Romatoid Artrit Nedir
Romatoid Artrit Nedir : Artrit, iltihaplı eklem rahatsızlıkları için kullanılan bir tabirdir. Artritin birçok türü (ankilozon spondilit, sistemik lupus eritematozus, psöryatik artrit vb.) vardır. Ancak en yaygın olanı romatoid artrittir. Romatoid artritte, il- tihabi bir olay sonucu özellikle parmak ve bilek, bazen de omuz, dirsek, diz, ayak ve çene eklemlerinde genellikle ağrı ve şişme olur, hem kol hem de bacaklardaki eklemler aynı anda etkilenir. Sabahları eklemler tutulmuş ve ağrılı olur. Bu tutulma, gün içinde tamamen kaybolur. Yaşlılıkta sıklıkla görülen bu hastalık, gençlerde de görülebilir ve şiddetli derecede olanları eklemlerin şeklini bozarak hastayı sakat edebilir. Çeşitli teoriler ortaya atılmasına rağmen, romatoid artritin nedeni henüz tam olarak bilinmemektedir
Retrovirüs adlı özel bir virüsün, eklem yüzeyindeki normal hücreleri en- fekte edip değiştirerek onları immün sistemin tanıyamayacağı hale getirmesi ya da immün sistemin bozulması sonucu normalde vücudu işgal eden zararlılara karşı savunmakla görevli olan bu sistem elemanlarının vücudun kendi dokusunu tahrip ettiği sanılmaktadır. Bu olay otoimmün hastalığı olarak tanımlanır. Aşırı stres romatoid artrit krizinin tetikleyicisi olabilir. Nemli, soğuk hava hastalığı ağırlaştırır. Kuru ve sıcak iklim yararlı olur.
Tanısı
Anamnez ve klinik belirtilerin yanı sıra röntgen ve laboratuvar tetkikleri de teşhis için ipuçları verir. Sedimantasyonda yükselme, bazen lökositler- de artış, CRP'nin yükselmesi, kanda demir düzeyinin düşmesi, ferritin düzeyinin yükselmesi ve romatizma faktörünün saptanması teşhise yardımcı bulgulardır.Röntgende kıkırdak kaybı, eklem civarı osteoporoz tipik bulgulardır.TedavisiRomatoid artritin tanısı kesinleşinceye kadar, başlangıçta steroid olmayan antiromatizmal (NSAR) ilaçlarla (Aspirin, Voltaren, Brufen, Apranax vb.), inflamasyon kontrol altına alınarak ağrı azaltılabilir.Tanı konulunca, hafif şiddetteki romatoid artrit olgularında Sulfasalazin uygulanır. Sulfasalazin 1. hafta 1 x 500 mg, 2. hafta 2 x 500 mg, 3. hafta sabah1000 mg, akşam 500 mg, 4. haftadan itibaren 2 x 1000 mg. alınır.
Böbrek ve karaciğer fonksiyon yetersizliği varsa günde 2 (maksimum 3) tablet alınır (1 tab- let=500 mg.).Orta ya da ağır şiddetteki romatoid artrit olgularında Metotrexat + Glukokortikoide kombinasyonu tercih edilir. Kortizon, fazla aktif romatoid artrit olgularında günde 20 mg. verilir, kademeli olarak doz azaltılarak günde 2,5-5 mg'ye devam edilir. Metotrexat, böbrek fonksiyonu normal ise haftada bir kez 10-15 mg, kısıtlı ise haftada bir kez 7,5-10 mg. ağızdan ya da damardan alınır. Metotrexat tedavisi uygulanırken haftada bir kez 5 mg. ya da her gün günde 1 mg. folik asit alınmalıdır.
En geç 12 hafta sonunda hastalıkta iyileşme görülürse kortizon ya tamamen kesilir ya da doz daha da azaltılır.Orta aktiviteli romatoid artrit olgularının yüzde 70'inde monoterapi (tek ilaçla tedavi) ile (Metotrexat, Sulfasalazin ve Chloroquin ilaçlarından biriyle) tatmin edici bir remisyon (iyileşme) sağlanır.Agresif seyirli romatoid artrit olgularında, başlangıçta kombinasyon tedavisi uygulanır.
Monoterapinin yararlı olmadığı durumlarda da kombinasyon tedavisine geçilir.Metotrexat, Sulfasalazin ve Hidroksiklorokin'den oluşan 3'lü kombinasyon özellikle etkindir. Metotrexat + Sulfasalazin ya da Metotrexat + Hydroxychloroquin'den oluşan ikili kombinasyonlar da mono tedaviye göre daha etkindir. Hidroksiklorokin'i, 65 kilonun altındakiler günde 1 tablet, 65 kilodan fazla olanlar günde bir defada 2 tablet almalıdır.Bu kombinasyonların başarısız olduğu durumlarda düşük doz (haftada 7,5-10 mg.) Metotrexat ile bir TNF-a inhibitörü (Infliximab ya da Etanercept) kombinasyonu seçilir.Infliximab (remicade), vücut ağırlığına göre 3 mg/kg. dozda infüzyon olarak 2 saatlik sürede verilir. 2 ve 6 hafta sonra ikinci ve üçüncü tedaviler uygulanır. Daha sonra her 8 haftada bir idame tedavileri yapılır.Etanercept (Enbrel), haftada 2 kez 25 mg. olarak cilt altına enjekte edilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
