Dağlama

DAĞLAMA AÇIKLAMA 1

Dağlama Bodrum'da sarıpapatya boldur. Tepelere çıktınız mı öbek öbek papatyalar karşılar sizi. Hani şu kocaman çiçekli, her tarafı sarı olanlardan. Yeşil etli sapın kenarlarından incecik, ipek gibi yapraklar çıkar. En tepede de çiçeği. Bu çiçekler Mart-Nisan gibi açar genelde. Çiçek açmadan Önce dalları toplanır kadınlarca, pazara getirilir demetlenip. Koyununu otlatan kadınlar görürsünüz tepelerde. Bir yandan harıl harıl ot topluyorsa Onun dağlama olma ihtimali büyüktür. Siz onun güzelim papatyalara dönüşeğini bilmezsiniz, eğer bir önceki yıl aynı yerden papatya toplamadıysanız. Pazara getirildiğinde ise, kendini, kimliğini belli eder. Bana kalırsa garip bir tadı vardır. Tanımı zor. Papatyayı koklarsınız ya, kokusu size tadının neye benzediğinin ipuçlarını verir. Bazı dostlarım, kimi Bodrumlular papatyaya bayılırlar. Kimi 'dağlama' derken, bazı köylerde adı Ama‘dır. 'Alegörneç' de derler kirnileyin. Kafanız karışmasın, ebegümeci benzemezler birbirlerine. Genelde ebegumeciye 'gebe' diyenlerdir dağ-ya 'alegörneç' diyenler. Adı ne olursa olsun, siz onu ya sever, ya da hiç Hoşlanmazsınız. Bodrum'da yaşarken bir gün sevgili İlkay‘la buluşup ot sohbeti yapmış-. Girit göçmeni sevgili Kemale Teyze'nin evinde. Kemale Teyze'nin kızı Ülfet Abla da gelmişti yanımıza. O gün İlkay da, Ülfet Abla da bana dağlamayı (onlar 'dallama' diyorlar) nasıl pişirdiklerini anlatmışlardı. İlkay‘a göre en lezzetlisi haşlanıp sarımsaklı yoğurtla yenenileni. O öyle tercih edermiş.

Ülfet Abla ise hindiba haşlarken içine papatyanın saplarından da koyarmış. Onun tercihi daha farklı. "Ayrı bir tad veriyor" diyor Ülfet Abla, Bodrum'da sadece haşlanıp zeytinyağı ve Limonla hazırlanan salatasını Yemiştim. Çok hayran kaldığımı söyleyemem. Ancak bir dağlamalı tarif var ki, Onu çok beğenmiştim. Sevgili Silvia yapmıştı, Datça'ya, onu ve kızı Maya'yı, Ziyarete gittiğimizde, hem de düdüklüde pişirmişti. Datça'da da satılıyor Dağlama. Biz gittiğimizde tam da mevsimiydi ve Silvia da bu otu çok sevdiği için alıp getirmiş, bize pişirmişti. Gerçekten o şekilde hazırlanmışını bede sevdim. Dornatesli bir yemek bu, içinde bulgur da var. Domatesli Bulgurlu Dağlama 1 demet yaprakları ayıklanıp doğranmış dağlama (sarıpapatya) 2-3 küp şeklinde doğranmış domates 1 demet ince doğranmış taze soğan 2 diş doğranmış sarımsak 1 su bardağı pilavlık bulgur 1 1/2 su bardağı kaynar su 3-4 çorba kaşığı zeytinyağı Tuz, karabiber Tencereye zeytinyağı, soğanın beyaz kısımları, sarımsak ve dağlamayı koyun. Arada karıştırarak 5 dakika kadar kavurduktan sonra domatesini ilave edin. Bu arada bulguru ayıklayıp yıkayın. Domatesler Hafiften sosa dönüştüğünde (5 dakika sonra) bulgur, tuz ve karabiberi ekleyin. Kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin. Biraz demlendirdikten sonra servis edin. Arzu ederseniz bu yemeği bulgursuz da Pişirebilirsiniz. (4-6 kişilik)

DAĞLAMA AÇIKLAMA 2

(Horozibiği, dağlama)

Etkileri

• Gaz giderici

• Adet söktürücü

• Müshil

• Uyarıcı

• Tonik

• Bir zamanlar halk kullanımında dağlama ciddi bir şekilde kullanım dışı kalmıştır, hatta ismi bile pek uygun görülmemiştir. Bulmak da zordur aktalarda bile bulunmaz. Eğer bulmakta yeterince şanslı iseniz sıcak haşlamasını karın ağrısı, bağırsak gazları, geğirme, hazımsızlık, soğuk algınlığı ve alkoliklik problemleri için deneyin.

• Soğuk çözeltisinin tonik etkisi vardır.

• Çiçekleri özellikle müshil etkisi gösterir.

Hazırlanışı ve Kullanma şekli

• Tepeleme 1 çay kaşığı bitkiyi 1 bardak kaynar suya koyun. Çorba kaşığı dozunda, günde 1 ila 2 bardak alın.

• Tentür olarak, belirtildiği gibi, her 2 ila 3 saatte bir, suya 10 ila 30 damla olarak alın. Alkolizm problemleri için, gerektikçe, 15 ila 40 damla alın.