Kuduz
KUDUZ (keleb, hydrophobia)
Kuduz, insanlara hayvanlardan geçen bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. Hayvandan hayvana geçtiği de olur. Genellikle kuduz köpeklerden insanlara geçmektedir. Köpek ve köpek cinsinden olan kurt, aslan, kaplan, çakal ve tilki gibi hayvanlar da kuduz olurlar. Eğer kuduz olan bu hayvanlardan herhangi birisi, koyun-keçi, inek-manda, deve, at ve merkep gibi eti yenen ve yenmeyen hayvanları kuduz ederse, eti yenen hayvanlardan da olsa, bunların etleri yenilmez. Ancak öldürülerek leşleri toprağa gömülür."1
Kuduz Köpeğin Belirtileri:
Kuduz köpek sudan korkar, susuzluktan ölse bile su içmek istemez. Gözleri kızarır, gözlerine perde gelir, kulakları sarkar, dili dışarı çıkar, salyası çoğalır, burnu akar, başını aşağı düşürür, sırtı kamburlaşır, kuyruğunu ayakları arasına alır, korkak ve kederli olarak yürür, sanki sarhoş gibidir. Acıkır fakat yiyemez, susar fakat içemez, çoğu kez suyu görür fakat ondan korkar, çoğu kez de sudan korktuğundan dolayı ölür. Derisinde uyuz hastalığı belirir, devamlı saldırı halindedir, gördüğü kimseye saldırır,saldıracağı zaman sessiz olarak saldırır, sağlıklı köpekler ondan korkarlar. Çok ulumaz, ancak kısık sesiyle hafifçe uluyabilir. Kuduz ettiği insanlarda aynı belirtiler görülür. Kuduz, tehlikeli bir hastalıktır. Öyle ki kuduz olan insan, suyu gördüğü zaman korkar, gördüğü herkesden kaçar, aynaya baktığı zaman kendisini köpek gibi görür, Kuduz hastalığının belirtileri, köpek ısırdıktan 1 veya 2 hafta, hatta 6 ay kadar sonra görülebilir. Eğer ısıran köpeğin kuduz olup olmadığı bilinemez ise, bir parça ekmek alınır, kuduz köpeğin ısırdığı yerden akan kana bulaştırılarak başka bir köpeğin önüne atılır, eğer köpek bu ekmeği yerse, ısıran köpek kuduz değildir, yemez ise kuduzdur."2
Köpeklerden Geçebilecek Hastalıklardan Korunmak: Bu konuda yine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sizden birinin yemek kabını köpek yaladığı (veya kabın içinden su içtiği) zaman, o yemeği veya suyu döksün! Kullanmasın! Sonra o kabı ilk önce toprakla olmak üzere yedi defa yıkasın! Eğer bir kabı kedi yalarsa (veya içerse) bir defa yıkasın!"3
* "Sizden birinin kabını köpek yaladığı zaman, yedi defa yıkamadıkça o kabdan abdest almasın!"4
* "Beş sınıf hayvan vardır ki bunlar, Mekke'nin sınırları içinde veya dışında da olsa, insanlar hac için ihramlı veya ihramsız da olsalar öldürülürler. Yılan, akrep, alaca karga, fare ve kuduz köpek" buyurmuştur."5
* Kuduz köpekteki zehir (mikrop), salyasına, oradan da yaladığı kaba geçer. Kuduz köpeğin artığı da, ısırdığı zaman olduğu gibi, onu yiyen ve içen kimselerde aynı tesiri ve tehlikeyi göstermektedir. Peygamber Aleyhis-Selâm tehlike kapısını kapatmak ve ümmeti neolan şefkatinden dolayı hangi köpek olursa olsun köpeğin yaladığı veya içtiği kabın yedi defa yıkanmasını emir buyurmuştur. (Bağdadî s.213-214)
Kuduz Hastalığının İnsan Vücuduna Tesiri:
Bir başka Hadîs-i Şerifte ise: "Ümmetimden yakında öyle bir cemaat meydana gelecektir ki, kuduz köpeğin sahibine saldırdığı gibi bunlarda heva ve heveslerine, istek ve arzularına uyup etrafa saldıracaklardır. Kuduz köpek bir insanı ısırdığı zaman, nasıl ki onun tesiri bütün sinir ve mafsallarda görülür ise, o kimse de aynı öyle olacaktır" buyrulmuştur."6
Tedavî ve Kuduzdan Korunma Çareleri:
Kuduz olsun olmasın, köpeğin yaladığı ve içtiği kaplardaki yiyecek ve içecekleri kullanmayıp dökmek. Böyle bir kabı ilki toprakla olmak üzere yedi defa yıkamak. Yededin maksat iyice temizlemektir. Kuduz veya ısırgan köpeği öldürmek. Kuduz köpeğin ısırarak kuduz ettiği deve, sığır, koyun ve keçi gibi hayvanları derhal öldürüp toprağa gömmek, etlerini yememek. Kuduz köpeğin ısırdığı yere bal, tuz ve sarımsaktan yapılmış merhem sürmek. Bol bol bal şerbeti içirmek."7
