Topuk Ağrıları

Topuk günlük yaşamda fiziksel bir dayanak noktası görevi yapan ve insan gelişiminde önemli yeri olan bir vücut bölümüdür. Mitolojide geçen aşil topuğu kavramı ile insanın yaralanabilirliği simgelenmiş, insan gelişiminde bir dayanak noktası olarak yüzyıllar içinde uygarlıkların yükünü taşımıştır.

Uygarlık sonucu gelişen yaşam şartları ve ayakkabı değişimlerinden en fazla etkilenen vücut parçalarından biri topuktur. İlkel çağlarının zor koşullarındaki çıplak topuğun günümüz dünyasının şartlarında ve korumasında bile hala ağrılı olabilmesi anatomik yapıdaki özelliklerinden dolayıdır 1, 4, 7, 9.

Topuk ağrısı kendine özgü belirtiler veren ve çok farklı etyolojik nedenlere bağlı olabilen bir yakınmadır. Ağrı lokalizasyonu tanıdaki en belirleyici faktördür.

Ancak muayenede tüm alt ekstremite hatta lumbar vertebralar unutulmamalıdır. Ayak yapısı, yürüyüş paterni gözönüne alınmadan ve basarak çekilen iki yönlü ve oblik grafilerle değerlendirilmeden topuk ağrısının tanı ve tedavisi yapılmamalıdır 9.

Topuk ağrısını anatomik olarak dört lokalizasyonda incelemek gerekir. Bunlar posterior, plantar, lateral ve medialdir. Plantar ağrı genelikle bir bası ağrısıdır. Direkt bası topuk yastığını ve periostu innerve eden posterior tibial ve peroneal sinir dallarının uyarılması ile oluşur.

Plantar topuk ağrısı nadiren dinlenmede olur. Genellikle topuğun medial yada lateral kenarında tam lokalize edilmeyen sızı şeklinde bir ağrıdır. Medial malleolden distale uzanan, topuğun iç tarafından yere temas eden kısımda yada üstünde bir ağrı şeklindedir.

Medial plantar sinir üzerinde direkt bası ile oluşabilir. Ayrıca posterior tibial sinirin kalkaneal dalı ile oluşabilen ağrı medial topuğun yere basma noktasında hissedilir. Lateral topuk ağrısı hareket yada kontrakt ağrısı şeklinde olup lateral mallealden peroneal tüberküle uzanır.

Çok nadir rastlanır. Posterior topuk yada topuk kordu ağrısı ise bu bölgeyi innerve eden posterior tibial sinir yoluyla iletilen bir ağrıdır. Hemen her zaman hareket ve germe ile oluşan bir ağrı şeklindedir.

Topuk ağrısını oluşturan etkeni saptamadan yapılan, ağrıya yönelik palyatif tedavi başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Bu nedenle topuk ağrılarının ağrının yeri, etyolojik etken ve anatomik yapılara göre ayrı ayrı sınıflandırılması tanı koymada büyük kolaylık sağlamaktadır9.

TOPUK AĞRISI NEDENLERİNİN AĞRI YERİNE GÖRE SINIFLAMASI

A - Plantar topuk ağrısı yapan sebebler:

İnfrakalaneal plantar fasciitis

Kalkaneal spur

Primer Pronasyona sekonder

Fat pad hastalıkları