İntermittan Eksplosif Bozukluk

Önceleri oldukça nadir bir bozukluk olduğu bildirilmişse de, artık özellikle psikiyatrik örneklem gruplarında olmak üzere daha önce düşünüldüğünden çok daha sık

görüldüğü kabul edilmektedir. Aralıklı patlayıcı bozukluğun etyolojisinde çocukluk travmaları gibi psikososyal nedenlerin yanı sıra genetik faktörler ve serotonin, noradrenalin ve dopamin gibi çeşitli nörotransmitter sistemlerindeki düzensizlikler gibi biyolojik nedenlerinde rol oynadığı bildirilmektedir. Bu bozukluğun ayırıcı tanısında alkol ve madde intoksikasyonu, antisosyal ve borderline kişilik bozuklukları, genel tıbbi duruma bağlı kişilik değişiklikleri ve davranım bozukluğu gibi agresyonun bir belirti olarak yer aldığı hastalıklar düşünülmelidir. Tedavisinde ise farmakolojik tedavi ile psikoterapötik sürecin bir arada sürdürülmesi önerilmektedir. Bu yazıda aralıklı patlayıcı bozukluk tanısının tarihsel gelişimi, tanı ölçütleri, epidemiyolojisi, nedenleri ve tedavi yaklaşımları gözden geçirilmeye çalışılmıştır.

fke patlamaları ve agresif davranışlar araştırıcıların ilgisini uzun zamandan beri çekmektedir. Amerikan Psikiyatri Birliğinin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabına göre (DSM) psikotik

bozukluklar, davranım bozuklukları, bazı kişilik bozuklukları, madde kullanım bozuklukları gibi çok çeşitli ruhsal bozukluklarda agresif tavırlar, dürtüsel

agresyon gözlenebilir.[1] Dürtüsel agresif davranışlar arasında ani öfke patlamaları sonucu oluşan aile-içi kavgalar, çeşitli nedenlerle ortaya çıkan öfke

patlamalarının eşlik ettiği yol kavgaları (road rage) sayılabilir. Bu olaylar

yazılı ve görsel medyanın sıklıkla ilgisini çekmektedir.

DSM-IV-TR‘ye göre öfke patlamaları yaşayan ya da dürtüsel agresyonu

olan hastalarda diğer ruhsal nedenler dışlandıktan sonra Aralıklı Patlayıcı

Bozukluk (APB) (intermittan eksplosif bozukluk) tanısı konabilmektedir.[1]

APB ciddi saldırganlık ya da diğer insanların malına zarar verme ile sonuçlanan ve yineleyen biçimde saldırganlık dürtülerine karşı koyamama atakları ile

tanımlanan bir dürtü kontrol bozukluğudur. DSM‘de “Başka Yerde Sınıflandırılmamış Dürtü Kontrol Bozukluğu” başlığı altında sınıflandırılan bir ruhsal bozukluktur.[1] Kişinin bu ataklar sırasında sergilediği saldırganlığın derecesi, bu duruma neden olan psikososyal stres etkenlerinin derecesine oranla

hem çok abartılı hem de orantısızdır. Bu tanıyı koyabilmek için saptanan bu

agresif atakların başka bir ruhsal bozuklukla daha iyi açıklanamaması gerekmektedir.[2]

Genel olarak toplumlarda öfke patlamaları, dürtüsel saldırgan ve agresif

davranışlar oldukça sık gözlenmesine karşın, APB hem ülkemizde hem de

başka ülkelerde psikiyatri kliniklerinde oldukça az konulan bir tanıdır.[1,3]

Bu durumun, DSM tanı ölçütlerinden kaynaklandığı sıkça dile getirilmekte

ve tanı ölçütlerinin uygun biçimde değiştirilmesi durumunda toplumdaki

gerçek APB görülme oranlarının saptanabileceği vurgulanmaktadır. Bu yazıda

Ö