* Kuduz köpeğin ısırdığı yeri kızgın demirle dağlamak."8
* Işınlan yer bir neşterle yarılır ve oradan kan alınır veya kuvvetlice emilir. Parazitli maddenin dışarı çıkması için ışınlan yer daima açık bırakılmalıdır. Arpa suyu ile oğlak eti de sargı maddesi olarak kullanılabilir, hasta istirahat ettirilir. Yarayı emen kimse emme sırasında ve sonra ağzını iyice gülyağı ile çalkalamalıdır. Nitekim bir Hadîs-i Şerifte: "Üç şeyde şifa vardır. Kan aldırmakta, bal şerbeti içmekte ve kızgın demirle dağlama yapmakta, fakat ben dağlamayı sevmem" buyurulmuştur."9
* Çörekotu ıslatılır ve her gün suyu ile birlikte alınırsa, köpek ısırmasına karşı faydalıdır. Çivit yaprağı, köpek ısırmasına karşı gayet iyi gelir."10
* Acur yaprağı sargı yapıldığı zaman, köpek ısırmasına karşı faydalıdır."11
* Bal; yırtıcı köpek veya kuduz köpek ısırmasına karşı gayet faydalıdır. Merhem gibi yara yere sürülerek kullanıldığı gibi, şerbetini içerek de kullanılır."12
* Sahâbe'den Eş'as b. Kays'ın torunlarından olup Arapların filozofu diye meşhur Ebû Yusuf Yakub b. İshak el-Kindî (ölüm 236 H.) "Kuduz Köpek Isırması ve Tedavisi" konusunda bir eser yazmıştır."13
Kaynaklar:
[1]- Nihâye 3/275; Demiri, Hayâtü'l-Hayvân "kelb" maddesi; Müslim şerhi 2/856. [2]- Demir! 21226: Bağdadi s. 213-14; ayşrıca bak Nihâye 4/195. [3]- Tirmizî taharet H. 91; E. Davud taharet H. 71-72; ayrıca bak. Müslim taharet H. 89-93: Buhârî vuzû 1/47; Nesâî taharet 1152-53; Müsned 2/ 427. 508. 14]- Müsned 2/424. [5]- Müslim hac H. 66-79; E. Davud menasik H. 1846-48: i. Mâce Menâsik H. 3087-88 [6]- E. Davud sünnet H. 4597: Müsned 4/102: Hattâbi 1/589: Nihâye 1/264 [7]- Şerhul-Erbain s. 49 [8]- Nesîmî
Kuduz, insanlara hayvanlardan geçen bulaşıcı ve tehlikeli bir hastalıktır. Hayvandan hayvana geçtiği de olur. Genellikle kuduz köpeklerden insanlara geçmektedir. Köpek ve köpek cinsinden olan kurt, aslan, kaplan, çakal ve tilki gibi hayvanlar da kuduz olurlar. Eğer kuduz olan bu hayvanlardan herhangi birisi, koyun-keçi, inek-manda, deve, at ve merkep gibi eti yenen ve yenmeyen hayvanları kuduz ederse, eti yenen hayvanlardan da olsa, bunların etleri yenilmez. Ancak öldürülerek leşleri toprağa gömülür."1
Kuduz Köpeğin Belirtileri:
Kuduz köpek sudan korkar, susuzluktan ölse bile su içmek istemez. Gözleri kızarır, gözlerine perde gelir, kulakları sarkar, dili dışarı çıkar, salyası çoğalır, burnu akar, başını aşağı düşürür, sırtı kamburlaşır, kuyruğunu ayakları arasına alır, korkak ve kederli olarak yürür, sanki sarhoş gibidir. Acıkır fakat yiyemez, susar fakat içemez, çoğu kez suyu görür fakat ondan korkar, çoğu kez de sudan korktuğundan dolayı ölür. Derisinde uyuz hastalığı belirir, devamlı saldırı halindedir, gördüğü kimseye saldırır,saldıracağı zaman sessiz olarak saldırır, sağlıklı köpekler ondan korkarlar. Çok ulumaz, ancak kısık sesiyle hafifçe uluyabilir. Kuduz ettiği insanlarda aynı belirtiler görülür. Kuduz, tehlikeli bir hastalıktır. Öyle ki kuduz olan insan, suyu gördüğü zaman korkar, gördüğü herkesden kaçar, aynaya baktığı zaman kendisini köpek gibi görür, Kuduz hastalığının belirtileri, köpek ısırdıktan 1 veya 2 hafta, hatta 6 ay kadar sonra görülebilir. Eğer ısıran köpeğin kuduz olup olmadığı bilinemez ise, bir parça ekmek alınır, kuduz köpeğin ısırdığı yerden akan kana bulaştırılarak başka bir köpeğin önüne atılır, eğer köpek bu ekmeği yerse, ısıran köpek kuduz değildir, yemez ise kuduzdur."2
