Meme Başı Akıntısı

a) Lak- tasyon,

b) Paralaktasyon,

c) Meme başı akıntısı.

Laktasyon doğumdan sonra anne memesinden süt gelmesidir. Paralaktasyon ise doğumla ilgisi olmaksızın memelerden süt gelmesidir. Puberteden önce, erişkin çağında, menapozdan sonra görülebileceği gibi, erkeklerde de olabilir. Yeni doğanda plasentadan geçen anne hormonlarının etkisi ile memelerden süt gelebilir ("Cadı Sütü"). Kadın ya da erkeklerde memelerin sürekli emilmelerine ya da sağılmalarına bağlı olarak, seksüel uyarımlarla memelerin sürekli sıkılıp emilmeleri de paralaktasyona yol açabilir.Bazı kadınlarda menstruasyondan birkaç gün önce ya da sonra süt salgılanması olabilir. Ooferektomiyi izleyen meme hipertrofile- rinde, korpus luteum kistlerinde, hipofiz ve adrenal tümörlerinde de paralaktasyon olabilir. Erkeklerde testis tümörleri ile birlikte görülen jinekomastilerde, sirozlu hastalarda memelerden süt gelebilir. Bazen de hiç bir neden bulunamayabilir.Meme başı akıntısı meme glandüler epite- linin süt olmayan salgısının meme başından akmasına denir. Meme başının Paget in-vazyonunda dermal erozyonun neden olduğu sekresyon, bazı kadınlarda puberteden beri var olan ya da herhangi bir nedenle sonradan oluşan meme başı retraksiyonlarında mase- rasyon ve dermatitin yol açtığı sekresyon hasta tarafından yanlışlıkla meme başı akıntısı olarak tanımlanır.Gebeliğin son aylarında, memeleri gelişmekte olan kızlarda, menstruasyona uyan zamanlarda meme başından kanlı fizyolojik akıntılar olabilir.

Oral kontraseptif alan kadınlarda meme başından bilateral seröz akıntılar olabilir. Bunların herhangi bir patolojiyle ilgileri yoktur.Laktasyon dışında meme glandüler epiteli duktal sistemi dolduran bir sıvı salgılar. Bu salgı asiniden duktal sisteme boşalır ve lakto- fer duktuslarda reabsorbe edilip lenfatik sirkülasyona karışır. Normalde laktofer duktus- larm orifisini deskuame olmuş skuamoz epi- tel hücrelerinin yaptığı keratin tıkaç kapar. Duktal sistem içi basıncın artması ya da tıkacın duktus ağzına tutunma gücünün azalması ile az ya da çok miktarda meme başı akıntısı olur. İntraduktal basınç artmasına neden olan etkenler intrinsik ya da ekstrinsik olabilirler. Ekstrinsik olanlar memeye dışardan yapılan basınçlardır. İntrinsik olanlar intraduktal salgının artmasıdır. Duktus ağzını tıkayan tıkacın tutunma gücünün azalmasımeme başına negatif basınç uygulanması ya da, terminal duktusların esnekliğinin kaybolup rijid bir durum almasıyla olur. Memede glandüler ya da kanaliküler epitel değişimleri kan damarlarının erozyonuna ve ülserasyona neden olduğunda salgı içine kan karışır. Karışan kanın miktarına göre akıntının rengi değişir. Sekresyona kan karışmamışsa akıntının rengi saydam, sarı gri, yeşil, bulanık olabilir.

Akıntının kıvamı da çok değişiklikler gösterir. Bazı durumlarda aynı meme başının iki ayrı orifisinden gelen akıntı iki ayrı özel- likde olabilir. Akıntıyı bu fiziksel özelliklerine göre ayırmanın klinik ayırıcı tanıda bir önemi yoktur. İçine kan karışmamış akıntılara rengi ve kıvamı ne olursa olsun seröz akıntı, kan karışmış olanlara da kanlı (hemorajik) akıntı adı verilir. Memeye dışardan pozitif basınç ya da meme başına negatif basınçla, zorlama ile (provoke) olan meme başı akıntıları patolojik bir anlam taşımaz. Bununla birlikte provoke meme başı akıntısında birlikte başka patolojiler de olabilir. Meme başı akıntısının patolojik bir anlam taşıması için, int- rinsik basınç artımına neden olan intraduk- tal salgı artmasına ya da terminal duktusla-rın esnekliğinin kaybolması gibi morfolojik bir değişikliğe bağlı, hiç bir zorlanmaya dayanmayan kendiliğinden (spontan) akıntı olması gerekir.

Meme başı akıntısının en sık nedeni olguların %50 sinde intraduktal papillom, ikinci sık nedeni de %29 meme karsinomudur. Meme başı akıntısının diğer nedenleri ise fibro- kistik hastalık, duktal ektazi ve inflamasyon- dur.Meme başı akıntısında birlikte memede kitle de varsa, kanlı akıntıda %37 oranında kanser görülür. Kitle olmadan sadece kanlı meme başı akıntısında kanser görülme oranı %2-3 dür. Seröz meme başı akıntılarında birlikte memede kitle de varsa kanser görülme oram %29 dur.Meme başı akıntısı ile birlikte memede kitle olan olgularda, akıntının kitle ile ilişkisi varsa tedavi kitlenin tedavisine yönelik olmalıdır. Meme başı akıntısında tanı ve tedavi için subareolar eksplorasyon yapılır. Eksplo- rasyonda kitle bulunamazsa körleme eksiz- yon, parsiyel mastektomi, simple mastektomi gibi cerrahi yöntemler kullanılır.