

1- Köpeğin baş kemiği alınır. Hasta sıtma nöbetleri geçirmeye başladığı sabahlar ocak başına getirilir. Ocak çok ateşli yalımlı olmalıdır. Köpeğin baş kemiği kırılır, birkaç ateşe atılır. Kemik yanmaya başlayınca koyu bir duman çıkar. Bunun ağır bir kokusu vardır. Hasta o dumanın üstüne doğru eğdirilir. Derin derin soluk aldırılır. Dumanı içine çeker. Bu olay birkaç sabah yapılır. Olayda okuyup üfleme, dua, yalvarma yakarmalarının yanı sıra bir kağıda mor mürekkeple yazılan bir dua ya da Kur'andan bir ayet bir tasın içine konur üstüne su dökülür. Yazılar silinip su mor mor boyunanca hastaya içirilir. Bu arada kağıt da suda dağıldığı için su ile yutulur.

2- Taze karayemiş yaprağı iyice kaynaulır, yeşil, yoğun bir su çıkar. Bu su bir kaba konur, ayazda birkaç gün kartı, sonra sıtmaya tutulanlara belli bir ölçüde içirilir.

3- Sıtma nöbeti geçiren bir kimsenin başından aşağı,ona bildirmeden, birdenbire soğuk su dökülür.

4- Rakı içmek de sıtmaya iyi gelir. Ancak hocalar, cinciler buna karşı çıkar. Açıkça yapılmasını istemezler.

5- Sütleğen denen bitkinin sütü (süt gibi suyu) çok ince toprakla kanştınlır, küçük hap biçimine sokulur, bunlar belli bir düzene göre yutulur.

6- Soğuk suda yıkanmak da sıtmaya iyi gelir.

Olay

Çok küçüktüm, 1932 yıllarındaydı. Maçka'nın Ağralaksa yaylasında sıtmaya yakalanmıştım. Karnım davul gibi şişmiş, rengim uçmuş, iyice güçten kesilmiştim. İlk gürıler sık sık, sonra iki üç günde bir gelen ağır bir sıtma nöbeti geçiriyordum. Kininlerden bir yarar görmedim. Hocalara, cincilere okundum, üflendim gene sonuç yok. Yayla komşumuz Kösenin Ali (Kel Ali) beni iyileştireceğine, ancak evimizde bulunan bir Kur'an tefsirini ona vermemiz koşuluyla söz verdi.

Daha önceden bir köpek başı kemiği aldı. Nöbete girdiğini sabah kendisini çağırmamızı söyledi. Öyle yaptık. Ali evimize geldi, beni ocağın başına oturttu, büyük bir ateş yaktırttı. Köpek kemiklerinin birkaçını (köpek başından kınlan kemikleri) ocağa attı. Kemikler yanınca yoğun, ağır kokulu bir duman çıkmaya başladı. Beni öne doğru eğip o dumanın üstüne tuttu, derin soluk aldırdı. Ben gözlerimden yaşlar boşanırcasına öksürmeye başladım. Sonra bir kağıda mor mürekkeple yazdığı duayı bir tasın içinde iyice ezdi. Su mora boyandı. Sonra suyu da, kağıt kırıntılarını da bana içirdi. Bu işlemi üç gün (nöbet geldiği sürelerde) yeniledi. Bir süre sonra benim de sıtmam geçti.

Bugün Kösenin Ali sağdır, Maçka'nın Kırantaş köyünün imamıdır. Ancak bizim yaylamıza gelmiyorlar, babası öldüğünden beri kendi de yaylaya çıkmıyor.

Maçka yörelerinde eskiden çok sıtma olurdu. Yaylalarda çorma denen küçük bataklıklar vardı, sinekler dolup ta-şardı. Kasaba doktorunun verdiği kininlerden kimse yarar görmezdi. Sıtmalan daha çok hocalar sağıltılmaya çalışırdı. Bizim Maçka yörelerinde sıtma ile ilgili bir söylenti vardı. Bir insanı aşın ölçüde korkutmak da sıtmasını (sıtması varsa) kesmeye yararınış. Öyle ki sıtmasını kesınek diye birde deyim söylenir. Bu deyim birini aşın ölçüde korkutmak anlamında kullanılır. "Öyle korktu öyle korktu ki kırk yıllık sıtması birden kesildi." sözleri korkan birini nitelernek için sık sık söylenir. Korkaklar bu sözlerle tanımlanır.

7- Sıtmaya yakalanan bir kimseye san tavuk eti ile tavuğun kumluğu yedirilirse sıtma, bir süre sonra, kesilirmiş.

8- Bir kabın içine konan yumurtanın üzerine bollimon sıkırlı, sonra bir süre ayazda bekletilir. Sabahlan aç kamına içilir.

9- Sarmısak, kimyon, tuz kanştırılıp yenir.

10- Hindistancevizi, andız kökü, mayalı hamur, kavrulmuş fındık, kekikotu aç kamına yenirse sıtmaya iyi gelir.

11- Papatya ile pelin kaynanlarak içilir.

12- Devedikeni çiçekleri kaynatılır içilir.

13- Kabağın içine kıyma konup pişirilir, ocaktan indirilince içine sirke dökülür yenir.

14- Demirhindi içilir (bu zehirli sıtmaya çok iyi gelir).

15- Yılanburçağı denen otun tohurnlanndan az az yemeli. Bunu yemeklerden sonra su ile almak daha elverişlidir.

16- Leblebi unu pelin suyu (kaynatılmış) kanştınlır,hap yapılır, yemeklerden sonra birer tane alınır.

17- Ayapana bitkisi kaynatırlı, yemeklerden önce suyundan yanmşar çay bardağı içilir.

18- İncir, ister tazesi ister kurusu olsun, bir süre sirkenin içine atılıp bırakılır, sonra yenirse sıtmaya iyi gelir.

19- Maydanoz kökleri döğülür, limonla karıştırılır,kaynatılıp içilir.

20- Güneyik kökü kaynatılır suyundan içilir.