Akut Pankreatit’le İlgili 10 Önemli Nokta

Akut Pankreatit‘le İlgili 10 Önemli Nokta

Karın ağrısı, kusma, bulantı… Bu semptomplar günlük yaşamda hemen hemen herkesin başına gelmiş veya gelebilecek basit bir rahatsızlık gibi görünse de akut pankreatit gibi çok ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir. Akut pankreatit birdenbire ortaya çıkan, daha öncesinde kendini hiç belli etmeyen, hayati risk taşıyan, çok iyi bakım gerektiren ağır hastalıklardan biridir. Bu nedenle ağrılar önemsenip takip edilmeli, artan ağrı sözkonusu olduğunda mutlaka doktora veya hastaneye gidilmelidir. Akut pankreatit ile ilgili daha detaylı bilgi verecek olursak;

Pankreatit pankreasın iltihaplanmasıyla oluşan şiddetli kanamaya yol açabilen çok ciddi bir hastalıktır.

Hastalık birdenbire aşırı karın ağrısı (ağrı karından sırta doğru yayılabilir) ve kusmayla başlar. Bu nedenle karın ağrılarınızı, bulantılarınızı önemseyin.

Akut pankreatit, hafif veya şiddetli olmak üzere 2 şekilde sınıflandırılır. Hafif pankreatit şiddetliye göre daha kısa sürer ve basit bir ilaç tedavisiyle geçebilir. Şiddetli yani ağır vakalarda yoğun bakım ünitesinde tedavi gerekebilir ki bu da aylar alabilir. Hastalığın şiddetinin belirlenmesi için ilk 48 saat önemlidir.

Ağır vakalarda nekroz görülebilir. Nekroz, pankreasın vücuda sindirim enzimi yaymasıyla dokuları öldürmesi veya çürütmesi sonucu oluşur.

Nekrotik pankreatitlerde hastanın son derece hassas, hijyen bir yoğun bakım ünitesinde tedavisi gerekir. Bu nedenle hastane seçimi çok önemlidir. Tam teşekküllü bir hastane tercih edilmelidir.

Akut-Pankreatit-hastaligindan-korunma

Pankreatitin Nedenleri

Dünya istatistikleri (Amerika ve Avrupa kaynaklı) incelendiğinde başlıca neden aşırı alkol tüketimidir.

Özellikle Türkiye‘de görülen vakalarda ise başlıca neden safra kesesi taşları ve/veya kumudur. Safra kesesi taşları, pankreas kanalını tıkayarak pankreasın sindirim enzimi salgılamasına ve bu enzimin karın bolgesine yayılmasına neden olur.

Daha az sıklıkta görülen diğer nedenlerse: kan yağlarının yüksek olması, doğumsal anormallikler, pancreas kanalının dar olması veya kaza sonucu pankreasın iltihaplanmasıdır.

Pankreatit Teşhisi Nasıl Konulur: Öncelikle amilaz, lipaz, CRP vb. kan değerlerine bakılır. Radyolojik görünteleme yoluyla da karın ve göğüs bölgelerindeki durum incelenir. 48 saatin içinde sürekli yükselen amilaz ve lipaz değerleri hastalığın ağır geçirildiğinin göstergesidir.

Tedavi Yöntemleri: Hafif pankreatit vakalarında ilaç tedavisi yeterliyken; ağır durumlarda kan takviyesi, laparoskopik, ERCP veya açık ameliyatlar gerekebilir. Öncelikle hastanın sindirim sistemi durdurularak pankreasın dinlendirilmesi sağlanır. Bu hastalıkta yaş, sigara kullanımı, mevcut hastalıklar önemli kriterlerdir. Hastalık sonucu vücut sistemlerinde aksaklıklar görülebilir, böyle bir durum oluştuğunda destek tedavisi uygulanır. Örneğin yüksek oranda sigara kullanmış ve ağır pankreatit geçiren hastalarda solunum yetersizlikleri, akcigerlerde su toplaması görülebilir. Bu ve benzeri durumlarda hasta solunum cihazina baglanabilir. Ameliyat gerektiren durumlarda hastanın yaşamsal fonksiyonlarının düzelmesi ve sindirim sisteminin belli bir süre dinlendirilmesi (1-2 hafta) beklenir. Vakaya gore 1 veya daha cok ameliyat gerekebilir. 9-10 kez açık ameliyat olunabildigi görülmüştür. Yoğun bakım sürecinden sonra pankreas tomogrofi yöntemiyle ve kan değerleriyle takip edilir ve gerekli diğer tedaviler uygulanır.

Özellikle ağır vakalarda gerek hastanın gerekse de hasta yakının çok yoğun sabır göstermesi gerekir. Çünkü çabuk iyileşebilen bir hastalık değildir. Hasta çektiği acı, yüksek ateş ve hasta psikolojisi nedeniyle; hasta yakını ise belirsizlik, uzun ve zor bakım süresi nedeniyle maksimum derecede sabırlı olmalıdır.

Hastanede aylar süren tedavi gerektiren diğer hastalıklarda olduğu gibi şiddetli akut pankreatit de aslında hasta yakınlari için bir ic hesaplaşma sürecidir. Uzun tedavi dönemi, insanın yaşamını sorgulaması; arkadaşlarını, akrabalarını daha yakından tanıması için bir fırsattır. Çoğu hasta yakınının veya arkadaşlarının ziyaret ve maddi/manevi destek konusunda duyarsız kalmaları hasta ve hastaya bakan kişileri şaşırtmamalı, önceden hazırlıklı olunmalıdır. Tedavi süresinde hastaya psikolojik destek verilmesinde fayda vardır.

Hastane tedavisi bittikten sonra evde hafif vakalarda diyet ve/veya ilaç tedavisi uygulanabilir. Ağır vakalarda ise hastanın durumuna göre diyeti kontrol edilir, hastanede başlanan insüline doktor kararıyla devam edilebilir. Hastanın kan değerleri takip