Dizanteri Nedir Bulaşıcımıdır?
Dizanteri Nedir Bulaşıcımıdır? : İshalle birlikte, sümük ve kan atılması ve karında sancı veya rahatsızlık duygusunun bulunması halidir.
Nedeni: 1. İlk defa dizanteri basilini ayıran Japon bakteriyoloğu Kiyoshi Shiga’nın onuruna adlandırılan Shigella cinsi bakterilerin enfeksiyonudur. Basilli dizanteri etkenleri, Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Shigella sonnei veya Shigella boydu dir. En tehlikelisi, Shigella dysenteriae olup, bunu Shigella flexneri ve Shigella sonnei takip eder.
2. Entamoeba histolytica enfeksiyonu (amipli dizanteri).
Belirtileri: Basilli dizanteri: Başlangıcı anîdir, yaklaşık enfeksiyondan dört gün sonra başlar ve hafif şeklinde, karında kolik tipiağrı, ishal, bulantı, kusma ve ateş vardır. Karın ağrısı artar ve tenezm hali (dışkılana- cak madde yokluğundan dışkılama gereksinimi ve ıkıntı) görülür. Bu durumda, dışkı yerine, sümük ve kan çıkartılır. Shigella dy- senteriae’nin ağır enfeksiyonlarında, basillerin saldığı toksinlerle, göz iltihabı ve nörit belirebilir. Aynı zamanda, bacak eklemlerinin sıvıyla dolması da mümkündür. Öldürücü vakalar enderdir, ama çocuk ve ihtiyarların dikkatle izlenmesi ve bunlarda su kaybının kontrolü önemlidir.
Amipli dizanteri: Tropikal ve subtropikal ülkelerde görülür. Başlangıcı sinsidir (bazen de akut olabilir) ve ishalin karakteri, basilli di- zanteriııinkinden farklıdır: İshal çok şiddetli olmamakla beraber, yine de sümük ve kan vardır. Karın sancısı çok değişken olup, pep- tik ülser veya apandisiti andırabilir. Tropikal ülkelerde bulunmuş bir kişi, belirsiz bir sağlık bozukluğu ve garip ishal ve kabızlık nöbetlerinden (bazen küçük bir karın ağrısıyle birlikte olan) şikâyet ediyorsa, dışkısında amip aranmalıdır. Bu hastalığın tehlikesi, karaciğerde amip apselerinin oluşabilme olasılığıdır.
Tedavi: Basilli dizanteri: Geçmişte sulfona- midler etkiliydi; sonraları basiller, bu ilâca karşı bağışıklık kazandı. Bundan ötürü, özellikle bir çalışma yeri salgınında, bakteriyolojik örneklerin ilâç duyarlığı yönünden incelenmesi ve antibiyotiğin buna göre seçilmesi gereklidir. Hafif enfeksiyonlarda (örneğin, Shigella sonnei’ninkinde) en uygun tedavi, te- beşir-afyon veya kaolen-morfin karışımı verilmesidir.
Ağır enfeksiyonlarda, su ve tuz kaybı önlenmelidir.Amipli dizanteri: Amiplere karşı en etkili ilâç, emetine'dk. Akut evrelerde bu ilâç, emetine hidroklorür veya dehydroemetine hidroklo- rür (Mebadin) şeklinde enjeksiyon olarak verilir ve birkaç gün süren enjeksiyon tedavisinden sonra bir kür de emetine bismuth iodine (E.B.I.) uygulanır. Enjeksiyon şeklinde verilen emetine, toksiktir ve tedavi edilen hastanın yatak dinlenmesinde olması gerekir.E.B.I. bulantı yapıyorsa, ilâcın alınmasından yarım saat önce verilecek bir sedatif, genellikle kusmayı önler. Amipli dizanteriyi, tet- rasiklin gibi bir antibiyotikle, başarıyla tedavi etmek mümkünse de, bu tedavi devamlı değildir ve bu çareye ancak emetine enjeksiyonunun yapılamayacağı veya hastanın yatı- rılamayacağı durumlarda baş vurulur. Günde üç kere, 400-800 mg. metronidazole (Flagyl) 5-10 gün süreyle kullanıldığı takdirde, ciddî bir toksik etkiyle karşılaşılmadığı ve ilâcın da başarılı olduğu görülmüştür. Korunma: Dizanteri, özellikle yemek pişirmede temizlik koşullarına uymamaktan ötürü, yayılır.
Bu enfeksiyon, yiyecek maddesine, dışkıya bulaşmış sineklerle, yiyeceği el- leyenlerin ellerinin enfeksiyonla bulaşmasından ya da mutfağa enfekte tozun girmiş olmasından yerleşir. Sağlıklı portörler, amip veya basilleri taşıyıp, yayabilirler. Bir işyerinde salgın olursa, böyle bir taşıyıcı aranmalıdır. Yiyeceklerin bulunduğu yerlerde, sağlık koşullarına uyulmalı, eller temiz tutulmalı, yiyecekler sinek ve tozdan korunmalıdır. En uygunu, yiyeceklerin kapalı kaplarda ve mümkünse buzdolabında korunmasıdır. Kentlerde, bu hastalık vakaları artmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
