Meme Hastalıkları

GELİŞME BOZUKLUKLARI Memenin gelişme bozuklukları sayı bozuklukları ve memelerin büyüklükleri ile ilgili bozukluklar olarak iki grupta incelenebilir.Memenin sayısı ile ilgili bozukluklar:Embriyolojiden anımsanacağı gibi memeler ektodermden kökenini alır ve aksilladan pubis ve femurun iç yukarı yüzüne uzanan "Süt Çizgisi" adı verilen çizgi üzerinde oluşur ve gelişirler. İnsanda normal olarak memeler pektoral kasların önünde olmak üzere iki tanedir.Çok nadir olarak insanda memenin oluşmadığı yazılmıştır. Buna "amastia" denir. Memenin sayısı ile ilgili gelişme bozukluklarındaikiden fazla meme görülür. Fazladan meme her zaman tam gelişmiş bir meme değildir. Kimi kez sadece meme dokusu vardır, areola ve memebaşı bulunmaz. Kimi kez de sadece küçük bir areola ile üzerinde küçük bir memebaşı bulunur ve altında meme dokusu bulunmaz. Nadir olarak da hem fazladan meme dokusu hem de bunun üzerinde areola ve memebaşı bulunabilir. Fazladan meme ister tam bir meme olsun, isterse sadece meme dokusu ya da sadece areola ve memebaşı olsun, o insandaki normal memeden daha küçüktür. Meme dokusu ile beraber areola ve memebaşınm birlikte bulunduğu fazladan meme çoğu kez normal memenin hemen kau- dalinde ve ona bitişik olarak oluşur.

Bir tarafta böyle tam gelişmiş bir fazladan memevarken bunun karşı tarafında da sadece bir areola ve memebaşı görülebilir.İkiden fazla meme bulunmasına "polimas- tia" denmektedir. Bu fazladan memeye de "aberrant meme" ya da "aksesuar meme" adı verilir. Eğer yalnız areola ve memebaşı gelişmişse "aksesuar areola" ya da "aksesuar me- mebaşı" deyimi kullanılır.Yalnız meme dokusundan oluşan, areola ve memebaşı bulunmayan aberrant memelerin en çok yerleşme yeri aksillalardır. Çoğu kez tek taraflıdır. İki taraflı olduğu zaman da bir taraftaki aberrant meme öbür taraftaki aberrant memeden daha büyükçedir. Böyle aksillada oluşan aberrant memeye "aksiller aberrant meme" adı verilir. Üzerinde areola ve memebaşı yoksa kadının kendisi ya da yakınları bunun meme olduğunun farkına varmazlar. Koltuk altında bir tümör sanırlar. Aksiller aberrant meme puberteden çok sonra kimi kez de gebelikte ya da laktasyonda far- kedilir. Mensturasyon zamanlarında normal memelerdeki fizyolojik değişiklikler aberrant memede de olacağından mensturasyondan hemen önceki günlerde büyüme ve ağrı saptanabilir. Aksesuar areola ve aksesuar me- mebaşı çoğu kez birkaç milimetre büyüklüktedir ve genellikle memelerin kaudalinde, göğüs duvarı üzerinde bulunur.

Eğer iki taraflı ise birisi öbüründen biraz daha büyükçedir. Bu durumda bunlardan sadece birisi fonksiyon gördüğü gibi, eğer meme duktusları her ikisine de açılıyorsa her iki memebaşı da fonksiyon görebilir.Çok ender olarak erkekte de aksesuar areola ve aksesuar memebaşı oluşabilir.Memelerin büyüklüğü ile ilgili gelişme bozuklukları:Normal olarak kadında vücut yapısına uyan meme büyüklüğü vardır. Erkekte ise meme sadece areola ve memebaşı ile bunun altındaki küçük areolar dokudan ibarettir.Kadında vücut yapısı ile memelerin büyüklüğü arasında her zaman bir uyarlık bulmak olanağı yoktur. Kimi kez iri yarı bir kadında gayet küçük memeler, kimi kez de ufak tefek bir kadında çok büyük memeler olabilir. Bununla beraber genellikle meme büyüklüğü kadının vücut yapısına uymaktadır. Memeler vücut yapısına göre çok küçük ise, deri altında yağ komponenti çok az ve az miktardaglanduler dokudan yapılmış olur (atrofik meme). Kimi kez de memelerin oluşması beden yapısına oranla çok büyüktür. Bu memelerde büyüklüğü yapan glandüler dokudan çok yağ dokusudur. Başka bir deyimle memenin büyüklüğü ile fizyolojisi, yani laktasyon arasında paralellik bulunmaz. Laktasyon glandüler dokuya bağlı olduğu için glandüler dokudan zengin küçük bir memede süt oluşması glandüler dokudan fakir çok büyük memedeki süt oluşmasından daha fazla olabilir.Kadınlarda genellikle memelerden birisi öbür taraftakine göre biraz daha büyükçedir. Fakat bu büyüklük farkı çok az olduğu için dikkati çekmez.

