Astım (astma) Nedir?
Astım (astma) Nedir? : Solunum güçlüğüne neden olan bir solunum sistemi hastalığıdır. Burada zorluk, soluk almada değil, soluk vermededir ve nedeni de akciğerdeki ufak hava borularının daralmasıdır (spazmıdır). Sonuçta, hasta, ciğerlerinden gerektiği kadar hava çıkaramadığı, buna karşılık normal hava alabildiği için, akciğerler şişer.Nöbetler bir saat kadar sürebilir ve status asthmaticus denen durumda, bu krizlerin günlerce sürdüğü görülür. Astıma, çocuklarda da, erişkinlerde olduğu kadar sık rastlanır. Nedeni: Astımın nedenleri olarak, allerji, akciğer enfeksiyonu ve ruhsal olaylar gösterilir.
Hastalar, genellikle nöbeti başlatan etkeni tanırlar. Bunlar, ev hayvanlarının tüyleri veya yün lifleri, kuştüyü gibi maddeler olabilir. Toz ve özellikle içinde ufak bir kurt olan Der- matophagoides culinae bulunan ev tozları, nöbete neden olabilir. Astımın nedeni, genellikle birden fazla faktörün bir araya gelmesine bağlı olduğundan, astıma karşı bağışıklık sağlama çabaları etkisiz kalmaktadır. Psikolojik faktörler, tek başına astıma neden olmamakla beraber, ruhsal sıkıntılar, özellikle endişe, çaresizlik duyguları bir nöbeti başlatabilir. Astımda enfeksiyon çok önemlidir. Birçok kişide, astım, şiddetli bir enfeksiyon sonrası ilk olarak belirmiştir. Astımlıların çoğunda, sonradan kronikleşen, tekrarlayan bronşit nöbetleri görülür.Belirtileri: Genellikle geceleri gelen, solunum güçlüğü nöbetleri. Hasta, oturmak gereğiniduyar ve nöbet kısa veya uzun süreli olabilir.
Solunum zorluğu arttıkça, öksürük krizleri de belirir ve hastayı çok rahatsız eder. Çocuklar nöbet sırasında kusabilirler. Hastada dikkati çeken, sesli solunum, öksürük ve endişe halidir.Geceleri soluk alma güçlüğüne neden olan diğer bir durum, kalp yetmezliğidir.Tedavi: Akut bir nöbette, akciğer soluk borularını genişletici bir ilâç kullanılır. Efedrin ve izoprenalin, bu tür ilâçların en iyi tanınan- larındandır. Efedrin, tablet şeklinde, izopre- nalinse aerosol şeklinde kullanılır. İzoprena- linin etkisi uzatmak amacıyle, bunu bazen atropinle birlikte verirler. Çok şiddetli bir nöbette, adrenalin enjeksiyonu gerekebilir. Kullanılacak ilâç vakit geçirilmeden alınmalıdır; hatta nöbet başlamadan, hasta, ön belirtileri sezer sezmez ilâcını kullanmalıdır. Gece gelen nöbetleri önlemek için, yatmadan bir saat önce promethazine hydrochloride (Phenergan) kullanmak uygun olabilir.
Hastanın duyarlı olduğu etken tanınıyorsa, desensitizasyon denenebilir. Nöbetler, daha fazla ruhsal gerilime bağlıysa, psikiyatrik tedavi etkili olabilir. Kronik vakalarda tedavi daha zordur. Burada, nöbetle gelen astımda olduğundan çok, enfeksiyon önemli rol oynar ve tedavi amacı daima aynı olmakla beraber (soluk yollarının açık tutulması), bronşları genişleten ilâçlar, kronik bir enfeksiyonun yıkımından sonra daha az etkili olabildiklerinden, bu tür ilâçları daha yüksek dozlarda kullanmak gerekir. Ağır enfeksiyonlarda, uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir. Her türlü önlemin cevapsız kaldığı ağır astım durumlarında tehlikeli olmasına rağmen, kortikoste- roid tedavisi başlatıldıktan sonra, çok uzun süre, belki ömür boyu, sürdürülmelidir. Son zamanlarda, disodium cromoglycate (Intal) bu tedavide yer almaktadır. Bu ilâç, akciğerlerdeki allerjik reaksiyonları önleyerek, hastayı astım nöbetlerinden korumakta olup, solunma suretiyle kullanılır. Intal tedavisi, diğer tedavi yöntemleriyle bir arada uygulanabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
