Omurga (vertebral Kolon)
Omurga (vertebral Kolon) : İskeletin gövdeyi taşıyan ekseni. Üst üste oturan ve birbiriyleeklemleşen omur adlı kemiklerden oluşur. Omur gövdelerinin arasında omurlar arası disk adı verilen kı- kırdaksı bir yapı bulunur. Omurga dölüt evresinde arka kordonundan ve nöral tüpün çevresinde biriken mezen- kim hücrelerinden oluşur. Daha sonra kıkırdak evresinin ardından kemik oluşumu gerçekleşir. Omurga 33 (bazen 34) omurdan oluşur; gövdenin tam orta çizgisinde ve sırta yakın yerleşmiştir. Omurganın bütünlüğünü çok sayıda bağ ve omurlar arasındaki eklemleşmeler sağlar. Omurga, her birinin kendine özgü anatomik yapısı olan beş bölüme ayrılır.
Yedi omurdan oluşan boyun bölgesinin ilk iki omuru (atlas ve aksis) başın hareketlerini sağlamak amacıyla ötekilerden daha farklı bir yapıya sahiptir. Sırt bölgesi kaburgalarla eklemleşen 12 omurdan oluşur. Bel ve sağn bölgesinde beşer omur bulunur. Dört ya da beş omurdan oluşan kuyruksokumu bölgesi ise öteki memelilerdeki kuyruk omurlarının karşılığıdır. Omurga dikey olmasına karşın tam düz değildir ve ön-arka düzlemde eğimler taşır.Boyun omurlan yukarıdan başlayarak açıklığı arkaya, tepesi öne bakan bir eğim oluşturur (servikal lordoz). Bu eğim yavaş yavaş arkaya döner ve sırt bölümünde açıklığı öne, tepesi arkaya bakan bir eğim oluşturur (dorsal kifoz). Daha sonra bel bölgesinde eğimin yönü yeniden değişir ve bel girintisi (lomber lordoz) oluşur. Sağn ve kuyruk sokumu kemikleri leğen kemikleriyle eklemleşirken öne eğim yapmıştır. Bu eğim insanın iki ayağı üzerinde düzgün durabilmesi için gereklidir.
Öte yandan, doğum sırasında arkaya doğru dış bükey büyük bir eğim vardır ve omurga kifoz konumundadır. Zamanla gerçek eğimler yerleşir ve dik duruş ile hareketlere olanak verir. Aynca omurganın yalnızca patolojik durumlarda sağ-sol düzlemde ortaya çıkan eğimleri de (skolyoz) vardır. Omur gövdesi ile her omurun arkaya doğru olan çıkıntılannın oluşturduğu kemerler arasında bir delik vardır. Omurlar üst üste yerleştiğinde bu delikler, omuriliğin içinden geçtiği omurga kanalını oluşturur. Bu kanal üstte büyük delik (foramen magnum) aracılığıyla kafatası boşluğuyla ilişkidedir; aşağıda ise sağn kemiği düzeyinde sonlanır. Omurilik kanalının her iki kenannda omurlar arası delikler bulunur; buradan omurilik sinirleri ve bunları besleyen kan damarlan çıkarak çevreye dağılır.
Her iki yandan arkaya doğru uzanan omur kemerleri tam arkada birleşerek omur dikenini oluşturur. Omurgaya önden bakıldığında omurlar arası disklerle birbirinden aynlan omur gövdeleri görülür.Omurganın en hareketli bölgeleri üstte son iki boyun omuru, bel bölümünde ise son sırt omuru ile birinci bel omurudur. Boyun bölgesi bel bölgesine göre daha hareketlidir. Omurganın sırt bölgesi hemen hemen hareketsiz kabul edilir. Boyun ve bel omurlarının hareketliliği omurganın arkaya ve her iki yana eğilmesini sağlar. Omurgaya yapışan kaslardan omur dikenlerine yapışanlar genellikle omuz kavşağındaki kemiklere ve kol kemiğinin üst bölümüne uzanır. En yüzeydeki kas grubunu oluşturan bu kaslar yamuk kas, büyük sırt kası, rom- boit kas (paralelkenar kası) ve kürek kemiğinin kaldırıcı kasıdır. Bunlann altında omurlardan kaburgalara uzanan kaslar yer alır. En derinde boyun ve baş kasları, sağrı-dikensi çıkıntı kası (sakrospinal kas), dikensi çıkıntı kası (spinal kas), çapraz dikensi çıkıntı kası, dikensi çıkıntılar arası kaslar, enine çıkıntılar arası kaslar ve alt artkafa kasları (suboksipital kas) bulunur.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
