Kuş Yüreği

Kuş Yüreği Karanfilgillerden bu çok sevimli, ufacık yapraklı, beyaz çiçekli bitkiye pek çok ad verilir memleketimizde. Bunlar arasında 'kuş otu', 'cam otu', 'kuşmak', 'buşulak', 'serçedili', 'serçeotu' sayılabilir. Dikkat ettiyseniz çoğu isim de 'kuş' geçiyor. Bunun nedeni- minik bir kuşun yüreğine benzemesi yapraklarının. Hiç kuş yüreği gördün mü diye soracak olursanız, ben görmedim. Aslına bakarsanız gerçek bir kalpten çok hani şu sevgimizi, aş-kımızı göstermek için çizdiğimiz kalbe benziyor bu yapraklar. Biraz arsız olan, Türkiye'nin hemen her yerinde, hem de senede 2 kere yetişebilen kuşyüreği. bu özelliğiyle yeşilliğin az bulunduğu zamanlarda imdada yetişiyor, ıspanak gibi pişirildiği gibi salatalara ve böreklere de koyulabildiğinden kıymeti artıyor. Kış aylarında İstanbul Kasımpaşa'da her Pazar kurulan İnebolu Pazarı'nda fazla ot bulunmaz. Çünkü İnebolu‘nun denizden oldukça yüksek topraklarında kar geç kalkar, baharla birlikte yeşermeye başlar otlar. Ancak pazara gelen Gebzeli amcam her hafta kuşyüreği getirir, koca bir yığın halinde. İstediğiniz kadar tarttırıp alabilirsiniz, aynen ıspanak gibi. Sonra da güzelce ayıklayıp pişirirsiniz, hafifçe. Taze olarak yiyeyim, vitamininden faydalanayım diyorsanız aşağıdaki salatayı yapın. Çünkü bu şekilde bitkinin içerdiği A ve C mininden de yeterince yararlanabilirsiniz:

Çin Marulu ve Kuş Yüreği Salatası (Nar ve Haşhaşlı) 7-8 yaprak kıyılmış çin marulu (yerine normal marul da kullanabilirsiniz) 1 demet doğranmış kuş yüreği (yerine roka, tere, ıspanak gibi koyu yeşil bir malzeme kullanabilirsiniz) 1 avuç nar tanesi 4 çorba kaşığı sızma zeytinyağı 1 çorba kaşığı balsamik sirke 1 çorba kaşığı nar ekşisi 1 tatlı kaşığı haşhaş tohumu Marul ve kuşyüreğini salata çanağında iyice karıştırın. Üzerine ayrı bir yerde karıştırdığınız zeytinyağı, sirke ve nar ekşisi (içine biraz da tuz ve karabiber de koyabilirsiniz) sosunu dökün. Güzelce karıştırdıktan sonra haşhaş tohumlarını ve narları serpin. (4 kişilik) Kış ve ilkbahar aylarında pek çok pazarda karşınıza çıkar kuşyüreği. Her tür bahçede, tarlada, çayırlık yerlerde ve yol kenarında yetiştiğinden bulup toplaması da kolaydır. Bu nedenle çoğu köylü kadın pazara ot getirirken çıkınına kuşyüreği de ekler. Özellikle İstanbul pazarlarında ve Ege'de rastlarsınız ona. Hani şu hep bahsettiğim böreklik ot karışımları arasında mutlaka Bulunur, dedim ya, onu bulması da toplaması da kolaydır. Hem ilkbaharda, hem de sonbaharda çimlenebilen kuşyüreği bu yüzden Belki de toplama mevsimi en uzun olan otlardan biridir. Vitamin içeriği dışında protein ve mineraller içeren bu çok sevimli otumuz idrar arttırıcı ve balgam söktürücüdür aynı zamanda. Öksürüğe, egzamaya ve romatizmaya da faydalı oldugu söylenir. ister çayını yudumlayın, ister suyunu çıkarın, isterseniz yapraklarından lapa yapın. Her şekilde faydalıdır. Tadını seviyorsanız çayını içmek yerine doğrudan salatalara koyarak değerlendirin.

Kuşyüreğinden neler yapılır diye baktığımda Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde farklı kullanımları oldugunu görüyorum. Ege'de çiğ olarak yenen ya da böreklerde kullanılan kuşyüreğinden İstanbul civarında ıspanak gibi yemek yapılır. Tokat'ta bulgur ve pastırmayla pişirilen kuşyüreğinden Hatay'da hoş bir tarator yapılır. Ben size bu taratoru değilse de, kuru fasulyeyle yapılan bir sos önereceğim. Bu sosu dilerseniz kızarmış ekmek dilimlerine sürün, dilerseniz de galeta, çubuk, cips benzeri yiyeceklere sos yapın. Garnitür olarak da sunabileceğiniz gibi yanınızda işe götürebileceğimiz bir sandviçe sürebileceğiniz, buzdolabında birkaç gün dayanacak besleyici bir tarif bu. Kuşyüreği bulamadığınızda başka otlar koyabileceğiniz, aromatik bitkilerle zenginleştirebileceğiniz, fasulye yerine nohut veya barbunyayla da hazırlayabileceğiniz pratik bir lezzet:

Kuş yürekli Fasulye Ezmesi 1 su bardağı kuru fasulye, nohut veya barbunya 1 su bardağı doğranmış kuşyüreği 3-4 ince kıyılmış taze soğan 2-3 diş rendelenmiş sarımsak 1 ufak doğranmış kırmızı etli biber (yerine 1 tatlı kaşığı biber salçası da kullanabilirsiniz) 1 çorba kaşığı doğranmış maydanoz 1 çorba kaşığı doğranmış dereotu 3-4 çorba kaşığı zeytinyağı tuz, karabiber, kırmızı pul biber, kimyon Seçtiğiniz bakliyatı ayıklayıp 7-8 saat suda bekletin. Suyunu süzüp tencereye aldıktan sonra üzerini 3-4 parmak geçecek kadar taze suyla iyice yumuşayana kadar haşlayın. Suyunu ziyan etmeden süzün (bu suyu daha sonra çorbalarda kullanabilirsiniz. Bir kısmı da ezme için gerekecektir.) ve çatal yardımıyla ezin. Katı olduysa içine Haşlama suyundan biraz ilave edin. Eğer pütürsüz bir ezme istiyorsanız fasulyeyi baharatlar, sarımsak ve zeytinyağıyla birlikte mutfak robotunda püre haline getirebilirsiniz. Daha sonra yeşillikler ve biberle karıştırın ve seçtiğiniz şekilde servis edin. Kullanmayacağınız kısmını 3-4 gün buzdolabında saklayabilirsiniz.