Testis (erbezi)
Testis (erbezi) : Erkek eşey hücreleri olan spermlerin üretildiği organ.
- Anatomi
Sağ ve solda birer tane olan testisler erbezi torbasında yer alır. Erbezi torbası apış arasının önünde, deriden oluşmuştur. Testisler yumurta biçimindedir, boyutları yaklaşık 5 cm x 2,5 cm, ağırlıkları 15-20 gr'dir. Embriyon gelişimi sırasında, ilkel karın boşluğu içinde, arka karın duvarında oluşan eşey çıkıntısı adlı mezodermin kalınlaşmasından kaynaklanır. Buradan giderek aşağıya inerler ve gebeliğin sekizinci ayına doğru ya da daha geç, hatta doğumdan sonra erbezi torbasının içindeki yerlerini alır.
- Anatomi
Sağ ve solda birer tane olan testisler erbezi torbasında yer alır. Erbezi torbası apış arasının önünde, deriden oluşmuştur. Testisler yumurta biçimindedir, boyutları yaklaşık 5 cm x 2,5 cm, ağırlıkları 15-20 gr'dir. Embriyon gelişimi sırasında, ilkel karın boşluğu içinde, arka karın duvarında oluşan eşey çıkıntısı adlı mezodermin kalınlaşmasından kaynaklanır. Buradan giderek aşağıya inerler ve gebeliğin sekizinci ayına doğru ya da daha geç, hatta doğumdan sonra erbezi torbasının içindeki yerlerini alır.
Testis kalın lifsi bağ dokudan yapılı bir kapsülle çevrilidir; kapsülden organı lobüllere ayıran bölmeler çıkar. Testisin her lobülü 1-4 borucuk içerir; bunların çapı 150-250 mikron, uzunlukları 30-100 cm'dir. Sıkıca birbirine sarılı ve birbiri üstüne yığılı olan borucuklarda spermlerin oluşumunu sağlayan germinal hücreler olgunlaşır ve farklılaşır (bak. spermatogenez). Sperm kanatlan bir kanalcık sisteminin başını oluşturur; bu sistem oluşan spermleri epididim, götürücü kanal (vas deferens) ve ersuyu kanallarına taşır. Kanalcıkların arasındaki Leydig hücreleri ya tek başına ya da gruplar halinde bulunur.
Bu hücrelerin iç salgı etkinliği vardır ve androjen hormonlan üretir.Testisin işlevsel etkinliği (sperm üretimi ve hormon salgılaması) ergenlikle başlar ve hipofizin ürettiği gona- dotrop hormonlarca uyanlır. Folikül uyancı hormon sperm yapımını etkinleştirir; lutein yapıcı hormon Leydig hücrelerinin iç salgı işlevini uyarır. Yaşdönümünden sonra sperm kanallan giderek atrofiye uğrar.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
