osteoporoz nedir vikipedi

Aynı ülkede 1983 yılında 1.300.000 kırık osteoporoz nedeniyle olmuştur, özellikle kalça kırığı olan hastalarda uzun süre hastanede yatma ve cerrahi girişimler yapılmak mecburiyeti vardır. ABD'de bir yılda bu tedavilerin masrafı ve iş gücü kaybı bedeli 3.800.000 dolardır. 65 yaş üzerindeki kadınların %25'inde omurga kırığı osteoporoz nedeniyle olmaktadır. İleri yaşlardaki kadınların üçte biri ve erkeklerin altıda birinde kalça kırığı bu nedenle oluşur. Kalça kırıklarının %20'sinde ölüm ve %50'sinde ise devamlı bakım gereği ortaya çıkar ki bu da bize hastalığın önemini vurgular, ülkemizde osteoporozun sıklık oranı üzerinde çalışılmamıştır. 45 yaş üstündeki 100 kırık vakası ile aynı yaş grubunda 100 ağrın nastada yaptığımız bir çalışmada ağrılı kadınların yarısında osteoporoz bulunmuştur.

Eğer bu hastalık, hekim, hasta ve toplumca bilinerek korunma önlemleri alınır ve osteoporoz oluşması azaltılırsa büyük ekonomi sağlanmış olur.Bazı kişiler bu hastalığa daha yatkındır. Beyaz ırklı, kısa boylu, zayıf, ailesinde bu tip kırıklar olmuş kişiler, fazla doğum yapımı, kalsiyumlu gıdaların az alımı, erken adetten kesilme, aşırı alkol, sigara ve kahve kullanımı, bedensel hareketlerin ve sporun az yapılması, mide ve bağırsak hastalık ve ameliyatlarına bağlı gıdaların emilim bozukluğu, bazı akciğer ve romatizmalı hastalıklar gibi.Klinik özellikleri: Sırt ve bel ağrısı, boy kısalması, bel kemiğinde şekil bozukluğu, kalça, el bileği ve diğer kemiklerin kırığı bıs hastalığın belirtileridir. Genelde bir pencere açma veya hafif bir ağırlık taşıma ile adetten kesilmiş bir kadında ani bel ve sırt ağrısı tarif edilirse önce osteoporoz tanısı düşünülmelidir. Ağrı hafif veya şiddetli, bölgesel veya yayılan tarzda olabilir. Birkaç gün ve ya hafta içinde kendiliğinden geçip tekrarlar. Sonunda bel kemiğindeki şekil bozukluğuna bağlı süreğen mekanik bel ağrısı yerleşir kalır. Tedavi edilmemiş hastalarda sırtta kamburluğa benzer çıkıntı ve 10-20 cm. kadar boy kısalması olur. Hasta öne doğru kıvrılır.

Omurga kırıkları hastadan hastaya değişirse de genelde ortalama yılda bir tane kırık oluşur ve hasta bunu fark etmez. Yalnız birkaç gün süren bir ağrısı olduğu için önemsemez. Yaşlılarda kalçada bu hastalık nedeniyle olan kırıkların yarısı kendiliğinden, yarısı da düşme, kaza gibi nedenlere bağlıdır.Laboratuvar ve röntgen bulguları: Genelde hastalığa özgü laboratu- var bulguları bulunmaz. Erken dönemlerde röntgen bulgularıyla teşhis konulmaz. Ancak bazı kemik dansitesî ölçen özel aletlerle ve total vücut kalsiyumu ölçülerek teşhise varılır. Ancak kemik kitlesi %30 oranı üstünde kaybolmuşsa röntgende belirtiler görülür.Tedavi: Osteoporozu yapan neden gözönüne alınarak tedavi programı çizilir.

Tedavinin süresi en az beş yıl olmalıdır. İlaç tedavisinin yanında bedensel çalışmaları artırma, uygun beslenme, bol güneşlenme ve aşırı alkol, kahve ve sigara kullanımını azaltma esastır. "Bir gramlık koruma, bir kiloluk tedaviden kıymetlidir” atasözü bu hastalık için geçenidir. En etkin tedavi yolu önleyici tedavidir. Bu hastalığa yatkın olan kişilerin 40 yaşından sonra hekim kontrolünden geçerek koruyucu tedaviye girmesi kırıkları önleme açısından yararlıdır. Diğer bir korunma yolu da östrojen (kadın hormonu), kalsiyum, kalsitonin ve D vitamini gibi kemik yıkımını önleyici ajanların kullanılmasıdır. Osteoporozun ilaç ile tedavisi çok uzun süren bir tedavidir, ilerlemiş osteoporoz vakalarında ilaç tedavisi ortopedik tedavi ve rehabilitasyon ile desteklenmelidir.İlaç tedavisi: Kalsiyum, D vitamini, östrojen (kadın hormonu), anabolik steroid ve kalsitonin kemik rezorpsiyonunu durdurur.

Kalsiyum: Eğer günde 100 gr. peynir, bir büyük bardak süt, 250 gr. yoğurt ve 100 gr. et yersek bu gıdalardan aldığımız kalsiyum miktarı 538 miligramdır. Halbuki adet kesimi olmuş bir kadının günde 1000-1500 miligram kalsiyum alması gerekir. Günlük kalsiyum ihtiyacının tümünü gıda ile almak mümkün olamayacağı için her gün 1000 mg. kalsiyum tableti almak gerekir.Tabloda görülüyor ki protein ve kalsiyumu yüksek fakat sağlığımız açısından özellikle damar sertliğine mani olmak için yağı en az olan yağsız- laştırılmış veya yarı yağlı sütler en sağlıklı sütlerdir, zaman zaman süt endüstrilerinin yarı yağlı adıyla piyasaya çıkardıkları sütler son zamanlarda yapılmamaktadır. Bu bakımdan süt sanayiinin özellikle "yağsız süt” sağlaması tüm medeni ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de sağlıklı yaşama katkı açısından büyük bir görevdir.