Defne

DEFNE AÇIKLAMA 1

Defne APollon, Defne, baba Peneios, Doğu Akdeniz'e değin uzanır, Hatay'ın Harbiye semtinde taht kurarlar. Akdeniz'i terk etmez, orada kalırlar. Hatay' ın Harbiye yöresinde defne ağaçları ulu ulu ceviz ağaçları gibidir. Aralarından gürül gürül sular akar. Sanki baba ırmak Tanrı orada parçalara Ölünmüş, dere olmuş, çay olmuş, akmaktadır," Süleyman Dingirin Frigya'dan Pamfilya'ya adlı kitabında yer alan bu paragraf beni çalışma masamdan alıp Hatay'a, Harbiye'ye götürdü. Hiç görmedim. Ama çok görmek istediğim bir yer Hatay. Hele de o kocaman defne -açlarının altında otursam, saatlerce, sessiz sakin, suların sesini dinlesem, Huzur bulsam. Defne'de Anadolu insanının bilgeliğini bulurum ben. Kimi zaman yaçmaçlara, kimi zaman tarla kenarlarına sıralanır, sessiz sedasız izlerler gelip . Geçeni. Bahar geldiğinde minik sarı tomurcuklarından tüylü tüylü sarı Çiçekler çıkar. Sonra o çiçekler kapkara meyvelere dönüşürler. İşte bu meyvelerden defne yağı çıkarılır ve Ege'yle Akdeniz pazarlarında adaçayı ve kekik yağıyla birlikte, onların deyişiyle 'teğnel' yağı da satılır. 'Romatizmaya ,i gelir' derler. Giritli kadınlar da bu bilgiyi doğrularcasına defne meyvesi Oldurdukları kavanoza üzerini geçecek kadar zeytinyağı koyar, güneşe bırakırlarmış. Bu Egelilerin çok kullandığı bir yöntem. Zeytinyağı öyle bir Yağ ki, içindeki yaprağın, bitkinin kokusunu alır, kendini tamamen ada İçindeki bitkiye. Sadece defne için değil, lavanta için de, kantaron için de aynı yöntem kullanılır. Birkaç hafta, arada sallanarak güneşte bekletilen ya: Defnenin kokusunu tamamen yansıtır hale gelmiştir. Artık onu süzüp bi Kavanoz ya da şişeye koymanın zamanı. Daha sonra bu yağı saç toniği olarak kullandıkları gibi romatizmalı yerlere masa] yapmak için de kullanırmış Giritli kadınlar. Ben tedavide olmasa da, mutfaktaki kullanım için hazırladığım hoş kokulu zeytinyağına defne de koyarım. Siz de denemek isterseniz işte tarifi:

