Difteri Hastalığı

Basilin oluşturduğu toksin (zehir) bir çok patolojik değişikliklere yol açar. Hastalık boğaz ağrısı, bademcik ve bütün boğazı kaplayan zarlarla karakteristiktir. Bunu kalp adalesinde iltihabi olaylar bazen kalp yetmezliği ve çeşitli sinir felçleri gibi kalıcı hasarlar da izleyebilir.

Difteri Basilinin Özellikleri :

Difteri basili silindir şeklinde hafifçe kıvrılmış bir görünümde, hareketsiz, spor oluşturmayan bir mikroorganizmadır. Isıya karşı direnci düşük 60° de 10 dakikada kolayca harap olur. Buz içinde, suda, sütte ve kurumuş tükürükte haftalarca yaşayabilir. Morfoloji ve toksin oluşturma yeteneği yönünden karakteristik özellikleri vardır. İnsan vücudunda ve laboratuvarda besi yerinde üreyerek toksin oluştururlar. Bu toksin hastalığın ağır belirtilerine neden olmaktadır.

Toksinin ışık ve ısıya direnci azdır, 75° de 10 dakika tutmakla parçalanır. Kuvvetli antijen yapısı nedeni ile antitoksik bağışıklık bırakır. Difteri basillerinin toksin oluşturmaya yetenekleri çeşitli türlerinde çok farklıdır.

Solunum havası ile burun ve ağız mukozasına gelen canlı difteri basilleri çoğalarak toksin oluşturmaya başlarlar. Bu toksin yerel mukozadan emilir. Toksinin etkisi ile bölgede doku harap olur, ölür. Buda mikroorganizmanın daha fazla çoğalmasına ve toksin oluşturmaya yol açar. Toksinin etkisi ile iltihabi reaksiyonda başlar. Böylece boğaz içini döşeyen zarların harap olmuş hücreleri beyaz ve kırmızı küreler, pıhtılaşmış kan, difteri basilleri, boğazda yerleşen diğer bakteriler hep birlikte tipik yalancı difteri zarlarını oluştururlar. Ölen yüzeysel hücreler difteri zarlarının oluşumuna yardım ettiğinden zarlar o bölge dokularına yapışıktır ve kaldırmak istenildiğinde kanama görülür ve kaldırılan yerde yeni zarlar oluşur.

Toksin zarların yakınındaki komşu dokulardan kana karışır ve bütün vücuda yayılır. Yayılan toksin miktarı zarın büyüklüğü ile orantılı olarak artar.

Difteri toksini bütün vücut dokularına zarar vermekle beraber kalp adalesi ve sinir dokusuna karşı özel bir tutkusu vardır.

Difteri en fazla sonbahar ve kış mevsiminde görülür. Yaşla ilgisi bağışıklık durumuna bağlıdır. Birçok bölgelerde süt çocukları ve küçük çocuklar rutin olarak aşılanmışlardır, hastalık relatif olarak erişkinde daha sıktır. Süt çocuklarında nadirdir. Son yıllarda rapor edilen vak‘alara göre sağlık koşulları iyi olmayan sosyoekonomik düzeyi düşük bölgelerde görülme sıklığı artar.

Difteri insandan insana direkt olarak hasta veya portörle temas sonucu bulaşır. Mikroorganizmalar solunum havasına öksürme, aksırma hatta konuşurken yayılır. Süt yolu ile de geçen vak‘alar rapor edilmiştir.