Diş Çürümesi Dolgular
Diş Çürümesi Dolgular : Diş dolguları ve dişin yeniden biçim lendirilmesi çeşitli maddelerle yapıla bilir. Bunlar siman, porselen, amalgam- lar, gümüş ya da altınla kakma, yapış kan altın, reçine, kuvars-reçine bileşik leridir. Silikat dolgular- Yapay porselen ola rak da bilinen silikat dolgu maddeleri, doğal görünümü bozmamaları nedeniy le, özellikle ön dişlerin dolgusunda kul lanılır. Bu dolgu maddesi yapışkan olmadı ğından dişte, dibi ağzından daha geniş bir oyuk açılır. Silikat oyuğa yumuşak durumda sokulur ve sertleştikten sonra hazırlanan boşluğun özel yapısı nede niyle dışarı çıkamaz. Uygulama sırasında silikat dolguyu tükürükten korumak gerekir.
Sertleşir ken ıslanan silikat parçalanabilir. Kan ise lekelenmesine yol açarak estetik de ğerini azaltır. Dolgu maddeleri dişözün- de güçlü bir zehir etkisi yapacak özel liktedir. Bu nedenle doku ölümüne, kök başlangıcında kök granülomuna ya da diş apsesine yol açabilirler. Bu kompli kasyonları önlemek için dolgu boşluğu nun duvarları silikatı yalıtmaya yarayan maddelerle kaplanır. Ayrıca dolguya tü kürük ve kan gelmesini önlemek için üstünde çalışılan diş ağız boşluğundan yalıtılır. Bunun için kullanılan ince bir plastik örtü uygulama sırasında deline rek dişe sıkıca geçirilir ve özel araçlarla tutturulur. Silikofosfat dolgular - Oldukça kısıtlı bir kullanım alanı vardır. Metal kapla ma yapılacak dişlerin altyapısını hazır lamada ya da hastanın uzun süre kulla namasa bile, doğal diş yapısından ko layca ayırt edilemeyecek bir dolgu iste diği durumlarda kullanılır.
Bu dolgu çiğneme hareketleri sırasında hızla aşı nır ve belirli aralıklarla yenilenmesi ge rekir. Yapay reçineler - Diş dolgusunda kısa bir dönem yaygın biçimde kullanıldı. Hızla benimsenmesi, kolay biçimlen me, uygulamadan sonra uzun süre da yanma ve estetik özelliklerinden kay naklanıyordu. Ama renklerinin zamanla değiştiği, yalmzca dişözüne değil denti- nin organik maddesine de zarar verdik leri kanıtlanınca diş tedavisinde büyük ölçüde kullanım dışı kaldılar. Günümüz diş hekimliğindeki kullanım alanları hemen hemen yalnızca protezlerin kısa süreli onanmlanyla sınırlıdır. Porselen yığma - Silikat dolguların bi linmediği ya da yeterince geliştirileme diği dönemlerde başlıca estetik dolgu seçeneğiydi. Günümüzde çok az kulla nılır. Çünkü kısa sürede porselenle diş arasındaki sınır çizgisi görünür hale gelmektedir. Uygulama özenli bir te mizlik ve dezenfeksiyon işleminden sonra yapılır.
Dişte açılan oyuğun du varları diktir ve çürüğün genişliğiyle orantılı bir derinliktedir. Oyuğun tam ölçüsü alınır, dibine yapıştırıcı bir mad de konur ve alman ölçülere göre hazır lanmış porselenin açılan boşluğa otur ması sağlanır. Gümüş amalgam - Diş dolgularında en çok kullanılan madde gümüş amal- gamdır. Gümüşün cıvayla yaptığı bu in ce toz ya da küçük pullar halindeki ala şım, içerdiği cıva miktarıyla orantılı olarak az ya da çok yumuşak olabilir. Amalgamdaki maddeler kendi özellik lerini yitirmeden sağlam bir yapı oluş turur. Önce yumuşak olan amalgam, kı sa sürede sertlik ve direnç kazanır. Gümüş amalgamın yapışma özelliği yoktur. Bu nedenle içinden çıkamaya cağı uygun bir boşluğa yerleştirilmesi gerekir. Isıyı çok iyi iletmesi dişin sı cak ve soğuğa karşı duyarlılığını artıra cağından sakıncalıdır. Bu nedenle diş boşluğuna ısı yalıtımı sağlayan bir kat man döşenir. Kullanımını kısıtlayan özelliklerden biri de zamanla oksitlene rek mat ve hoşa gitmeyen bir renk al masıdır. Altın - Diş dolgularında katı ya da son derece yumuşak biçimleriyle kullanılır.
Erimiş altın döküm dolgu, koruyucu diş tedavileri arasında genellikle en iyi çö züm sayılır. Doku yıkımının çok ilerle diği durumlarda dişlerin yeniden biçim- lendirilmesinde başanyla kullanılır. Ama çürüğün birden çok dişte görüldü ğü ve hızla yayıldığı olgularda kullanıl ması sakıncalıdır. Çünkü tedavi edilmiş oyukların kenarında sık sık ikincil çü rükler gelişmektedir. Erimiş altın döküm yöntemi yay gınlık kazanmadan önce sıkıştırılmış levha yöntemi kullanılıyordu. Oldukça zor olan bu girişimde dolgu boşluğuna, saf altın yapraklan dolduruluyordu. Bunlar dolgu tamamlanana değin bir birleri üstüne sıkıca bastırılırdı. Hem hazırlanan boşluğun dolguyu düşmek ten alıkoyacak biçimde olması, hem de bu altın yapraklannın yapışmaya yat kınlığı yüksek nitelikli bir dolgu elde edilmesini sağlıyordu. Artık hemen he men hiç kullanılmayan bu yöntemin yerini daha ucuz olan altın döküm yön temi almıştır. Kuvars-reçine bileşikleri - Hem este tik, hem de işlevsel olarak çok iyi so nuçlar veren bir dolgu maddesidir. Ön dişlerde önem kazanan parlaklığı, arka dişlerde de aşınmaya karşı yeterli diren ci sağlarlar. Sertlik kuvarstan, parlaklık reçineden kaynaklanır. Üstelik bu reçi neler normal reçinelerden farklı olarak metil metakrilat içermez. Akrilik asit türevi olan bu madde dişözünü örsele- mekte ve zamanla reçinenin rengini bozmaktadır. Diş çürümesine karşı korunma yol larını "Sağlıklı Yaşam" cildinde bulabi lirsiniz.