Aromatik Zeytinyağı 1 defneyaprağı 1 dal taze biberiye 1 dal taze kekik 5-6 tane karabiber (dilerseniz renkli olanlarından kullanın, kırmızı, Yeşil. Beyaz, siyah) Yapımı çok kolay. Şişenin dibine önce otları ve karabiber tanelerini Koyacaksınız, üzerini de zeytinyağıyla doldurup mutfağınızda güneş Almayan, serince bir köşeye koyup 3-5 gün bekleyeceksiniz. Sonra Zeytinyağınızın aroması güzelleşecek, siz de onu salatalarınıza koyacaksınız. Ama bir uyarı, lütfen mümkünse sızma, ya da erken hasat Zeytinyağı alın (yani paraya kıyıp pahalı bir zeytinyağı alın) çünkü Güzel bir zeytinyağı sevdiklerinize verebileceğiniz en güzel hediyelerden biri olacaktır.Tedavi için ot kullanımına ilişkin ilk kayıt M.Ö. 2500 yılına aittir. Ancak Sümerlerin 5000 yıl önce bile tedavi amacı ile kekik ve defneyaprağı kullanıdığı bilinmektedir. Mide fonksiyonlarını güçlendirmek için çayı iç ilen Defne, mutfaklarımızın önemli hoş kokulu otlarındandır. Kuru incir ve kuru Üzüme arama vermek için ve böcekleri onlardan uzaklaştırmak için defne Yaprağı kullanmak adettendir. Bodrum'da gördüğüm bu âdetin Buldan'da Da olduğunu her hafta gelip tezgâh açan bir Buldarılı'dan öğrendim. Salı Günleri Mahmutlaşa Yokuşu'nun Kapalıçarşı tarafında bir yere gelir ve Buldan'dan hem selam, hem de değişik lezzetler getirir. Torbalar içinde kuru İncir de vardır sattıkları arasında. Her torbanın kenarlarına yerleştirilmiş iri Defneyaprakları sanki sadece böceklerden değil de, kem gözlerden de saklar ballı incirleri. İncirleri defneyapraklarıyla birlikte sakladığınızda da Misler gibi defne kokusu alırsınız her açtığımızda. Çorbalarda, et yemeklerinde, pilavlarda, bakliyat haşlarken tencereye bir Ne yaprağı atma âdetiniz var mıdır? Ben bayılırım bu âdete. Mutlaka ata-. Defne kavanozum boşaldıkça da sevgili Gisela'yı ziyaret etme zamanı Geçmiş demektir. Onun bahçesindeki defnelere kıyamadığım için güneşin Doğuşunu seyretmek için çıktığım tepedeki defne ağacından izin alarak bir-." ç dal koparır, eve getirip kuruturum. İyice kuruduktan sonra yapraklar Her birer kavanoza girer, ta ki kullanılana kadar. Puding ve sütlü tatlılara Arama katan defneyi güçlü araması nedeniyle az miktarda kullanmakta Yarar var. O kuru gördüğünüz yaprak kaynatıldığında öyle bir koku çıkar Siz de şaşarsınız. Eğer evinizde bol defneyaprağı varsa iyisi mi ağrıyan kaslarınızı gevşemek için banyo suyunuza birkaç defneyaprağı atın, ya da birkaç damla yâda damlatın. Apollo ile Daphne'nin aşkının sembolü olan defnenin mis .kokulu yaprakları balık severlerin de mutlaka kullandığı bir malzeme. Bulama yaparken, balık çorbasında, fırında balık ta mutlaka kullanılan Defneli bir tarif için Sevgili Aydın Usta'nın (Yılmaz) izniyle kendisinin leziz bir Zarifini veriyorum:

Damla Sakızlı Levrek Pilaki 1 kg levrek balığı filetosu (ayıklanmış, 2'şer parça olarak kesilmiş) 1 çok ince doğranmış soğan 2 defneyaprağı 100 gr margarin 2 ince doğranmış çarliston biber 2 parça dövülmüş damla sakızı 1 çorba kaşığı krema 2 kabuğu soyulup çok ince doğranmış domates 1/2 limonun suyu 1/2 demet ince doğranmış maydanoz Tuz Derin bir tavanın içine yağ koyup kızdırın. Soğanlan ilave edip karıştırarak biraz renk aldığında ateşten alın. Balıkları dizin. Krema ve maydanozun yarısını tüm malzemeyle birlikte balıkların üzerine yayın. Bir Su bardağı su ilave edip ateşin üzerine koyun. Üzerini yağlı kâğıt veya Folyoyla kapatıp atıp ateşte veya fırında 15 dakika pişirin. Balıkları servis kabına alt üst ederek dizin. Tavadaki malzemeye, kalan kremayı İlave edip kaynatın. Lezzetini kontrol ettikten sonra, sosu balıkların Üzerine kaşıkla taksim edin ve kalan maydanozu serpiştirin. Yaz kış yapraklarını dökmeyen bu ulu ağacın bir cinsi kullanılır, o dalı defne' olarak bilinen uzun yapraklı defnedir. Diğer türleri de ona be mekle birlikte yaprakları zehirlidir. Bu nedenle hiç defneyaprağı topla Duysanız ayrım yapabilecek biriyle çıkma ilk seferinde. Sonra siz de öğretmeksiniz hangi defnenin kullanılıp hangisinin kullanılmadığını. Turşulara, otlu ekmeklere, bitki çaylarına yakışan defne tahıl ve bakliyatları başlarken kullanılabilldiği gibi, her türlü et, kümes hayvanı ve deniz ürünüyle yapılan yemeklere de konabilir.

