Ağrı

Maden Tetkik Arama Enstitüsü tarafından yapılan "çalışmalar sonucu, bölgede bol miktarda kaplıca suyu ve maden suyu rezervlerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Özellikle, Ağrı Merkez ve Diyadin ilçelerinde sıcak kaplı cad suyu, Taşlıçay ve Tutak ilçelerinde de maden suyu kaynakları bulunmuştur. İldeki bu kaynakların, gerek sağlık turizmi, gerekse ekonomik açıdan her geçen gün daha verimli değerlendirilmesine çalışılmaktadır.

Ağrı il merkezinden 5 kilometre uzaklıkta, eski adı Damlat olan Yollu yazı köyünde bulunan damlat Kaplrcasr; ilin en önde gelen kaplıcaları arasındadır. Murat Nehri kıyısında yer alan kaplıcanın tuzlu, kükürtlü ve çamurlu olan suyu çok şifalıdır. Deri ve romatizma hastalıklarına iyi gelir. Yeterli konaklama tesisleri yoktur. II merkezine olan yakınlığı nedeniyle konaklama Ağrı'da yapılabilir. Sağlık turizmi açısından en yoğun hareketlilik ise Diyadin ilçesinde yaşanmaktadır. İlçe yakınlarından geçen Murat

Nehri kıyısında yer alan bir dizi kaplıca 'çermik', her yıl binlerce kişiyi tedavi amacıyla bu bölgeye çekmektedir. Murat Nehri, bu yörede en güzel manzaralarını sunar. Akkoyunlu Beyi Uzun Hasan'ın oğlu Ziyaeddin Bey, nehri n kıyısında ilk kaplıca tesislerini kuran kişidir. Diyadin Kaplıcaları olarak tanınan bu kaplıcalar, üç grup kaplıcadan 'çermikten' oluşmaktadır:

a) Köprü Çermiği: Ilçenin 5 kilometre güneyindedir. Kaplıcanın tortuları, Murat Nehri üzerinde doğal bir köprü meydana getirdiği için bu ad verilmiştir.

b) Yılana Çermik: Köprü Çermiği'nin 400 metre güneyindedir.

c) Davut Çermiği: Diğer iki çermiğe göre 2 kilometre daha güneyde, Davut köyü sınırları içindedir. Denizden yüksekliği 19.001.975 metre arasında değişen bu kaplıcalar, uzun yıllardan bu yana kullanılmakta ve halk tarafından çok rağbet görmektedir. Tıbbi ve teknik değerlendirmeleri aşağıda sunulan kaplıcaların suyu; bikarbonat, kalsiyum, hidrojen sülfür ve karbondioksit içerir. Yılanlı ve Davut Çermikleri'nde bir miktar magnezyum vardır. Temperatürü 39.50 ( arasında, radyoaktiviteleri 1.31.6 eman, pH değerleri 6.76.85 arasında değişmektedir. Her üç kaynak da, romatizma, nevrit, nevralji ve kadın hastalıklarına tavsiye edilir. Köprü ve Davut çermikleri, sularının bileşimleri ufak iniş çıkışlar gösterse de birbirine banar. Her iki suda 23 gram civarında total mineralizasyonu bulunmaktadır. Bunlar; toprak kalevili, bikarbonatlı ve sülfatlı maden sularıdır. Kükürtlü hidrojen ve karbondioksit ihtiva ederler.

Aynı zamanda hipertermal ve hipotonik sulardır. Termal iteleri 4045°( arasında değişir. Her üç suyun da dış ve iç uygulamalarda endikasyonlar aşağı yukarı aynıdır. Dış uygulamada; karbondioksitin ve termal itenin sedatif ve vazodilatatör etkileri beklenir. Kükürtlü hidrojenin ise, cilt ve enfeksiyonlara bağlı romatizmal sendromların yanı sıra, özellikle üst solunum yollarının akıntılı kronik iltihaplarında burun kanalına etkili olduğu görülür. Bu maden suları; termal iteleri bakırrundarı sedatif tesirleriyle, kükürtlü hidrojen bakımından kronik enfeksiyon ve cilt hastalıklarında, karbondioksit bakımından da vazodilatatör ve sedatif etkiyi tamamlayıcı bir unsur olarak değerlendirilebilirler.

Diyadin kaplıcalarında; genel tedavi havuzları, özel banyoların bulunduğu sıra odalar ve bir de Hidroloji Ünitesi vardır. Yatak kapasitesi toplamda lS0'yi bulan bir turistik otele, sezon süresince çadır kurmaya müsait geniş bir araziye ve yeterli sayıda sosyal tesise sahiptir. Ancak, kaplıca bölgesine yakın olması nedeniyle, buraya gelenlerin büyük bölümü ihtiyaçlarını ilçe merkezinden karşılamayı tercih etmektedirler. Taze kent Çermiği: Diyadin ilçesinin 20 kilometre kuzeyindedir. İlçedeki diğer çermiklerle aynı teknik ve tıbbi özelliklere sahiptir. Cilt ve romatizma hastalıklarına tavsiye edilmektedir.

Murat Suyu İçmeleri: İlçe yakınlarında, Murat Nehri kenarında sağlığa yararlı bir İçmedir. Fışkıran Su: il merkezi yakınlarındaki Suç atağı köyündedir. 'Suç atağı Köyü Sıcak Su Kaynağı' olarak da isimlendirilmektedir. Yerden 12 metre yüksekliğe fışkıran sıcak bir sudur. Volkanik araziden doğal bir artezyen olarak çıkan bu suyun, sağlık turizmine ve ekonomiye kazandırılmasına çalışılmaktadır. Doğubayazıt ilçesinin, volkanik alan üzerinde konuşlanmış bölgelerinde bazı termal su kaynakları tespit edilmiştir. Bu kaynaklar;

Ekşi Su İçmesi: Kızıl dere köyündeki bu İçmenin suyu, sindirimi kolaylaştırır ve müshil etkisi yapar. Tendürek Dağı kaynakları: Ilçenin güneyindeki bu volkanik dağ, 3542 metre yükseklikte olup, dağın çeşitli yerlerinde sıcak su kaynakları bulunur. Zirvesinde bir göl vardır. Bazı çukurlarında ise devamlı olarak duman tüter. Halk, bu dumanlı çukurlara 'Tandır' adını vermiştir. Yamaçlarında soğuk ve sıcak su kaynakları bolca bulunduğu için, yazın yayla olarak kullanılmaktadır.

Ağrı ilinin Taşlıçay ilçesinde; Taşlıçay Maden Suyu ve yine Tutak ilçesinde; Tutak Maden Suyu kaynakları bulunmaktadır. Diyadin kaplıcalarının haricinde, diğer termal kaynaklardan yararlanmak isteyenlere Ağrı ve Doğubeyazıt'daki tellerde kalmaları tavsiye edilir. Konaklama yerleri ve kaplıcalar hakkında bilgi edinmek isteyenler, Ağrı Turizm Danışma Bürosu'na başvurabilirler.