Su Değişiminde Hormonal Etkiler
Su Değişiminde Hormonal Etkiler : Antidiuretik Hormon (ADH): Su değişimini etkileyen en önemli hormon Antidiuretik hormon (ADH)dır. Arginin vazopressin (AVP) adı da verilen bu hormon hipotalamus- ta supraoptik ve paraventriküler nükleuslaı- daki nöronlarda üretilerek arka hipofızde birikir.ADH salgılanmasında etkili faktörlerden biri osmotik basınç değişikliğidir. ADH için uyarım hücredışı sıvının osmotik basıncından gelmektedir. Hücredışı bölmenin osmotik basıncı, anterior hipotalamusta supraoptik nük- leus yakınında bulunan osmoreseptörlerdeki hücrelerin osmotik basınçlarına göre fazla olursa, hipofiz ADH salgısı için uyarılır. Plazma osmolaritesi 280 mOsm/kg dolayında iken ADH hiç salgılanmazken, bunun %3-4 oranında artması ADH seviyesini böbreklerin maksimum yanıt vereceği düzeye çıkaracaktır.Vücutta total osmotik basınç artımı ADH için uyaran olmamaktadır. Örneğin organik üre damara verilirse, hücredışı sıvıda osmotik basınç artmasına karşın ADH salgılanmaz.Çünkü üre hücrelere de geçmiş ve onların da osmotik basıncını yükseltmiştir.
Tersine glukoz verilirse, glukoz serbest olarak hücrelere geçemiyeceği için sadece hücredışı bölmede osmotik basınç artacak ve ADH salgısı uyarılacaktır.ADH salgısının baroreseptörlerle kontrolü da söz konusudur. ADH salgılanması dolaşımdaki etkili sıvı hacminin kontrolü altındadır. Bu sistem atriumlarda bulunan düşük basınç reseptörleri ve arkus aorta ve karotid sinüste yer alan yüksek basınç reseptörleriaracılığıyla işletilir. Ancak dolaşan etkili hacimde %10'un altındaki değişiklikler ADH düzeyini etkilememektedir. Hipovolemi bu oranların üstünde olursa ADH salgılanması güçlü bir şekilde uyarılmaktadır.Osmolarite ve dolaşımdaki etkili sıvı hacmi dışında başka etkenlerle de ADH salgısı artmaktadır. Korku, ağrı gibi uyarımlar, in- feksiyonlar, bulantı, hipoglisemi, hipoksi bu etkenler arasında sayılabilir. Bunların dışında morfin, haloperidol, karbamazepin, gluko- kortikoidler de ADH salgısını arttırırlar.ADH idrar hacim ve konsantrasyonunu düzenleyerek total vücut suyunun homeosta- zımn kontrolünü sağlar.
Aldosteron: Adrenal korteksten izole edilen bir hormondur. Hücredışı »ölmenin volümünü ayarlayan etkileri vardır. Aldosteron salgısı için uyaranların kalbin pompa gücü azalınca, bir volüm reseptörü görevini üstlenen afferent arteriolar juxtaglomerular hücrelerden renin salgılanır. Renin, angiotensin- II yapımına yol açar bu da adrenal korteksten aldosteron salgılanmasına neden olur.Aldosteron böbrek distal tübüluslarmda etkisini gösterir. Su ve Na tutularak hücredı- şı bölmenin volümünü artırır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
