Hormonların Yağ Salgısını Denetlemesi
Hormonların Yağ Salgısını Denetlemesi : Yağbezi ile kıl folikülü arasında gelişim ve işlev bakımından sıkı bir bağlantı vardır. Kıl folikülünde olduğu gibi yağbezi de salgılama etkinliğini androjen hormonların etkisiyle geliştirir ve düzenler. Dölütte 13-15. haftadan başlayarak belirmeye başlayan yağbezleri, gebeliğin üçüncü ayı dolayında en yüksek etkinliklerine ulaşırlar. Bebeklerin yağbezleri annedeki androjen hormonların dölüte etkimesi nedeniyle doğum sonrasında büyüktür. Ama zamanla küçülür ve ergenlik dönemine değin küçük kalırlar. Bu dönemde deri yağlanmasının belirgin olmamasından da anlaşılacağı gibi en alt düzeyde işlev görürler.
Ergenlik öncesinde çocukların derilerinde yalnızca belirsiz yağlanma izleri ve yüksek miktarda kolesterol görülür. Kolesterol üstderi hücrelerinin yıkılması ve dökülmesi sonucunda açığa çıkan yağdır. Ergenlik döneminde yağbezlerinin boyudan ve salgılaması artar.Kolesterol ve yağ arasındaki ilişki yağın lehine döner. Yağbezlerinin büyümesi ergenlik döneminden sonra da devam eder; aynca yağ üretimi beş kat daha artar. Yaklaşık 80 yaşma değin yağ salgılamanın ritmi bu düzeyde kalır. Erişkin kadınlarda yağ salgılaması genellikle erkeklere göre daha azdır. Aynca kadınlarda salgılama etkinliği 50 yaş gibi erken bir dönemde birden azalır. Yağ bezlerinin uyanlmasını esas olarak androjen hormonlann sağladığı belirlenmiştir. Ama öbür hormonlar da salgılamayı artırarak ya da yavaşlatarak yağbezlerine etkiyebilir. Fizyolojik dozlarda progesteron yağ salgılamasını etkilemez.
Ama ğ^hel yoldan yüksek dozlarda verildiğinde yağ bezlerinde büyümeye yol açar. Progesteronun bu etkisi büyük olasılıkla testosteron metabolizmasındaki değişiklikler sonucunda meydana gelmektedir.Buna karşılık yerel olarak uygulanan progesteron, yapısının androjen hormonlara benzenmesi nedeniyle and- rojenin etkisini engelleyebilir. Yağbezine etkisi olmayan progesteron, yağbezine bağlı kıl folikülünün düz kaslarını uyararak kasılmalarına yol açar.Adet dönemi öncesinde sivilce çıkması ve derinin yağlanması progesteronun bu etkisiyle açıklanır. Androjenle- rin tersi bir etki gösteren östrojenler, yağbezlerinin küçülmesine ve bunun sonucunda da yağ salgılamasında azalmaya yol açar. Ama östrojenlerin bu etkisi yerel olarak değil, genel olarak uygulandıklarında görülür. Bu durum bütünüyle doza bağlı bir etkidir.Tiroit bezi tiroksin aracılığıyla; hi- pofız ise gonadotropin hormonlar (erbe- zi ve yumurtalıkta salgılamayı uyaran hormonlar), tiroit uyarıcı hormon ve prolaktin aracılığıyla doğrudan ya da uyarılmış bezlerin hormonları aracılığıyla dolaylı olarak yağ salgılamayı etkiler.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
