Dosha Tipleri
Dosha Tipleri : Evrendeki her şey, 5 elementten (boşluk, hava, ateş, su, toprak) oluşur. Bunlar yaşamın temel taşlarıdır. Evrendeki her canlının ve olayın, bu 5 elementle bağlantısı vardır. Sevgide, endişede, yemekte, hava durumunda, mevsimlerde var olan bu elementler, bedendeki elementlerle etkileşim İçerisindedir. Bu, Ayurveda’nın insan sağlığına bakışındaki bütünlüğü temsil eder.Fizyolojimizin temelini ve dolayısıyla dosha’ların oluşumunu da bu 5 element etkiler.Başlıca üç grup dosha vardır. Vata, Pitta, Kapha.
1. Dosha Vata: Boşluktan ve havadan oluşur.Özellikleri:Kuru, hafif soğuk, İnce, hareketli, hızlı, sert olması ve diğer dosha’lara liderlik etmesidir.Vücutta yerleştiği bölgeler:Kalınbağırsaklar, rektum, mesane, sırt bölgesi, eklemler, eklemlerin sığ yerleri, ayaklar, kemikler, merkezî sinir sistemi, kulaklar ve cilt.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Enerjiyi, hareketliliği, sinir sistemini, konuşma merkezini, nefes alıp vermeyi, duyu ve hareket organlarını kontrol eder.Anormal çalıştığında:Uykusuzluk, dlnlenememe, yorgunluk, direnç kaybı, kuruluk, kabızlık, ağrı, endişe, kas seğirmesi ve gaz görülür.
2. Dosha Pitta: Ateşten ve sudan oluşur.Özellikleri:Sıcak, keskin, hafif yağlı, sıvı, asitli, acı, ekşi, kokulu ve bağırsakların boşaltıcı etkisiyle ilgili olmasıdır.Vücutta yerleştiği bölgeler:incebağırsaklar, midenin alt bölümü, karaciğer, dalak, kan ve kanın hemoglobin kısmı, ter, safra, kalp, gözler ve cilt.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Sindirimi kontrol eder, metabolizmayı yönetir, iştahı, susuzluğu, ısı dengesini, görmeyi, cildin yapısını ve rengini, aklî dengeyi, hayattan alınan keyfi ve neşeyi kontrol eder.Anormal çalıştığında:Aşırı sıcaklık, yanma hissi, ciltte enflemasyonlar, midede asidik durumlar, görme problemleri, ciltte sararma, vücutta kötü koku, direnç kaybı, kolay kızma hali, asabiyet, kızgınlık ve öfke oluşur.
3. Dosha Kapha: Sudan ve topraktan oluşur.Özellikleri:Yağlı, soğuk, ağır, yumuşak, parlak, kaygan, sağ-lam, sabit, yapışkan ve tatlı olmasıdır. Vücuda kuvvet, destek, cesaret, bağışlama duygusu ve İyileşme gücü verir.Vücutta yerleştiği bölgeler:Göğüs, baş, burun, dü, eklemler, vücut salgıları, yağ dokusu ve kalp.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Dayanıklılığı ve yapıyı oluşturur. Sağlamlık, ağırlık, direnme gücü, sabitlik ve canlılık verir. Nemlenmeyi ve yağlanmayı (özellikle eklemlerin nemlenmesini), tüm fizyolojinin ve eklemlerin bütünlüğünü, sağlamlığını sağlar, iyileşme gücü, bağışlama duygusu, cesaret, asalet ve şefkat bu dosha’nın dengedeyken verdiği özelliklerdir.Anormal çalıştığında:Ağırlığa, şişmanlığa, aşırı yavaşlamaya, boş boş bakmaya, hımbıllığa, durağanlığa, depresyona, aşırı mukus salgılamaya, bütün alerjik durumlara, kaşınmaya ve sürekli uyku haline yol açar.Herkesin yalnızca bir dosha tipi mi vardır?Kişi sadece bir dosha tipli olabileceği gibi, İki hatta üç dosha tipli de olabilir.
Böylece, çift özellikli dediğimiz bireyler oluşur. Örneğin; Vata-Pitta olanbir kimse, kışın rüzgârlı soğuk bir havada, buruk, soğuk yiyecekler yediğinde veya sık seyahat ettiğinde Vata özelliklerini artırıp, uykusuzluk, heyecan, kas seğirmesi, sinirlilik hali yaşayabilir. Aynı kişide yazın öğle vakti, ciltte kızarıklık, sivilce ve mide yanması gibi Pitta özellikleri öne çıkabilir. Ya da Kapha bir kimsede, ilkbaharda astım-alerji görülebilir.Dosha’ları artıran faktörlerVata dosha’yı artıran faktörler: Aşırı uyanıklık; yetersiz uyku; korku, endişe ve heyecan halleri; aşırı beyin faaliyetleri; doğal ihtiyaçların giderilmemesi; yolculuk; açlık; çok sıkı rejimler; kuru, hafif, acı, buruk, yavan ve tatsız yiyecekler; aşırı kilo kaybı; mev- 25 sim değişiklikleri; sabahın ilk saatleri ve öğleden sonraları; 60 yaş dönemi; kuru, soğuk ve rüzgârlı hava.
Pitta dosha’yı artıran faktörler: Aşırı konuşma, düşünme ve faaliyet; çok fazla güneş ışını; sıcak, asitli yiyecek ve içecekler; kızgınlık ve kıskançlık; acı, keskin, ekşi, tuzlu, sıcak yiyecekler; öğle saatleri ve geceyarısı; sıcak hava.Kapha dosha'yı artıran faktörler: Aşırı dinlenme ve uyku; gündüz uykusu; yetersiz günlük faaliyet; yetersiz bedensel ve zihinsel çalışma; gereğinden fazla yemek yeme; ağır-yağlı, soğuk-ekşi, tatlı-tuzlu yiyecekler; çocukluk çağı; sabah ve gece saatleri; soğuk ve yağışlı hava.
