Ortopedik Şekil Bozuklukları
Ortopedik şekil bozuklukları, yani deformasyonlar doğuştan veya sonradan olabilir.Doğuştan olan şekil bozukluklarına konjenital anomali adı verilir. Bu bozukluklar normalden fazla veya normalden eksik bir gelişme olabilir.* Normalden fazla gelişme sonunda hiperplazi veya hipertrofi meydana gelir. Normalden eksik gelişme sonunda ise hi- poplazi meydana gelir, yani gelişme bir safhada durur veya yavaşlar.
Yahut gelişmenin bir safhasında tam bir noksanlık vardır, sonunda aplazi meydana gelir. Eğer hem eksik hem de farklı gelişme aynı şahısta yan yana olursa agenezi adını alır.Omurgaya bağlı olan kol ve bacaklarda bir eksiklik ile doğan çocuklarda dismeliden söz edilir. Dismelilerin 4 çeşiti vardır. Bir veya birkaç ekstremitenin olmayışı ameli, ekstremitelerin uç kısımlarının olmayışına peromeli, el veya ayağın vücuda birleşik olmasına fokomeli, ekstremitenin uzunluğuna ekseninde noksanlık bulunuşuna ektromeli denir.Şekil bozukluklarının bir kısmı yaşamaya müsait olmayacak kadar ağırdır. Bunlar ölü doğarlar.
Bazı küçük anomaliler ise belirti vermezler. Mühim bir kısmı ise eksik veya fazla gelişmiş olarak doğarlar ve yaşayabilirler.Doğuştan şekil bozukluklarının sebepleri daha ziyade genetik olarak izah edilmektedir. Bunun yanında bazı çevresel faktörler de rol oynamaktadır. Fazla doğum yapanlarda, fazla kürtaj olanlarda ve yaşlı annelerde, rahim çocuğu iyi besleyemediği için oksijen noksanlığına bağlı deformasyonlar meydana gelir.
Gebeliğin ilk 3 ayında annenin geçirdiği virüs hastalıkları, annedeki hormonal bozukluklar, kötü beslenme, vitamin azlığı, zehirlenmeler, ilaçlar ve şua tedavileri doğuştan bozukluklara yol açarlar.Doğuştan mevcut belli başlı ortopedik şekil bozuklukları şunlardır: Osteogenesis imperfecta yani kemik gelişimindeki bozukluk neticesi kemiklerin kolayca kırılması; akondroplazi yani uzun kemiklerin büyüme bozukluğunabağlı olarak meydana gelen kemik kısalığı veya cücelik; jigan- tizm yani bir ekstremitede veya bir kısmında dev büyüme; kongenital amputasyon yani bir ekstremitenin kısmen veya tamamen noksan oluşu; kongenital pes equinovarus yani bir veya iki ayakta tipik ayak çarpıklığı; pes adductus yani ayağın ön kısmında içe dönüklük; pes kalkaneus yani ayağın ön kısmının kalkıklığı;
polidaktili yani el ve ayakta beşten fazla parmak bulunması; sindaktili yani birkaç parmağın birbirine yapışık olması; ekstro- daktili yani el ve ayağın yarık olması, kongenital kalça çıkıklığıyani doğuştan kalça kemiğinin gelişmesinin geri kalması sonucunda ekleminde çıkık olması; kongenital coxavara yani uyluk kemiği boyun açısının normalden küçük olması; spina bifida yani omurga kemiklerinin arka kısımlarında doğuştan bir açıklık olduğu için omuriliğin fıtıklaşmasıdır.Sonradan gelişen ortopedik şekil bozuklukları ise genellikle kırıklar ve hastalıklar sonucunda meydana gelir. Eklemlerde veya kemiklerde oluşan bu deformiteler, bazen yetkili olmayan kırıkçı ve çıkıkçıların müdahalesiyle de meydana gelir, ülkemizde bu yüzden oluşan ve Volkman iskemik kon- traktürü adı verilen el deformite- si oldukça sıktır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
