Alzheimer Hastalığı Evreleri
Alzheimer Hastalığı Evreleri
Olası suçlular arasında, beyin yağlarının oksitlenmesine neden olan iltihaplanma ve yüksek seviyelerde amino asithomosistein bulunmaktadır. B vitamini eksiklikleri homosisteini yükseltir ve bunun sıkıntısını çekenlerin bu vitaminin eksikliğini çekmeleri olasıdır. Sarımsağm iltihap önleyici antioksidanları ve B vitaminleri yararlı olabilir.Alzheimer'e eğilimli farelerde, yıllanmış sarımsak ekstresi erken hafıza kaybını önlemeye yardımcı olmuştur.lzheimer hastalığının evreleri en kaba biçimiyle erken, orta ve ileri evre diye ayrılabilir. Bazı evrelendirme ölçekleri hastalığı normal yaşlanmadan başlatarak 7 evreye ayırmaktadırlar. Burada üç evre özetlenecektir.
Alzheimer hastalığı aslında çok değişken bir seyir gösterebilir. Tanı konulduktan sonra hastaların hayatta kalma süresi 3 ila 20 yıl arasında değişebilmektedir. Bu süre sadece Alzheimer hastalığının özelliklerine değil, elbette kişinin başka sağlık sorunlarının olup olmamasına da bağlıdır.
- Hafif Bilişsel Bozukluk
- Erken evre Alzheimer Hastalığı
- Orta evre Alzheimer Hastalığı
- İleri evre Alzheimer Hastalığı
Özellike yakın geçmişe ilişkin ciddi bir unutkanlık yakınması vardır. Unutkanlığın farkında olan kişilerde buna tepkisel olan depresyon da görülebilir. Günlük yaşamda, hatta iş hayatında sadece dikkatli gözlemcilerin, hasta yakınlarının fark edebileceği aksamalar dışında ciddi bir sorun yoktur. Hastanın iştahı, libidosu azalabilir, uyku düzeni bozulabilir. Genel bir dikkat dağınıklığı, verimsizlik, yüzeyselleşme eğilimi dikkat çekici hale gelir.
Orta Evre Alzheimer Hastalığı
Unutkanlık dışındaki zihinsel işlevlerdeki bozulma belirgin hale gelir ve günlük yaşama yansır. Dile, görsel işleyişe, akıl yürütmeye ilişkin sorunlar yaşanır. Unutkanlığın derecesi de çok belirgin derecede artar ve yakın geçmişe dair hiçbir bilgi kaydedilemez hale gelir. Dil bozukluğu daha çok kelime bulma güçlüğü şeklinde başlar ve zamanla iletişimi bozabilir. Bu dönemdeki akıl yürütme bozukluğu, içgörü kaybına da yol açar, hasta hastalığının farkında olmayabilir ve birinci evrede görülen tepkisel depresyon genellikle ortadan kalkar. Uyku düzeni daha da bozuklur ve davranışsal sorunlar bu evrede belirginleşir. Özellikle kuşkuculuk, güvensizlik temelinde hezeyanlar, halüsinasyonlar çok sıktır.
İleri Evre Alzheimer Hastalığı
Zihinsel sorunlara fiziksel sorunlar de eşlik etmeye başlamıştır. Öz bakım bozulur, artık beslenme, giyinme, temizlenme gibi konularda yardım gerekir. İdrar kaçırma bu evrede başlar. Davranışsal sorunlar daha ilerleyebilir. Hareket sistemine ilişkin bozukluklar artar, istemsiz hareketler, epileptik nöbetler hastalığa eklenebilir. Bakımın zorlaşması ve hareket azlığı nedeniyle hasta enfeksiyon hastalıklarına karşı daha dayanıksız bir hale gelebilir. Hastalar genellikle akciğer enfeksiyonu ya da diğer sistemik hastalıklar nedeniyle kaybedilir.
ALZHEİMER HASTALIĞI NEDİR
Unutkanlık hepimizin zaman zaman yaşadığı bir sorundur. Fakat, unuttuklarımızı hatırlamamız uzun sürmez. Çoğu stresli iş ortamı, yorgunluk gibi faktörlerden kaynaklanır. Bunlar basit unutkanlıklardır. Günlük yaşamımızı etkileyen bir problem değildir.Alzheimer, yaş ilerledikçe unutkanlıkla ortaya çıkan, hafıza, konuşma gibi durumlarda sorunlar yaşanan, günlük yaşamın gerektirdiklerini uygulayamama gibi problemlere yol açan bir hastalıktır.
Geri dönüşümü olmayan ve ilerleyen bir hastalık olan alzheimer, halk arasında bunama olarak bilinir. Beynin fonksiyonlarında bozukluk vardır. Hastanın düşünmesinde sorun ortaya çıkar. Alzheimer, ciddi bir hastalıktır. Belirtiler görüldükten 7-8 yıl sonra ölüme yol açabilmektedir.
ALZHEİMER HASTALIĞI KİMLERDE, NE KADAR SIKLIKLA GÖRÜLÜR?
Alzheimer, sıklıkla 65 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Hem kadın hem de erkekte görülen bu hastalığın, kadınlarda biraz daha fazla görüldüğü saptanmıştır. Yapılan araştırmalar, 65 yaşın üstündeki, ortalama her 15 kişiden birinde bu hastalığın görüldüğünü ortaya koymuştur. 80-85 yaşın üzerindeki, her iki kişiden birinde alzheimer görülmektedir.Ayrıca bu hastalık sadece 65 yaşın üzerinde değil, kırk ve ellili yaşlarda da ortaya çıkmaktadır. Fakat diğer yaşlara göre sık karşılaşılan bir durum değildir.