DEFNE AÇIKLAMA 2

(Har, nehtel, tahnal, teynei)

Etkileri

* Büzücü

* Gaz giderici

* Hazma yardımcı

* Mide dostu

* Yemişler ve yapraklardan çıkartılan defne yağı romatizma,ezikler ve deri problemleri için hazırlanan merhem ve ovma ilaçlarına katılır.

* Meyve ve yaprakların ikisi de sindirim sistemini uyarırlar.

• Terletir, ateşi düşürür.

* idrar ve adet söktürür.

* iştah açar.

* Sinir ağrılarını dindirir.

Hazırlanışı ve Kullanma şekli

* Meyve veya yapraklardan hazırlanan kaynatma bal veya şurup ile lapa haline getirilip soğuk algınlığı ve diğer göğüs problemleri için haricen göğse uygulanır.

DEFNE AÇIKLAMA 3

6-18 m yüksekliğinde, yuvarlak tepeli ve sık dallı bir ağaç veya ağaçtır. Almaşık sapın iki yanında karşılıklı değil de aralıklı olarak bir sağda, bir solda bitmiş yapraklar şeklinde dizilmiş, 7.5-10. cm uzunluğundaki yapraklar oval biçimli, donuk renkli derimsi ve sert kenarları da genellikle dalgalıdır. Bitkinin sarımsı veya yeşilimsi beyaz renkte küçük çiçekleri, olgunlaştığında rengi koyu mora dönen tek tohumlu, etli meyveleri vardır. Bitkinin kullanılan kısmı yaprak ve meyveleridir. Yaprakları uçucu yağ yönünden zengindir.

Baharat olarak kullanılır. Defne meyvelerinde de uçucu yağ ve diğer yağlar, acı maddeler bulunur. Meyveleri midevi ve sinir ağrılarına karşı kullanılır. Meyve yapraklarından elde edilen yağ cildi tahriş edici merhemlerin içine konur. Ayni maksat için veteriner hekimlikte de kullanılır. Bundan başka sabun ve şampuanlara koku vermek için 'de kullanılır.

Defne yaprağında ve meyvelerinde uçucu yağlar ve acı maddeler vardır.
Defnelerden biri tatlı diğerleri zehirlidir.
Defne eskiden cüzzamın tedavisinde kullanılmıştır.
Öksürüğe ve gribe iyi gelir.
Ateş düşürücüdür
Yaprağının çayı sinir ve sindirim için kullanılır.
Sinir yatıştırıcı olarak kullanılır.
Migrene iyi gelir.
Rahatlatıcı özelliği vardır.
İdrar söktürücüdür.
Böbrek ve mesane kumlarını döker.
Adet kanamasını artırıcı etkisi vardır.
Kolite karşı etkilidir.
Hazmı kolaylaştırır, iştah açıcı özelliği vardır.
Romatizma için defne merhemi dışarıdan sürülür.
Defne yağı kaslarda gevşeme ve vücut ısısında artmaya sebep olur.
Defne yağının bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi vardır.

Defne Yağı: Romatizma için kullanılır. Parazitler için kullanılır. Saç dökülmesini ve kepeklenmeyi önleyici etki gösterir.

Kullanılışı 1: Saç ve cilt için Defne yağından yapılan sabunlar saç dökülmesine engelolur. Deri rahatsızlıklarına iyi gelir. Defne yağı saç tellerinin güçlenınesini sağlar. Kepeklenmeye karşı iyi gelir. Sivilce, kırışıklık, leke ve ciltteki yağların azalmasında etkilidir.

Kullanılışı 2: Bağırsak kurtları için: Defne yaprakları kaynatılır ve bu sudan günde 1 bardak içilirse bağırsak kurtları dökülür.

Kullanılışı 3: 4-S gr defne yaprağı ve 10 gram portakal kabuğu sıcak suda kaynarılır. 20 dakika süzülür.Balla tatlandınlarak içilir. Bu karışım bronşit, iştahsızlıkve hazımsızlığa faydalıdır.

