Tiroid Bezi Yetmezliği Belirtileri

Tiroid Bezi Yetmezliği Belirtileri

Tiroit bezinin yeterli tiroit hormonu salgılamadığı durumlar olabilir. Bu durum vücut fonksiyonlarının yavaşlamasına yol açabilir ve kendini yorgunluk hissi, kilo alma ve soğuğa karşı hassaslaşma şeklinde gösterir. İlaçla tedavi edilebilir, ama kilo vermek, bu sorunla karşı karşıya kalanlar açısından zorlaşır. Düşük glisemik indeksli diyet ve egzersiz, yavaş yavaş kilo vermeye yardımcı olacaktır.

Tiroid bezi yetmezligine ait sikayetler hastaligin siddetine göre degisir. Bazen hiçbir sikayet yok iken bazi hastalarda çok siddetli belirti ve sikayetler ortaya çikar. Bazi belirtiler özellikle yasli kisilerde yasliliga baglanir ve hastalik akla gelmez ise atlanir. Tiroid bezi az çalisan ve tiroid hormonlari kanda azalan bir kiside su belirtiler olabilir:

• Kolay yorulma, yorgunluk, bitkinlik, enerji azligi (yaygin)
• Hatirlamada zorluk, unutkanlik, yavas düsünme, konsantre olamama
• Hareketlerde yavaslik
• Sabahleyin uyanmada zorluk, daha çok uyku istegi, gün içinde uyuklama
• Üsüme veya kendini soguk hissetme
• Terlemenin azalmasi
• Kuru, soguk, kalin ve kasinan bir deri
• Sari veya portakal renginde bir deri
• Kuru, kaba ve kolay kirilan tirnaklar
• Saç dökülmesi, saçlarda azalma, kaslarda dökülme
• Istah kaybi
• Kilo alma ve kiloyu verememe
• Horlama baslamasi
• Kas kramplari ve eklemlerde agri olusmasi
• Kaslarda igne batmasi hissi veya karincalanma
• Kabizlik olmaya baslamasi
• Göz etrafinin ve göz altinin sismesi
• El, ayak ve eklemlerde sislik
• Karpal tünel sendromu denilen el bileginde sinir sikismasi ve agri
• Adet kanamalarinin daha fazla miktarda olmasi, adetlerde kramp olmasi ve adet öncesi dönemin kötü geçmesi
• Bazi kadinlarda adet sikliginin azalmasi veya adetlerin kesilmesi
• Depresyon gelismesi ve hiçbir seyle ilgilenmeme
• Sesin kalinlasmasi ve ses kisikligi
• Isitmede azalma olusmasi
• Guatr olusmasi (Hashimoto hastalarinda olur)
• Tiroid bezinin küçülmesi (tiroid bezi iltihaplarina veya Hashimotonun son evresine bagli olarak)
• Kalp hizinin ve nabiz sayisinin azalmasi
• Kan kolesterol düzeyinde artma
• Gebe kalamama (kisirlik)
• Libido (Cinsel istek) azligi ve empotans
• Reflekslerin yavas olmasi
• Kekemelik

TIROID BEZI NE YAPAR ?

Tiroid bezi 2 tane hormon yapar ve dolasima salgilar. Bu hormonlardan birine tiroksin (T4), digerine tiriiyodotironin (T3) ismi verilir. T4 hormonunda 4 tane iyod atomu, T3’de ise 3 tane iyod atomu vardir. Hücre içinde T3 hormonu etkili oldugundan T4 hücreye girmeden önce T3’e dönüsür.

TIROID HORMONLARININ GÖREVI NEDIR ?

T4 ve T3 hormonlari vücudumuzun metabolizmasini düzenler ve ayrica metabolizmanin hizini kontrol ederler. Eger çok hormon salgilanirsa metabolizma hizlanir ve hipertiroidi hastaligi gelisir. Hipertiroidi durumunda kalb hizi artarak çarpinti sikayeti olusurken, bagirsak hareketi artar ve ishal yapabilir. Eger tiroid hormonu çok az salgilanirsa bu duruma hipotiroidi denir. Hipo=az, Hiper=fazla anlamina gelmektedir. Hipotiroidi olusunca metabolizma yavaslar, kalb hizi azalir ve barsak hareketleri azalarak kabizlik ortaya çikar.

TIROID BEZININ ÇALISMASI NASIL KONTROL EDILIR ?

Tiroid bezinin çalismasi beyinde bulunan ve hipofiz adi verilen bir bezden salgilanan TSH hormonu ile kontrol edilir. Kan dolasimindaki tiroid hormonlari (T4 ve T3) azalinca hipofizden TSH salgisi artar ve bu hormon tiroid bezinden tiroid hormon salgisini artirir. Tersine, eger dolasimda T4 ve T3 artarsa bu takdirde hipofizden TSH salgilanmasi azalir.