Dünyada 20 milyondan fazla alzheimer hastası vardır. Bu hastaların yaklaşık 300 bini ülkemizdedir. Bu hastaların sayısı, gün geçtikçe artmaktadır. Çünkü dünyada insan ömrü uzamakta ve yaşlı insan sayısı artmaktadır.
ALZHEİMER HASTALIĞININ NEDENLERİ VE HASTALIĞIN SEYRİ
Alzheimer hastalığının nedenleri arasında kalıtsal faktörler, beyinde protein birikimi, beyin hücrelerinin ölümü, sinirsel iletimin bozulması, çeşitli zehirli maddeler yer almaktadır. Ayrıca yaş ilerledikçe, alzheimerın görülme ihtimali artar. Fakat hastalığın kesin nedeni henüz bilinmiyor.
Hastaların sadece yüzde 10’unda ailede alzheimer varlığı tespit edilmiştir. Bu yüzden, bu hastalık sadece tek bir kalıtsal faktöre bağlı değildir.
Alzheimer, yavaş ilerleyen ve sinsi bir hastalıktır. Beyindeki sinir hücreleri yok olmaya başlamıştır. Önceleri kısa süreli unutkanlıklar şeklinde ortaya çıkar. Örneğin, hasta bir gün önce ne yaptığını, ne yediğini hatırlayamaz. Hastalık ilerledikçe, kişinin günlük işleri aksamaya başlar. Sorduğu bir şeyi tekrar sorar, yakınlarını tanıyamaz hale gelir. Bu durumda kişinin psikolojisi bozulur. Psikolojisi bozulan hasta, içine kapanık bir hale gelir. Konuşma, yürüme, tuvalete gitme gibi ihtiyaçlarını karşılayamaz ve yatağa mahkum bir yaşam sürmeye başlar. Yani hem fiziksel hem zihinsel problemler vardır.
İlerlemiş alzheimer hastalığı, hastaların ailesi için de bir yüktür. Hastanın bütün bakımı aile tarafından yapılmak zorundadır.
ALZHEİMER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ
Alzheimer hastalığının, temel olarak 10 tane belirtisi olduğu kabul edilmektedir. Bu belirtilerden bir ya da birkaçının bulunması alzheimer belirtisi olabilir.
günlük yaşamı etkileyecek kadar unutkan olma (kişilerin adlarını, olayları hatırlayamama),
gündelik işleri yapamama (yemek yapmak gibi),
kelimeleri bulurken zorlanmak,
tarihleri ve bilinen yolları hatırlayamama,
çok basit konularda bile karar vermede güçlük çekme,
hesap yapamama, pratik düşünmede zorluk çekme,
eşyaların yerlerini karıştırmak (koyarken başka yere koymak),
davranışlarda ve ruh halinde değişiklik,
karakter özelliklerinin değişmesi, insanları suçlama,
sorumluluk sahibi olmaktan kaçmak alzheimerın belirtileridir.
ALZHEİMER HASTALIĞI TANISI NASIL KONUR?
Öncelikle yukarıdaki belirtilerden bazıları sizde varsa bir psikolog ya da sinir hastalıkları uzmanına başvurmanız gerekir.
Çekilen beyin filmi, yapılan kan tahlilleri ve laboratuvar tetkikleri ile alzheimer hastalığı diğer hastalıklardan ayırt edilmeye çalışılır. Çünkü her unutkanlık, bu hastalığın belirtisi değildir. Bu şekilde hastalığın kesin tanısı konur.
ALZHEİMER TEDAVİSİ
Hastalığın kesin tedavisi yoktur. Yani yapılan tedaviyle, hastalık tamamen ortadan kaldırılamaz. Öncelikle şunun bilinmesi gerekir; bu hastalığın tedavisinde erken tanı çok önemlidir.
Yapılan tedaviyle, hastalığın ilerlemesi yavaşlatılır ve hastalığın semptomları azaltılır. Amaç, hastanın yaşam kalitesini arttırmaktır. Ayrıca, ortaya çıkan psikolojik problemlerle başa çıkabilmek için de çeşitli ilaçlar (antidepresan gibi) kullanılır. Fakat bu ilaçlar doktor kontrolünde alınmazsa daha kötü sorunlara yol açabilir.
Gün geçtikçe, alzheimer hakkında daha fazla bilgi sahibi oluyor ve daha fazla ilaçlarla karşılaşıyoruz. Yapılan çalışmalar, hastalığın tedavisinde büyük adımlar atılacağını göstermektedir.
ALZHEİMER HASTASI VE YAKINLARININ BİLMESİ GEREKENLER
Öncelikle hastanın kendisine, cesaret ve güven duygusunu aşılamak gerekir. Hastaya her zaman yardım edilmeli ve bu yardımın hastaya kabul ettirilmesi gerekir.
Hastanın hislerini paylaşmak gerekir. Gerekirse hasta, doktora nasıl bir durumda olduğunu anlatmalı ve bu yönde de tedavi uygulanmalıdır.
Yapılacak işler için bir kağıda notlar alınmalıdır. Aynı şey, eşyaların yerini bulmak için de yapılmalıdır.
Alzheimer hastalarının araba sürmesi tehlikelidir. Bu yüzden bir kişinin, hastaya eşlik etmesi (şoför olarak) gerekir.
Hastanın sağlığına ve beslenmesine dikkat edilmelidir.
Hasta hobilerini kısıtlamamalıdır. Önceden yaptıklarını, yapmaya devam etmelidir. Fakat artık çalışmayı bırakması gerekir.
Hastalık ilerlemeden, hastanın ilerideki bakım durumu görüşülmelidir.
Alzheimer, sadece kişinin kendisine değil, ailesine de maddi ve manevi yük getirdiğinden, bu hastalıkla yaşamaya alışmak ve başedebilmek için destek almak gerekir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