Kullanılışı 4: Et yemeklerinde koku ve le zzet vermesi için, ayrıca kötü kokuları gidermek için kullanılır.

Kullanılışı 5: 40-S0 gram defne yaprağı yanm litre suda demlenir. Yaprağının çayı günde 1-2 bardak içilir.

Kullanılışı 6: 20 gram kekik, 30 gram sinameki, 50 gram defne tohumu balla karıştırılır. Romatizma için bu karışırndan yarımşar tatlı kaşığı olarak günde 3 defa yenir. Bu karışım idrar artırıcı olarakta kullanılır. Yağı sabun sanayinde kullanılmaktadır.


Dikkat: Defnenin meyveleri yenmemelidir. Zehirlidir. Tohumunu hamilelerin yemesi sakıncalı bulunmuştur

DEFNE AÇIKLAMA 4

Defnegiller familyasının örnek bitkisidir. Anayurdu Akdeniz havzası olan ve günümüzde ılıman yerlerde yaygın olarak yetişen, kışın yaprağını dökmeyen ağaç ya da ağaççıktır. Ülkemizin kıyı bölgelerinde doğal olarak yetişmekte, ayrıca süs bitkisi olarak park ve bahçeleri süslemektedir. 6-8 m'ye kadar boylanabilen defne, yuvarlak tepeli ve sık dallı olarak gelişir.

8-10 cm. uzunluktaki oval ve süslemecilikte iyi bilinen özel defneyaprağı biçimli, meşinimsi, sert, üst yüzü parlak, kenarları dalga görünüşlü ve almaşık dizili koyu yeşil yaprakları vardır, ilkbaharda açan sarımsı ya da yeşilimsi beyaz renkteki küçük çiçekleri olgunlaşınca rengi koyu mor, tek tohumlu ve etli meyvelere dönüşür. Bitkinin yuvarlak kesitli ve mor-kahverengi olan gövdesi, zamanla odunlaşır ve rengi griye döner. Defne, gövde çelikleriyle çoğaltılır.

Bitkinin yaprakları eterim asidi içerir. Bazı yemeklere koku ve çeşni katar, ayrıca veteriner hekimlikte ilaç yapımında kullanılır. Defne, ülkemizin tarımda önemli dışsatım ürünlerinden biridir. Meyvesinden defne yağı elde edilir, ayrıca olgun meyveleri saç dökülmesini engelleyici sabunların yapılmasında kullanılır.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı

Defnenin yaprak ve meyveleri, içerdiği etkiler nedeniyle tıbbi amaçlarla kullanılır. Bu etkiler ve yararlanma yöntemleri kısaca şöyle sıralanabilir:

• Sindirimi kolaylaştırıcıdır. Midevi ve iştah açıcıdır.

• İdrar söktürücüdür.

• Terleticidir.

Bu etkilerinden yararlanılmak için defneyaprakları genelde yaz sonunda toplanır, gölgelik ve havadar yerde kurutulur. Parçalanmış kuru yapraklarından 1-2 tatlı kaşığının üzerine 4 bardak kaynar su dökülüp 10-15 dakika süreyle demlendirilerek hazırlanan infüzyon, günde bir-iki kez ve bir-iki yemek kasığı olarak alınabilir. Daha fazla alınması kusturucu olur.

•Aynı şekilde hazırlanmış infüzyondan bir-iki bardağı, küvete doldurulmuş banyo suyuna katılarak banyo yapılırsa, bedeni uyarıp zindeleştirir.

• Bitkinin meyvelerinden yapılmış olan defne yağı, bedende romatizma yangılı yerlere sürülerek rahatlama sağlanır.

• Bir-iki adet taze defneyaprağı fasulye, mercimek, nohut, pirinç gibi kuru yiyeceklerin içine konursa onların kurtlanmalarını önler.

UYARILAR

• Gebelik durumunda defne alınmamalıdır.

