Saç Dökülmesi (alopesı)

Saç Dökülmesi (alopesı) : Doğuştan gelen ya da sonradan ortaya çıkan çeşitli nedenlerle vücutta kıl ya da saç bulunmaması tıpta alopesi olarak adlandırılır. Genellikle kafada, saçlı deride görüldüğü için saç dökülmesi biçiminde söz edilirse de vücuttaki bütün kıllarda gözlene­ bilen bir belirtidir. Yaygın ya da belli bir alanla sınırlı ve çok değişik ne­denlere bağlı olabilir; çoğu zaman da gerçek nedeni anlaşılamaz. Do­ğuştan gelen kalıtsal nitelikteki saç ve kıl yokluğu başka bozukluklarla birlikte görülen ender bir durumdur. Buna karşılık edinilmiş saç dökül­mesine çok daha sık rastlanır. Bu tür dökülme genellikle bazı sistemik hastalıklar sırasında ortaya çıkar, geçicidir ve geriye dönüşü vardır. Ti­ fo ve verem gibi akut ya da kronik enfeksiyonlar, şeker, tiroit ve böbre­ küstü bezi hastalıkları gibi iç salgı sistemi ve metabolizma bozuklukları, kansızlık, lösemi gibi kan hastalıkları ve arsenik, cıva, talyum, benzodiazepin gibi maddelere bağlı kronik zehirlenmeler geçici saç dökülmesine yol açar. Bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan pıhtılaşma önleyici ve hücre gelişimini durdurucu ilaçlarla, x ışınlarından başka ağır ruhsal gerginlikler, heyecanlar, yaralanmalar, cerrahi girişimler ve doğum da aşırı saç dökülmesine neden olabilir.

Saçlı derideki yağ bezlerinin aşırı miktarda sebu salgılamasına bağ­ lı saç dökülmesi (seboreik alopesi) daha çok erkeklerde görülür. Yakla­ şık 20 yaşlarında dökülme başlar; bazen ruhsal-bedensel yorgunluk ve gerilimlerle de bağlantılı olarak yavaş yavaş ilerler. Önce şakaklardaki saç dökülür; ardından tepe açılır ve sonunda yalnız ensenin üst bölü­ münden iki yana doğru uzanacak biçimde saç kalır.


Kıl keseciğinin yıkımına neden olan mantar enfeksiyonlarına ya da çeşitli hastalıklara bağlı olarak bölgesel saç dökül­ meleri görülebilir. Yaralanmalar, yanıklar, frengi lezyonları, tümörler, çıbanlar, likenler ya da skleroderma ve eritemli (kızartılı) lupus gibi hastalıklar bu tür dökülmelere yol açabilir. Bazı çocukların uyurken, bazı erişkinlerin de düşünür­ken saç yolma alışkanlıkları vardır; bu durumda yaralanmaya bağlı saç dökülmesi ortaya çıkabilir. Gençlerde sık görü­ len bir tür bölgesel saç dökülmesi de alopecia areata'dır. Sinsi başlayan ve bazen rastlantı sonucu fark edilen alopecia areatasaçlı derinin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Tümüyle saçsız, sınırları belirgin lekeler oluşturur. Hastalık değişik biçimlerde gelişebilir. Bazen saçsız alanın yavaş yavaş genişlemesiyle yerleşir; iyi seyreden olgularda birden çok saçsız leke oluşmaz ve birkaç ay sonra gerileme görülür. Bazen de yerleşip dengelenme dönemini yeni bir ilerle­ me dönemi izler; yeni saçsız alanlar ortaya çıkar ve hastalık bütün saçlı deriye yayılabilir (yaygın alopesi). İyileşen türlerde de yinelemeye sık rastlanır. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemektedir; ailevi yatkınlık, iç salgı sistemi bozuklukları, kronik enfeksiyon odaklan, ruhsal etkenler ve heyecanlanma etkili olabilir. Tedavi kıl keseciklerini güç­lendirmeye yönelik yerel önlemlerle, genel olarak organizmayı güçlendirici sakinleştirici ilaçlara, vitaminlere ve en­ feksiyon odaklannı tedavi gibi yöntemlere dayanır.

SENDE YORUM YAP!

Whatsapp