Tiroid Bezinin Az Çalışması (hipotiroidi)
Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi), fazla çalışmasına göre daha sık görülen bir durumdur. Tiroid bezinin yetersiz fonksiyonunun nedenleri çeşitlidir. Örneğin tiroid bezinin iltihabı, fonksiyon azalmasına yol açabilir. Boyun bölgesine uygulanan ışın tedavisi, tiroid fonksiyon kaybına neden olur. En sık görülen neden kronik lenfositer troiditistir (hashimoto tiroiditis). Bu hastalıkta bağışıklık sisteminin aşırı reaksiyonuna bağlı olarak TPO antikorları oluşur. Bu antikorlar tiroid hücrelerini tahrip eder. Sonuçta hormon üreten tiroid hücreleri giderek azalır ve kan hormon düzeyi düşer.Tiroid fonksiyonu yetersizliğine yol açan ve sıklık bakımından ikinci sırada olan neden, tıbbi tedavilerdir.
• Tiroid bezi ameliyatları (ameliyat sonu çok az tiroid dokusu kalması)
• Radyoiyot tedavisi
• Tireostatiklerle uzun süreli tedaviler
• Ön boyun bölgesine uygulanan ışın tedavisi
Yukarıda sayılanlar, gerekli olmasına rağmen tiroid fonksiyonunda kayba yol açar.Bu seçenekler hasta için zorunlu olabilir. Tiroid hormonu yerine koyma, kural olarak yan etkisi olmayan bir tedavi olduğundan tıbbi tedavilerden sonraki tiroid fonksiyon yetersizliği göze alınabilir. Ancak bu tür tedavilerden sonra hastanın özenle takibi ve eksik tiroid hormonunun Levothyroxin ile tamamlanması gerekir. Eğer bu takipte eksik hormonun yerine konması iyi değilse tiroid fonksiyon yetersizliğinin tüm belirtileri ortaya çıkar.
Tiroid yetersizliğinin nedenleri çeşitli olmasına rağmen sonuç aynıdır:Kanda tiroid hormon düzeyi düşer, tiroid hormonunun hücrelerdeki yetersiz etkisi sonucu tipik kilinik belirtiler ortaya çıkar. Tiroid hormonu tüm organları etkilediğinden eksikliğinde çeşitli organlara ait belirtiler ortaya çıkar.
• Kalp-dolaşım sistemi: Nabız sayısında azalma, düşük tansiyon (ya da yüksek)
• Sinir sistemi: Yorgunluk, ilgisizlik, bellek zayıflığı, depresyon, yavaşlamış refleksler, bedensel ve zihinsel performansta azalma
• Deri: Soğuk ve kuru, soluk gri renk
• Saç: Saç dökülmesi, mat ve kuru saç
• Tırnaklar: Kırılgan, uzamada yavaşlık
• Mide-bağırsak sistemi: Kabızlık
• Kadınlarda regl bozuklukları, kısırlık
• Genel: Kansızlık, üşüme, kilo alma
Hastalar genellikle tiroid yetersizliğine ait belirtileri ya çok geç fark ederler ya da hiç fark etmezler. Aşağıdaki testi bizzat uygulayarak tiroid yetersizliğinin olup olmadığını anlayabilirsiniz.Tiroid Yetersizliğinin Testi
• Çabuk üşüyor musunuz?
• Son aylarda kilo aldınız mı?
• Çoğu zaman yorgun musunuz?
• Sık sık depresif duygular yaşıyor musunuz?
• Cildinizin soluk ve soğuk olduğu kanısında mısınız?
• Saçlarınız kuru ve mat mı, dökülme fazla mı?
• Tırnaklarınız çabuk kırılıyor ve yavaş mı uzuyor?
• Zaman zaman kabızlık çekiyor musunuz?
• Son zamanlarda unutkan mı oldunuz?
Eğer üçten fazla soruya evet diyorsanız, tiroid bezinizin yetersizliğinin araştırılması için doktorunuza başvurmalısınız. Hastalık çok yavaş ve sinsi gelişir. Kişi yıllarca çok az ve hafif klinik belirtilerle tiroid bezi yetersizliği yaşar, hastalığın belirtilerine alışır, tiroidle sorunu olduğunu düşünmez. Yorgunluğunu ve depresyonunu başka şeylere bağlar. Özellikle yaşlı kimselerde birçok tipik belirtiler, örneğin unutkanlık, devamlı yorgunluk, yaşlılığa bağlanır. Ancak hastalık her an kötüleşebilir.
Tanısı
Tam, hastanın sorgulanması (anamnez), klinik muayenenin yanı sıra özellikle laboratuvar tetkikiyle olur. TSH düzeyi yüksektir (5 mU/l'den fazla), serbest T4 düzeyi düşüktür (0,8 ng/dl'den küçük).Otoimmün bir hastalık olup olmadığını açıklamak için TPO ve Tg antikorları araştırılır.Ultrasonla tiroid bezinin büyüklüğü ve dokusundaki iltihabi değişiklik saptanır.
Tedavisi
Tiroid bezi yetersizliğinin tedavisi LevothyroxinTe başarılı bir biçimde yapılır. Tedavi sabit bir şemaya göre değil, hastalık belirtilerine, laboratuvar bulgularına göre (TSH, fT4 ve fT3) ayarlanarak yapılır. Tedaviye düşük dozla başlanır ve TSH değeri 0,8-1,0 mU/1 oluncaya kadar (hastalık belirtileri kay- boluncaya kadar) Levothyroxin dozu kademeli olarak artırılır.Yaşlı hastalarda günde 12,5 ile 25 mcg. LevothyroxinTe başlanır. Her 4 haftada günlük doz 25 ile 50 mcg. artırılır. Tedavinin kontrolü, başlangıçta 1 ile 2 aylık, sonraları 6 ile 12 aylık aralarla sürdürülür.Tiroid yetmezliğinin en sık nedeni olan Hashimoto Tiroiditis'te Levothyroxin tedavisine ek olarak, çocuklarda günde 100 mcg, yetişkinlerde günde 200 mcg. selenyum yararlı olmakta ve antikor düzeyini düşürmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