• Yukarıda açıklaması yapılan, ülkemizin birçok yerinde yetişen Akdeniz defnesi (L. nobilis) dışındaki diğer defne türleri zehirlidir

DEFNE AÇIKLAMA 5

İçindekiler: Uçan yağ Acı madde Şeker Laurin yağı Palmitin Linol asid Gliseride Meyvede % 30 yağ
Yan Tesiri: Normal şartlarda herhangi bir yan tesiri yoktur. Hamilelere tohumu sakıncalıdır.

Şifası

1) Doğum Kolaylaştırıcı: Defne tohumu öğütülüp balla macun yapılarak doğuma 1 hafta kalan günde 3 çay-şeker kaşığı yenirse doğumu kolaylaştırır ve sancıları hafifletir.

2) Ağrı Kesici: Defne tohumu balla macun yapılıp yenirse yelden mütevellit kulunç, karın, baş, romatizma ağrılarına faydalıdır.

3) Diş Ağrısı: Defneyaprağı sirke ile kaynatılıp gargara yapılırsa diş ağrısını keser.

4) Grip, Nezle: Defneyaprağı kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.

5) Halsizlik, Yorgunluk: Defneyaprağı kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.

6) Hazım Kolaylaştırıcı: Defneyaprağı kaynatılıp balla tatlandırılıp yemeklerden sonra içilmeye devam edilir.

7) Ateş Düşürücü: Defneyaprakları kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.

8) Romatizma: Defne tohumu öğütülüp, balla macun yapılıp yenmeye devam edilir. Defneyaprakları kaynatılıp balla tatlandırılarak içilmeye devam edilir.

9) Saç Bakımı: Defneyaprakları, sirke ile beraber kaynatılıp saç yıkanmaya devam edilir.

10) Gaz Söktürücü: Defneyaprağı, nane ile beraber kaynatılıp balla tatlandırılarak yemek aralarında 1'er çay bardağı içilir.

DEFNE AÇIKLAMA 6

Hayatımızdaki Yeri: Bizim çuvallar dolusu ve çok ucuza ihraç ettiğimiz defne yaprağı, Avrupa'da, onar yapraklık kutularda ve yüksek fiyata alıcı buluyor. Halk sağlığı için kullanamadığımız gibi, önemli bir döviz girdisi de sağlayamıyoruz. Avrupa‘yı ucuz alıma alıştırdığımız için, durup dururken fiyat artışı da yapamıyoruz ve bu yararlı yaprak, ziyan olup gidiyor.

Yararları

a) Defne yaprağı yemeklere lezzet verir. Tatlı su balıkları defne yaprağı ile fırınlanırsa, kokusunu güzelleştirir.

b) Tavuk, hindi ya da et haşlanan tencereye iki tane defne yaprağı atılırsa, aradaki lezzet farkı hemen anlaşılır.

c) Defne yağı, parfüm endüstrisinde kullanılır.

d) Defne yağından yapılan sabuna "garlı sabun" denir.

e) Cilt ve saç sağlığı için çok yararlıdır.

Kimlere Yaramaz: Hamilelerin uzak durması gerekir. Normal kullanımda da, doz aşımı tehlikeli olabilir.

DEFNE AÇIKLAMA 7

Latince Adı: Laurus Nobilis.

Bitki: Kışın yapraklarını dökmeyen, 6 -7 metrelik, Mart Nisan aylarında sarı çiçekler açan, zeytin şeklinde sonbaharda olgunlaşan meyvaları olan, sert ova yapraklı bir ağaçtır.

Yetiştiği Yerler: İspanya, Fransa, italya, Yunanistan, Türkiye gibi Akdeniz kıyılarına sahip ülkelerde bulunur. Ülkemizde Akdeniz makisinin karakteristik bir ağacıdır. Ege ve Akdeniz kıyı-larında, dar bir kesimde rastlanır. Tarihçe:

Yunan mitolojisine göre güneş tanrısı Apollo emrindekilere güzel bir varlık, yani defneyi yapmalarını söyledi. Daha sonra ümitsiz bir çabayla yerin annesi Gaia defne ağaçlarını toprakta açtırdı. Bunun üzerine Apollo defnenin kendi kutsal ağacı olduğunu iddia ederek defne yapraklarından yapılmış bir tacı kafasına taktı.