1. Dosha Vata: Boşluktan ve havadan oluşur.Özellikleri:Kuru, hafif soğuk, İnce, hareketli, hızlı, sert olması ve diğer dosha’lara liderlik etmesidir.Vücutta yerleştiği bölgeler:Kalınbağırsaklar, rektum, mesane, sırt bölgesi, eklemler, eklemlerin sığ yerleri, ayaklar, kemikler, merkezî sinir sistemi, kulaklar ve cilt.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Enerjiyi, hareketliliği, sinir sistemini, konuşma merkezini, nefes alıp vermeyi, duyu ve hareket organlarını kontrol eder.Anormal çalıştığında:Uykusuzluk, dlnlenememe, yorgunluk, direnç kaybı, kuruluk, kabızlık, ağrı, endişe, kas seğirmesi ve gaz görülür.
2. Dosha Pitta: Ateşten ve sudan oluşur.Özellikleri:Sıcak, keskin, hafif yağlı, sıvı, asitli, acı, ekşi, kokulu ve bağırsakların boşaltıcı etkisiyle ilgili olmasıdır.Vücutta yerleştiği bölgeler:incebağırsaklar, midenin alt bölümü, karaciğer, dalak, kan ve kanın hemoglobin kısmı, ter, safra, kalp, gözler ve cilt.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Sindirimi kontrol eder, metabolizmayı yönetir, iştahı, susuzluğu, ısı dengesini, görmeyi, cildin yapısını ve rengini, aklî dengeyi, hayattan alınan keyfi ve neşeyi kontrol eder.Anormal çalıştığında:Aşırı sıcaklık, yanma hissi, ciltte enflemasyonlar, midede asidik durumlar, görme problemleri, ciltte sararma, vücutta kötü koku, direnç kaybı, kolay kızma hali, asabiyet, kızgınlık ve öfke oluşur.
3. Dosha Kapha: Sudan ve topraktan oluşur.Özellikleri:Yağlı, soğuk, ağır, yumuşak, parlak, kaygan, sağ-lam, sabit, yapışkan ve tatlı olmasıdır. Vücuda kuvvet, destek, cesaret, bağışlama duygusu ve İyileşme gücü verir.Vücutta yerleştiği bölgeler:Göğüs, baş, burun, dü, eklemler, vücut salgıları, yağ dokusu ve kalp.Vücutta etkilediği organlar/işlevler:Dayanıklılığı ve yapıyı oluşturur. Sağlamlık, ağırlık, direnme gücü, sabitlik ve canlılık verir. Nemlenmeyi ve yağlanmayı (özellikle eklemlerin nemlenmesini), tüm fizyolojinin ve eklemlerin bütünlüğünü, sağlamlığını sağlar, iyileşme gücü, bağışlama duygusu, cesaret, asalet ve şefkat bu dosha’nın dengedeyken verdiği özelliklerdir.Anormal çalıştığında:Ağırlığa, şişmanlığa, aşırı yavaşlamaya, boş boş bakmaya, hımbıllığa, durağanlığa, depresyona, aşırı mukus salgılamaya, bütün alerjik durumlara, kaşınmaya ve sürekli uyku haline yol açar.Herkesin yalnızca bir dosha tipi mi vardır?Kişi sadece bir dosha tipli olabileceği gibi, İki hatta üç dosha tipli de olabilir.
Böylece, çift özellikli dediğimiz bireyler oluşur. Örneğin; Vata-Pitta olanbir kimse, kışın rüzgârlı soğuk bir havada, buruk, soğuk yiyecekler yediğinde veya sık seyahat ettiğinde Vata özelliklerini artırıp, uykusuzluk, heyecan, kas seğirmesi, sinirlilik hali yaşayabilir. Aynı kişide yazın öğle vakti, ciltte kızarıklık, sivilce ve mide yanması gibi Pitta özellikleri öne çıkabilir. Ya da Kapha bir kimsede, ilkbaharda astım-alerji görülebilir.Dosha’ları artıran faktörlerVata dosha’yı artıran faktörler: Aşırı uyanıklık; yetersiz uyku; korku, endişe ve heyecan halleri; aşırı beyin faaliyetleri; doğal ihtiyaçların giderilmemesi; yolculuk; açlık; çok sıkı rejimler; kuru, hafif, acı, buruk, yavan ve tatsız yiyecekler; aşırı kilo kaybı; mev- 25 sim değişiklikleri; sabahın ilk saatleri ve öğleden sonraları; 60 yaş dönemi; kuru, soğuk ve rüzgârlı hava.
Pitta dosha’yı artıran faktörler: Aşırı konuşma, düşünme ve faaliyet; çok fazla güneş ışını; sıcak, asitli yiyecek ve içecekler; kızgınlık ve kıskançlık; acı, keskin, ekşi, tuzlu, sıcak yiyecekler; öğle saatleri ve geceyarısı; sıcak hava.Kapha dosha'yı artıran faktörler: Aşırı dinlenme ve uyku; gündüz uykusu; yetersiz günlük faaliyet; yetersiz bedensel ve zihinsel çalışma; gereğinden fazla yemek yeme; ağır-yağlı, soğuk-ekşi, tatlı-tuzlu yiyecekler; çocukluk çağı; sabah ve gece saatleri; soğuk ve yağışlı hava.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
