Servisin

Gelişim sırasında, endoserviksin mukus salgılayan kolumlar epriteli, ekzoserviksi örten skuamöz epitelyum ile serviksin ekstrenal os'unda (dış ağzında) karşılaşırlar. Böylece dışa açık olan serviks skuamöz epitelyum ile döşenmiş olur. Endoservikal kolumlar epitelyum ise çıplak gözle ya da kolposkopik olarak izlenemez. Çoğu genç kadında, zamanla bu kolumlar epitelyum ekzoserviksi o‘suna, aşağıya doğru bir ilerleme gösterir.

Bu şekilde skuamokolumnar bileşke ekzoserviksi inerce bu durum ektropion olarak tanımlanır. "Dış etkenlere açık" olan mukus salgılayan epitelde kızarıklık ve ıslak bir görünüm izlenir ve yanlış olarak servikal erozyon olarak adlandırılır. Gerçekte ise bu durum, yetişkin kadınlarda normal değişikliklerin sonucudur. Skuamöz ve kolumlar epitelde sürekli değişim gerçekleşmektedir. Bu değişimin meydana geldiği bölge transformasyon zonu (bölgesi) olarak tanımlanır .

Çoğunlukla, rejenere olan skuamöz epitelin aşırı ilerlemesi ile transformasyon bölgesindeki endoservikal bez yapılarının ağızları tıkanır ve mukus salgılayan kolumlar epitelyum ile döşeli küçük naboth kistleri oluşur. Transformasyon bölgesinde, vajinal pH' daki değişikliklere veya mikro floraya bağlı olarak hafif düzeyde sıradan yangısal hücre toplulukları izlenir. Serviksteki yangısal değişiklikler çok sık olup mukopürülan veya pürülan bir akıntı ile ortaya çıkarlar. Akıntıdan alınan örneğin sitolojik incelemesinde lökositler, reaktif atici gösteren epitelyum hücreleri ve bazen de mikroorganizmalar izlenir. Bu yangısal değişiklikler, nonenfeksiyöz ve enfeksiyöz olarak ikiye ayrılır. Sitolojik incelemede, yangısal değişikliklerden bağımsız olarak vajinada daima mikroorganizmalar bulunduğundan enfeksiyöz servisitleri nonenfeksiyöz servisitlerden ayırtetmek güçtür. Etkenler genellikle endojen kaynaklı olup büyük kısmı mevcut vajinal aerob ve anaeroblar, streptokoklar, stafilokoklar, enterokoklar ve E. co li gibi mikroorganizmalardır.

Çok daha önemli olanlar, Chlamydia trachomatis, Ureaplasma urealyticum, Trichomonas vaginalis, Candida türleri, Neisseria gonorrhoeae, herpes simplex II (genitalis) ve HPV'nin birkaç tipidir. Bu mikroorganizmalardan birçoğu cinsel yolla geçiş göstermektedir. Bu nedenle servisin cinsel yolla geçiş gösteren bir hastalıktır. Bu patojenler arasında C. trachomatis gonoreal enfeksiyonlardan daha sık izlenmektedir ve cinsel yolla geçiş gösteren servisitlerin %40'ından sorumludur. Serviksin herpes enfeksiyonları, doğum kanalında anneden bebeğe geçme riski gösterdiğinden aynı bir öneme sahiptir ve bazen bebekte ciddi, ölümle sonuçlanabilen sistemik herpestik infeksiyana yol açarlar.

Morfoloji

Nonspesifik servisin akut ya da kronik olabilir. Akut servisinin spesifik formunu oluşturan gonokok enfeksiyonu hariç, nispeten daha az rastlanan akut nonspesifik formu hemen hemen yalnızca postpartum kadınlarda görülür ve genellikle nedeni streptokoklar ve stafilokoklardır. Kronik şekli sık rastlanan bir durum olup, genellikle nonspesifik servisin olarak tanımlanır. Spesifik formlar herpes virüse bağlı ülseratif lezyonları ve C. trachomatise bağlı değişiklikleri içerirler.

Kronik servisinin tanınması güç olup üreme çağındaki kadınların tümünde genellikle yangı ve epitel dejenerasyonu ile karakterizedir. Serviks epitelinde hiperplazi ve reaktif değişiklikler izlenir. Bu değişiklikler hem skuamöz hem de kolumlar epitelde görülebilir. Sonuç olarak kolumlar epitelde skuamöz metaplazi veya stratifiye skuamöz epitele transformasyon gerçekleşir. servisin sıklıkla rutin muayenede ya da şiddetli lökore nedeniyle dikkat çeker. Akıntıdan alınan kültür sırasında çok dikkatli olunması gerekir çünkü mikroorganizmalar zaten ortamda bulunmaktadır. Lezyon şiddetli ise sitolojik incelemede görülen yangısal değişiklikler karsinomdan ayırt etmede sorun yaratabilir. Bu durum kolposkopik için bile geçerli olabilir. Servikal biyopsi materyalinde bile yangısal değişiklikleri premalign displaziden ayırmak güç olabilir.

Serviks Tümörler

Serviks karsinornu, erken tanı ve tedavideki olumlu gelişmelere rağmen, özellikle gelişmekte olan toplumlarda, kadınların kansere bağlı ölümlerinin en önemli nedenidir. Bu grupta diğer dikkate değer "tümör" endoservikal poliptir.