Daha sonra Yunanlı ve Romalı imparatorlar, sporcular, zafer kazanan askerler, alimler gücün simgesi olarak defne tacını kullandılar.

Apollo aynı zamanda müzik ve şiirinde tanrısı olduğundan, güzel şiirlere ödülolarak verilmektedir.

Bugün bu adetin ingiltere'de bazı çevrelerde devam ettiği biliniyor. Batıl inanışlara göre defnenin koruyucu etkileri de vardır. Buna göre defne ağacı altında durmak yıldırımlardan ve cadılardan korur. Defne ağacının ölmesi şeytanın hasta olması olarak telakki edilir.

Kullanılışı: Yaprakları, meyvaları ve meyvalarından elde edilen yağ çeşitli amaçlarla tüketilir.

Yapraklar uzunlamasına oval, sert ve tırtıklı kenarhdır. Sarımsı yeşil renkte, baharlı hafif acı lezzette ve keskin kokuludur. Tıbbi amaç dışında kuruyemişçi dükkanıarına ve bazı yemeklere koku vermek için tüketllebilir.

Meyvadan yararlanılacaksa sonbaharda eylül ekim aylarında toplanan olgun meyvalar kurutulur. Suyla kaynatmak veya ezerek balla karıştırmak suretiyle ilaç yapılır.

Defne yağı, taze meyvalardan elde edilir. Bunlar doğrudan sıcakta sıkılarak veya kaynatıldıktan sonra ezilip, süzülerek yağı alınır. Defne yağı tereyağ kıvamında, içindeki klorofil sebebiyle yeşil renkli özel aromatik kokulu ve acı lezzetlidir.

Defne sabunu da, defne yağından elde edilen bir üründür. Özellikle Hatay yöresinde başka bir yağ ile karıştırılarak yapılır.

Kirli sarı renkte bir sabundur.

İçindeki Maddeler: Yapraklarda tanen, acı madde ve uçucu yağ bulunur. Uçucu yağda cineol, eugenol, graniol, pinenler mevcuttur. Meyvalarda ise nişasta, yapraktaki uçucu yağ ve bir de sabit yağ vardır. Meyva sabit yağında laurik asid, palmitik asid, oleik ve linoeik asid gibi maddeler bulunmaktadır.

Tıbbi Etkiler: Defne yaprakları keskin kokusu ile ağızda çiğnenirse ağız kokularını giderir, baharlı lezzeti ile sindirim salgılarını arttırır, iştah açar, hazmı kolaylaştırır. Barsak gazlarını giderir.

Ayrıca terletici ve mikrop öldürücü etkilere de sahiptir. Bu sebeple her türlü soğuk algınlıklarına ve soğukalgınlığı sebebiyle meydana gelen kırgınlık, yorgunluk ve ağrılara faydalıdır.

100 gr. defne yaprağı 1 lt. suda kaynatılarak günde 2-3 bardak içilir.

Meyvalar idrar söktürücü ve romatizmal ağrıları gidericidir. Düşüğe sebep olabilir. Bunun için gebe bayanlarda kullanılmamalıdır. Fakat doğum sı-rasında kullanılırsa doğumu kolaylaştırır ve çabuklaştırır. Meyvalardan hazırlanan ilaçta kullanım ve yapılış olarak aynı yaprak gibidir.

Güneşte kurutulmuş ve toz haline getirilmiş meyva, her türlü zehirli hayvan ısırığı ve arı sokmasında faydalıdır. Defne yağı, haricen sürüldüğünde romatizmal ağrıları giderir, vücut parazitlerini (bit, pire, kene vs.) öldürür.

Defne sabunundan ise cilt mantarlarında ve saç dökülmesini yavaşlatmak için faydalanılır. 4 avuç dolusu defne yaprağı 1 küvet suya atılarak, bu su içinde 1 saat oturulup banyo olarakda uygulanabilir.

Bu banyo soğukalgınlığı sebebiyle meydana gelen her türlü ağrılara ve bayanlarda adet zamanı sancıları ile, basit vajinal akıntılarda taydalıdır.