Pankreatit Tedavisi Nasıldır

Akut pankreatitli hastaların hastaneye yatırılarak tedavi edimeleri gerekir. Kan testleri yanında acilen yapılacak bilgisayarlı karın tomografisi tanıda oldukça yardımcı olan bir görüntüleme yöntemidir. Tanı konulduktan sonra güçlü ağrı kesicilerle şiddetli ağrının dindirilmesi, ağızdan beslenmenin kesilerek damar yoluyla yeterince sıvı ve elektrolit verilmesi, gereken vakalarda antibiyotik tedavisi yapılması ve pankreatite neden olan sebeplerin ortadan kaldırılması tedavide ilk uygulanacak girişimlerdir.

Akut pankreatitli vakaların çoğu yapılacak uygun tıbbi tedavi ile genellikle bir haftalık bir sürede iyileşerek hastaneden çıkabilecek hale gelebilirler. Şidetli pankretiti olan vakalarda iyileşme daha geç olabilir ve bazı hastaların yoğun bakım ünitelerinde yatırılarak izlenmeleri gerekebilir. Tıbbi tedaviye cevap vermeyen hastalarda cerrahi tedavi gerekir ve cerrahi tedaviye ihtiyaç duyulup duyulmayacağı genellikle ilk 48-72 saatte belli olur.

Akut pankreatit atağını atlatan hastaların bir kısmında pankreasta psödokist olarak adlandırılan içi sıvı dolu yapılar oluşabilir. Bu kistler genellikle kendiliklerinden küçülerek aylar içinde kaybolurlarsa da bazı hastalarda endoskopik veya cerrahi yöntemlerle boşaltılmaları gerekir. Hastaların %10 dan daha az bir bölümümde akut pankreatit iyileştikten sonra kalıcı şeker hastalığı ortaya çıkabilir. Alkole bağlı vakalarda alkol alımının kesinlikle sonlandırılması tekrarlayacak pankreatit ataklarının önlenmesi bakımından önemlidir.

AKUT PANKREATİTİN NEDENLERİ

Akut pankreas iltihabının en sık nedenlerindne birisi safra kesesindeki taşlardır. Taş, safra kanalına gelirse, bu kanalı tıkar ya da kanaldan zorlukla geçerek pankreasta tıkanıklığa, hasara, basınç artışına neden olabilir. Bu sorunlar nedeniyle dokular enzimler tarafından parçalanır. Diğer bir neden ise alkol kullanımıdır. Alkol de bu problemlere doğrudan ya da dolaylı olarak yol açabilir.

Diğer nedenler ise daha a sıklıktadır. Kan yağlarının yüksek olması, pankreas kanalında doğumsal anormallikler, kanalın dar olması ve kaza sonucu akut pankreas iltihabı ortaya çıkabilir.

AKUT PANKREATİT BELİRTİLERİ

Ağrı: Akut pankreas iltihabı atağı, sıklıkla alkol alımından sonra ya da ağır bir yemek sonrasında ortaya çıkar. Ani ve giderek artan tarzda bir ağrıdır. Göbek bölgesinden başlayan ağrı daha sonra sırta yayılır. Hasta oturduğu sırada rahatlamıştır fakat yatarken ağrı artar. Bıça bataması gibi ve sürekli bir ağrıdır. Bazen ağrı, aralıklı olarak şiddetlenen tipte olabilir. Göbek kısmının üstünde sağ veya sol tarafta (kadran ağrısı) ağrı görülebilir.

Bulantı- Kusma: Hastalarda sürekli bulantı ve kusma vardır. Fizik muayene sırasında karnın üst bölgesinde hassasiyet ve defans mevcuttur. Pankreas iltihabı oaln hastaların yaklaşık %90’ında ateş, kalp atım hızında artma ve lökosit artışı vardır. Kusma ve sıvı kaybının peritona olmasıyla şok gelişebilir.

Pankreas iltihabı sonucu myokardiyal depresan faktör (MDF) salınır. Bu madde şok oluşumuna yol açar. Ayrıca akut böbrek yetmezliği gelişebilir. Hastaların bir kısmında sarılık mevcuttur.

AKUT PANKREATİT TANISI
Hastadan alınan öykü ve bulgular ile tanı konur. Yapılan kan testlerinde amilazın yüksek çıkması tanıda önemlidir. Fakat amilazın yükseldiği başka hastalıklar da vardır. Bu yüzden ayırıcı tanısının yapılması gerekir. Ayrıca serum lipaz değeri yükselmiştir. Bunun daha iyi sonuç verdiği düşünülür fakat yapılması güçtür ve doğru sonuç vermeyebilir. Asıl doğru sonuç, iki saatlik idrarda toplam amilaz değerine bakılmasıyla elde edilir. İdrarda, bir saatte 300 üniteden daha fazla amilaz atılıyorsa tanı için çok daha önemlidir. Ayrıca pankreas iltihabında, böbrekten amilazın atılımı kreatinin atılımından beş kat daha fazla ise teşhis konur. Plevral sıvıda amilazın yüksek bulunması da tanı koydurucudur.

Serumda kalsiyum değerinin 7.5 mg/dl’nin altında olması hastalığın ağır ve kötü seyirli olduğunu düşündürür. Şeker değerinin yüksek olması ve idrarda şeker saptanması pankreasta hasar olduğunu düşündürür