Kısırlığa İyi Gelen Bitkiler

- Karnabahar; kısırlığa karşı B6 vitamininin iyi geldiği bilinen bir gerçektir. Karnabahar içeriğinde bol miktarda B6 bulundurduğu için bu tür bir durumla karşı karşıya kalanların bolca tüketmeleri önerilir.

- Ayçiçeği; sperm sayısını arttırmada oldukça etkilidir.

- Yulaf; yulafta yine ayçiçeği gibi sperm miktarında artışı sağlayan bir bitkidir.

- Ahududu; ahududu bitkisi demlenip suyu kaynatılmak suretiyle içilecek olursa, hem kadınlarda hem de erkeklerde kısırlığa karşı etken bir madde olacaktır.

- Zencefil; erkeklerde sperm sayısını arttıran, kadınlarda ise yumurta sayısının artmasını sağlayan bir bitkidir. Kısırlık tehdidine karşı tüketilmesi gereken bir bitki niteliğindedir.

Kısırlık Belirtileri

Kısırlık belirtileri nelerdir? Kısırlık nasıl anlaşılır? gibi sorular yeni evlenmiş olan veya hamile kalamayan hastalarımızdan sık duyduğumuz bir sorudur. Kısırlık yani infertilite gebelik isteyen çiftlerde12 ay boyunca düzenli ilişkiye rağmen gebelik olmaması durumudur yani kısırlık (infertilite) belirti veren bir hastalık değildir, bazı hastalıklar veya bazı patolojiler nedeniyle oluşan bir problemdir. Bu nedenle yeni evlenmiş bir çiftte kısırlık olacağına dair bir belirti beklenemz zaten tanım gereği bu çift evliliğinin 12. ayını bitirmeden kısırlık durumundan söz edilemez. Burada bahsedilen 12 ay boyunca düzenli ilişki özellikle adet ortası dönemlerde (yumurtlama günlerine yakın) haftada 2-3 kere ilişkiye girilmesidir. Kadın ve erkeğin zaman zaman uzak şehirlerde bulunması, arada bir kaç ay ayrı kalmaları gibi durumlarda gebelik olmasa dahi kısırlık durumundan söz edilemez, kesintisiz 12 ay birlikte yaşamaları ve düzenli ilişkide bulunmaları gerekir.

Kısırlık (infertilite) belirti veya şikayet yaratan bir hastalık değildir bu nedenle kısırlık söz konusu olan çiftlerde çoğunlukla hiçbir şikayet, belirti olmaz ancak kadında ve erkekte infertiliteye neden olan hastalıklar ve patolojiler bazı belirtilere neden olabilirler. Bunlara bazı örnekler vermek gerekirse:

- Kadında infertilite nedenlerinden en sık olanı yumurtlama düzensizliği (anovulasyon) kadında adet düzensizliği şeklinde belirti verebilir. Eğer polikistik over sendromu söz konusu ise obezite, aşırı tüylenme gibi belirtiler de eşlik edebilir.

- İnfertilite nedenlerinden birisi olan hiperprolaktinemi (süt hormonunun yüksek olması) göğüslerden süt benzeri sıvı gelmesi (galaktore) şeklinde belirtiye neden olabilir.

- Endometriozis kasık ağrıları, adet sancıları şeklinde belirti verebilir.

Kısırlık nedenleri

I- Erkeğe ait nedenler

Erkeğin ilk değerlendirmesi son derece basit bir yöntem olan semen analizi (spermiogram) olarak adlandırılan yöntem ile yapılır. Semen analizi öncesinde erkeğin 3-5 günlük bir cinsel perhiz yapması gerekmektedir. Örnek verileceği gün ayakabı boyası, parfüm, tiner gibi uçucu maddeler ile temas edilmemesi gerekmektedir. Semen örneği mümkün ise laboratuvarda herhangi bir kayganlaştırıcı kullanmadan masturbasyonla verilmelidir. Eğer evde verilecek ise mutlaka 1 saat içinde laboratuara ulaştırılmalıdır. Spermeleri öldürmeyen özel kondomlar kullanılarak cinsel ilişki ile de verilebilir. Bu kondomlar androloji laboratuarından temin edilebilir.

Semene (meni) ait nedenler:

Semen anormallikleri genellikle yumurtalıkta (testis) sperm üretiminde problem nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Üretimdeki sorunun sebebi genellikle bilinmemekle beraber, kalıtsal veya hormonal bozukluklar, geçirilmiş enfeksiyonlar, aşırı sigara ve alkol tüketimi, stres, bazı ilaçlar, kimyasal maddeler, radyasyon ve radyoterapi sebebiyle de olabilir.

Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre semen analizinin normal olarak kabul edilebilmesi için hacminin (miktarının) en az 2 mililitre, sperm sayısının mililitrede en az 20 milyon olması ve spermlerin en az %50’sinin hareketli ve en az %70’inin şeklinin normal olması gerekir.

Şekil bozukluğu açısından daha detaylı bir inceleme olan ve özel boyama yöntemi ile yapılan Kruger testinde %14 ve üstü normal olarak değerlendirilir.

Semen analizinde tesbit edilebilecek anormallikler nelerdir?

• Semende hiç sperm bulunmaması
• Semende hücre sayınsın az olması (mililitrede 20 milyondan az)
• Sperm hareketliliğinde azalma
• Normal şekilli sperm sayısının az olması

Semenin taşınmasındaki sorunlar:

Testislerde sperm üretiminin normal olmasına rağmen, spermin taşınmasını sağlayan kanalların doğuştan veya sonradan geçirilen bir hastalık nedeniyle tıkalı olması da gebeliğin oluşununu engeller. Varikosel olarak adlandırılan damar genişlemesi (testislerden kirli kanı taşıyan toplar damarların genişlemesi ve kirli kanın testislerin yanında birikmesi) , testislerin sıcaklığını arttırarak sperm üretimi ve hareketi üzerine olumsuz etki eder. Bu durum cerrahi olarak düzeltilebilir ancak operasyona rağmen sperm fonksiyonlarında düzelme olmayabilir.

Cinsel ilişki ile ilgili problemler

II- Kadına ait nedenler:

Rahim ağzı kaynalı kısırlık (servikal faktör):

Cinsel ilişki sırasında sperm hücreleri rahim ağzının önüne dökülür ve hareketleri ile doğum kanalını geçerek rahime ulaşır. Rahim ağzı salgısı, yalnızca yumurtlama döneminde spermlerin serbestçe geçişine izin verir. Yumurtlama dönemi dışında hormonal etkiler nedeniyle rahim ağzı salgısının yapısı ve kıvamı sperm geçişine izin vermez. Bazı kadınlarda ise rahim ağzı salgısı içinde sperme karşı antikor denilen bağışıklık sisteminin oluşturduğu maddeler bulunabilir ve yumurtlama döneminde bile sperm hücre fonksiyonlarını bozarak rahime ulaşmasına engel olarak infertiliteye sebep olabilir. Rahim ağzı kaynakli kısırlık düşünülen hastalarda rahim içi aşılama (intrauterin inseminasyon= IUI) uygulanabilir.

Rahim kaynaklı kısırlık (uterin faktör):

Rahim içinde gebeliğin yerleşip büyüyeceği boşluğun anormallikleri de gebelik için engel oluşturabilir. Rahim filmi (Histerosalpingografi=HSG) rahim içini ve tüpleri (fallop kanallarını) değerlendirmek için kullanılan birinci basamak testtir.