TIROID BEZININ IYI ÇALISIP ÇALISMADIGI NASIL ANLASILIR ?

Hastanin kanindaki T3, T4 ve TSH hormonlarinin ölçülmesi ile tiroid bezinin nasil çalistigi hakkinda bilgi sahibi olunur.

TIROID BEZININ HASTALIKLARI NELERDIR?

1. Guatr : Tiroid bezinin büyümesine guatr denir.
2. Nodül : Tiroid bezinin içinde normal disi doku olusmasidir.
3. Tiroidit : Tiroid bezinin iltihabina denir. Bezde agri vardir.
4. Hipertiroidi : T4 ve T3 hormonlarinin bezden asiri salgilanmasi durumudur.
5. Hipotiroidi : Tiroid hormonlarinin (T4 ve T3) az salgilanmasi durumudur.

TIROID HASTALIGI GELISME RISKI KIMLERDE VARDIR ?

Tiroid hastaligi gelisme riski su kisilerde fazladir:
1. Iyod eksikligi olan bölgede yasayan veya yeterli iyod almayanlarda
2. Ailesinde tiroid hastaligi olanlarda
3. Diabetes mellitus (seker hastaligi), romatoid artrit ve pernisiyöz anemisi olanlarda
4. Gebe kadinlar ve yeni anne olanlarda
5. 60 yasin üzerindeki kadinlarda
6. 70 yasin üzerindeki erkeklerde
7. Kanser nedeniyle bas ve boyuna radyoterapi (isin tedavisi) yapilanlarda
8. Bazi ilaçlari kullananlar (lityum, amiodaron ve interferon gibi).

TIROID BEZI HASTALIKLARINDA KULLANILAN TESTLER NELERDIR ?

a) Kan Testleri :

Siklikla kullanilan testler serbest T3, serbest T4 ve TSH hormonlarinin kan düzeylerinin ölçülmesidir. Tiroid bezinin fonksiyonu hakkinda en iyi bilgiyi TSH ölçümü verir. TSH ölçümünün normalden düsük olmasi tiroid bezinin asiri çalistigini gösterir. TSH düzeyinin normalden yüksek bulunmasi ise tiroid bezinin az çalistigini gösterir. Yine T4 ve T3 hormonlarinin normal sinirin altinda veya üstünde olmasi tiroid bezinin iyi çalismadigini gösterir. Ayrica antikorlar vardir. Bunlar anti-TPO antikoru ve anti-Tiroglobulin antikorlaridir. Bu antikorlarin yüksek olmasi tiroid hastaliginin otoimmün bir hastalik oldugunu gösterir. Otoimmün hastalik vücudun kendi dokusunu (Burada tiroid bezini) yabanci bir doku olarak algilayip ona karsi reaksiyon vermesidir. Bu reaksiyon antikorlar ile olusur. Bu reaksiyonun nedeni bilinmemektedir.

b) Tiroid Ultrasonu :

Tiroid ultrasonu tiroid bezinin büyüklügünü, nodül varsa onun büyüklügünü anlamamiza yarar. Ayrica ilaç tedavisiyle bezin veya nodülün ne kadar küçüldügünü veya küçülmedigini daha iyi anlamamiza yarar. Nodül kan akiminin Doppler ultrason ile incelenmesi nodüllerin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadigi konusunda ek bilgi verir.

c) Tiroid sintigrafisi :

Damardan teknesyum denilen bir ilaç verilerek tiroid bezinin filminin çekilmesidir. Sintigrafi ile nodülün sicak mi, soguk mu oldugu anlasilir. Sintigrafi sadece nodülü olan ve TSH’si düsük olan hastalara yapilir.

d) Tiroid Ince Igne Aspirasyon Biyopsisi :

Tiroid bezinde saptanan nodüllerde kanser olup olmadigini anlamak için yapilir. Nodülü olan tüm hastalara yapilir. Biyopsi sonucuna göre ilaç tedavisi veya ameliyat karari verileceginden mutlaka yapilmasi gereken bir tetkiktir. Oldukça basit, yapilmasi kolay ve agri olusturmayan bir tetkikdir. Normal enjektörlerle yapilir. Damardan kan alinir gibi tiroid bezindeki nodülden parça alinir. Alinan hücreler patoloji bölümünde incelenerek kanser ve iltihap olup olmadigi arastirilir. Biyopsi koldaki damardan kan alinmasi gibi kolay bir islemdir. Korkulmamasi gerekir. Ameliyat degildir. Bazen biyopsi ile yeteri kadar parça veya hücre gelmeyebilir. O zaman biyopsiyi tekrarlamak gerekir.