Bu büyüklük farkı çoğu kez 1 cm. kadardır.Kimi kez iki memenin büyüklüğü arasındaki fark dikkati çekecek kadar büyüktür. Hatta bir taraftaki meme, öbür taraftaki memenin iki-üç katı büyüklüğüne varabilir. Bu durumda tek taraflı meme hipertrofisinden söz edilir.Gerek iki taraflı, gerekse tek taraflı meme hipertrofisinde "mammoplasti" ameliyatı ile memeler normal büyüklüğe indirilebilir.Atrofik memelerde de deri altına ve meme içine konan çeşitli maddelerle meme normal büyüklüğünde bir görünüşe getirilmeye çalışılır.Kız çocuğu puberteye girerken genellikle her iki memenin oluşma ve gelişmesi birlikte olur. Kimi kez ise daha hiçbir puberte belirtisi yokken, memelerden birisinde gelişme başlar. Bu gelişme areola altında küçük 1 cm kadar çapında bir nodül olarak kendisini gösterir. Bu duruma alışık olmayan anne kızının sadece bir memesindeki bu sertliği bir hastalıkmış gibi görüp paniğe kapılabilir. Puberte öncesinde görülen "prepuberal" ya da "Juve- nil Hipertrofi" adı verilen bu durum gerçekte bir hipertrofi değil, yalnız memelerden birinde öbürüne göre daha erken gelişmeden ibarettir. Bir süre beklenecek olursa öbür taraf memesinde de gelişme başlar ve iki meme arasındaki farklılık, puberte ilerledikçe ortadan kalkar.Çok çok nadir olmakla beraber gebelik sırasında ortaya çıkan bir hipertrofi vardır. Normal olarak gebelikle beraber memeler de büyümeye başlar ve laktasyona hazırlanır. Çok nadir olarak bu büyüme normal sınırları aşar. Memeler normal büyümenin 8-10 katınavarır ve taşıyamıyacak kadar ağırlaşır. Bu gebelik sırasında görülen çok nadir hipertro- fiye "gigantomasti" adı verilir.

Şimdiye kadar literatürde 8-10 tane gigantomasti yayınlanmıştır. Bunlardan bazıları gebelik bittikten sonra küçülüp normal durumuna dönüşmektedir. Bizim bir hastamızda bu küçülme olmadığı için doğum sonrasında mammoplasti ile memeleri normal durumuna getirmek gerekmiştir.Erkekte normal olarak memeler küçük bir areola ile rudimenter bir memebaşmdan oluşur. Areola altında normal deri altı dokusu ve gevşek bir meme dokusundan başka birşey yoktur. Erkek çocuk puberteye girerken areola altında iki taraflı olarak 1 cm çapma varan sert bir nodül meydana gelir. Bu nodül hafif ağrılı, dokunmakla çok duyarlıdır. Puberte tamamlanınca nodüller de kendiliğinden kaybolur. Nadir olarak erkek çocukta puberteden sonra tek taraflı ya da iki taraflı olmak üzere memenin glanduler dokusu büyümeye başlar. Böylece tek taraflı ya da iki taraflı olmak üzere pek büyük olmamakla beraber kadın memesine benzeyen meme oluşur. Buna kadın memesi anlamına gelen "jinekomasti" denir.Jinekomasti genellikle başka bir endokrin bozuklukla ilgili değildir.

Böyle endokrin bozukluğa bağlı olmayan jinekomastiye "idiopa- tik jinekomasti" denir.Endokrin bozukluğa bağlı jinekomastiler- de bu bozuklukla ilgili olarak başka değişiklikler, örneğin hermafroditizm belirtileri görülebilir.Idiopatik jinekomasti cerrahi bir girişimle düzeltilebilir. Endokrin bozukluğa bağlı jine- komastinin tedavisi ise asıl olan endokrin hastalığın tedavisine bağlıdır.50 yaşını geçmiş kimi erkeklerde tek taraflı olarak areola altında bir nodül belirebilir. Ağrılı ve basmakla duyarlı olan bu nodül basit bir hipertrofidir ve "senil hipertrofi" adını alır. Her ne kadar birkaç ay sonra eriyip kaybolabilirse de karsinoma ile karışma olasılığı göz önüne alınarak biyopsi yapılması gereklidir.Jinekomastinin mikroskopisinde artan meme konnektif dokusu içinde yer alan duk- tuslarm sayıca arttığı, genişlediği ve bağ dokusunun bunların etrafında yer aldığı görülür.