Köpeklerden Geçebilecek Hastalıklardan Korunmak: Bu konuda yine Peygamber Aleyhis-Selâm: "Sizden birinin yemek kabını köpek yaladığı (veya kabın içinden su içtiği) zaman, o yemeği veya suyu döksün! Kullanmasın! Sonra o kabı ilk önce toprakla olmak üzere yedi defa yıkasın! Eğer bir kabı kedi yalarsa (veya içerse) bir defa yıkasın!"3
* "Sizden birinin kabını köpek yaladığı zaman, yedi defa yıkamadıkça o kabdan abdest almasın!"4
* "Beş sınıf hayvan vardır ki bunlar, Mekke'nin sınırları içinde veya dışında da olsa, insanlar hac için ihramlı veya ihramsız da olsalar öldürülürler. Yılan, akrep, alaca karga, fare ve kuduz köpek" buyurmuştur."5
* Kuduz köpekteki zehir (mikrop), salyasına, oradan da yaladığı kaba geçer. Kuduz köpeğin artığı da, ısırdığı zaman olduğu gibi, onu yiyen ve içen kimselerde aynı tesiri ve tehlikeyi göstermektedir. Peygamber Aleyhis-Selâm tehlike kapısını kapatmak ve ümmeti neolan şefkatinden dolayı hangi köpek olursa olsun köpeğin yaladığı veya içtiği kabın yedi defa yıkanmasını emir buyurmuştur. (Bağdadî s.213-214)
Kuduz Hastalığının İnsan Vücuduna Tesiri:
Bir başka Hadîs-i Şerifte ise: "Ümmetimden yakında öyle bir cemaat meydana gelecektir ki, kuduz köpeğin sahibine saldırdığı gibi bunlarda heva ve heveslerine, istek ve arzularına uyup etrafa saldıracaklardır. Kuduz köpek bir insanı ısırdığı zaman, nasıl ki onun tesiri bütün sinir ve mafsallarda görülür ise, o kimse de aynı öyle olacaktır" buyrulmuştur."6
Tedavî ve Kuduzdan Korunma Çareleri:
Kuduz olsun olmasın, köpeğin yaladığı ve içtiği kaplardaki yiyecek ve içecekleri kullanmayıp dökmek. Böyle bir kabı ilki toprakla olmak üzere yedi defa yıkamak. Yededin maksat iyice temizlemektir. Kuduz veya ısırgan köpeği öldürmek. Kuduz köpeğin ısırarak kuduz ettiği deve, sığır, koyun ve keçi gibi hayvanları derhal öldürüp toprağa gömmek, etlerini yememek. Kuduz köpeğin ısırdığı yere bal, tuz ve sarımsaktan yapılmış merhem sürmek. Bol bol bal şerbeti içirmek."7
* Kuduz köpeğin ısırdığı yeri kızgın demirle dağlamak."8
* Işınlan yer bir neşterle yarılır ve oradan kan alınır veya kuvvetlice emilir. Parazitli maddenin dışarı çıkması için ışınlan yer daima açık bırakılmalıdır. Arpa suyu ile oğlak eti de sargı maddesi olarak kullanılabilir, hasta istirahat ettirilir. Yarayı emen kimse emme sırasında ve sonra ağzını iyice gülyağı ile çalkalamalıdır. Nitekim bir Hadîs-i Şerifte: "Üç şeyde şifa vardır. Kan aldırmakta, bal şerbeti içmekte ve kızgın demirle dağlama yapmakta, fakat ben dağlamayı sevmem" buyurulmuştur."9
* Çörekotu ıslatılır ve her gün suyu ile birlikte alınırsa, köpek ısırmasına karşı faydalıdır. Çivit yaprağı, köpek ısırmasına karşı gayet iyi gelir."10
* Acur yaprağı sargı yapıldığı zaman, köpek ısırmasına karşı faydalıdır."11
* Bal; yırtıcı köpek veya kuduz köpek ısırmasına karşı gayet faydalıdır. Merhem gibi yara yere sürülerek kullanıldığı gibi, şerbetini içerek de kullanılır."12
* Sahâbe'den Eş'as b. Kays'ın torunlarından olup Arapların filozofu diye meşhur Ebû Yusuf Yakub b. İshak el-Kindî (ölüm 236 H.) "Kuduz Köpek Isırması ve Tedavisi" konusunda bir eser yazmıştır."13
Kaynaklar:
[1]- Nihâye 3/275; Demiri, Hayâtü'l-Hayvân "kelb" maddesi; Müslim şerhi 2/856. [2]- Demir! 21226: Bağdadi s. 213-14; ayşrıca bak Nihâye 4/195. [3]- Tirmizî taharet H. 91; E. Davud taharet H. 71-72; ayrıca bak. Müslim taharet H. 89-93: Buhârî vuzû 1/47; Nesâî taharet 1152-53; Müsned 2/ 427. 508. 14]- Müsned 2/424. [5]- Müslim hac H. 66-79; E. Davud menasik H. 1846-48: i. Mâce Menâsik H. 3087-88 [6]- E. Davud sünnet H. 4597: Müsned 4/102: Hattâbi 1/589: Nihâye 1/264 [7]- Şerhul-Erbain s. 49 [8]- Nesîmî
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
