Tetanos
Kazıklıhumma Tetanos, Clostridium tetani adı verilen mikrobun vücutta yapmış olduğu bir hastalıktır. Aslında hastalığı mikrobun kendisi değil, salgıladığı toksin yapar ve bu toksin bilinen en güçlü zehirlerden biridir. Hemen herkes paslı bir çivinin deriyi çizmesi sonucu tetanos meydana geldiğini bilir.Kirli ve paslı çivi tetanos mikrobunu taşımakta ve vücuda bulaştırmaktadır. Yalnız paslı çivi değil, tetanos mikrobunu taşıyan diğer başka kirli cisimler de mikrop bulaştırabilir ve hastalık meydana getirebilir.Mikrop vücuda bulaştığı zaman zehiri ancak sinirlere ulaştığında ve yerleştiğinde tetanos denilen hastalık tablosu ortaya çıkar. Sinirlere ulaşamayan yüzeysel yaralanmalarda eğer yara temizlenirse tehlike atlatılabilir.
Bazı yaralar diğerlerinden daha fazla tetanosun meydana gelmesine neden olurlar. En önemlileri, derin, delici, kesici ve ezici yaralardır. Çünkü böyleyaralar tetanos mikrobunu taşıyan yabancı cisimlerin dokulara iyice bulaşmasına ve orada kalmasına sebep olur. Tetanos mikrobu oksijen yokluğunda daha iyi çoğalır. Zehirini salarak hastalığı meydana getirir.Tetanos hastalığının kuluçka devri yaranın durumuna göre ortalama yedi gün kabul edilir. Daha erken veya geç de olabilir. İlk belirtiler olarak yaranın çevresinde kas seyirmesi, ağrılı çekilme hissi vardır. Keza enfeksiyonun genel belirtileri olan, baş ağrısı, titreme, ateş de bulunur.Daha sonra çene ve boyunda hastalığa ismini veren çekilmeler yani tetanik kasılmalar olur. Ağzınaçılması güçleşir, çeneler mengene gibi sıkışır ve boğaz kasları sertleşir.
Yüz kaslarının kasılması, ağız köşelerinin arkaya çekilmesi ve göz yuvarlarının yukarı yönelmesiyle yüz tipik bir sırıtma şeklini alır. Şeytan gülüşüne benzetildiği için bu yüz ifadesine risus sardonicus denir.Daha ağır toksinin etkisiyle bütün kaslar ve sinirler uyarıldığından kuvvetli kasılmalar ve konvül- siyonlar meydana gelir. Eğer kasılmalar solunum veya kalp kasını da etkilerse hastalık ölümle sonlanır. Bütün bu olaylar sırasında hastanın bilinci tamamen yerindedir.
Tedavide öncelikle yara genişçe açılmalı, görülebilen her türlü toprak, elbise parçası gibi yaraya bulaşmış yabancı maddeler te- mizlenmelidir. Daha sonra yaraya mikropları yok etmek için hidrojen peroksit veya tendürdiyot gibi uygun antiseptikler uygulanır. Çünkü tetanos mikrobu ana- erob bir mikrop olduğu için havasız ortamda ürer, havanın kendisine ulaşması halinde ise üremesi durur. Ayrıca yaradaki yabancı cisimler iyice görülmüş ve mikroplar antiseptik solüsyonlarla temizlenmiş olur.Önceden tetanos aşısı olmuş bir kimse yaralandığı zaman hemen tetanos aşısı (Toksoid) yapılarak aşılanma durumu tazelenmelidir.
Ayrıca ikinci ve altıncı haftalarda birer aşı daha tekrarlanmalıdır.Evvelce aşılanmamış kimselerde ise tetanos aşısı yapıldıktan sonra ilk 24 saat içinde pasif immunite sağlanmalıdır. Yani tetanosa karşı hazırlanmış spesifik antiteta- nik serumlar (insan tetanus im- mun globulinleri, sığır veya beygir antitetanik serumları) yara çevresine ve kas içine zerk edilmelidir.Bundan başka hastaya antibiyotikler verilir. Antibiyotiklerin, mikrobun zehirine etkisi yoktur.
Sadece tetanos mikrobunun üremesini, dolayısıyla zehirini yapmasını önler.Tetanos mikrobundan korunmak için aşılanmak gerekir. Bu da çocukluktan itibaren başlar. İlk zerk 3 aylıkken yapılır. Bugün saf tetanos aşısı yerine difteri, tetanos ve boğmacaya karşı bağışıklık sağlayan (Difteri - Pertusis - Tetanus) aşısı (DPT) kullanılmaktadır. üçüncü, beşinci, yedinci aylarda adale içine birer ampul DPT zerkedilir. Son zerkten bir sene sonra ve ilkokula başlarken birer ampul yapılarakaşı tekrarlanır. Aşıların tekrarlanmasına rapel aşı denir. İyi ve devamlı bir bağışıklık için aşı 5 senede bir tekrarlanmalıdır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
