Şok
Şok : Vücuttaki kan ya da sıvı miktarını azaltan bazı yaralanma ya da hastalıklardan kaynaklanan genel bir vücut zayıflığıdır. Bayılmakla tam çökme arasında değişebilir. Yaygın olarak "travmatik" (yara) şoku denen bu şok, kazazedenin yaraları yeterince tedavi edilmiş olduğu zaman bile öldürücü olabilen ciddi durumlardır.
Şoka, aşağıdaki kan-sıvı kaybı örnekleri sebep olabilir: Dış ve iç kanamalarla kan kaybı; büyük yanıklardan plazma kaybı; bağırsak bozuklukları yüzünden su kaybı; tekrarlayan kusmalar ve ağır ishaller; akut karın acil durumları ya da kalp krizi. Aşırı ağrı ya da korku ve benzeri bir durum yaratabilir.Şoka girmiş bir hastadaki belirtiler, şokun kendisi veya altında yatan hastalığın türü ile bağlantılıdır. Kan hacmi (volümünün) azalması ve kalp kökenli olan şoklarda belirtiler hemen aynıdır.Bilinç yerinde olabilir, fakat bulanıktır, çoğunlukla uyuklama eğilimi vardır.
Eller ve ayaklar soğuk, nemli, ekseriya morarmış ve soluktur.Vücut yüzeyinde yer yer mavimtırak bölgeler göze çarpar.Nabız zayıf ve hızlıdır. Ancak kişi kalp hastası ise ya da şok, kişiyi ölüme götüren son devreye girmişse nabız yavaşlar.Solunum hızlanır, soluk alma derinleşir, soluk durması, beyin kanlanmasının yetersiz olduğu, solunum merkezinin bozukluğundan ileri gelen tehlikeli bir durumdur.Kan basıncı (tansiyon) düşer.
Eğer şok bir enfeksiyon hastalığında oluşursa bütün bu belirtilere ilaveten ateş ve titreme göze çarpar.Şoku meydana getiren hastalığa bağlı belirtiler, şokun teşhisinde önemlidir. Eğer görünürde bir kan kaybı yoksa, bir iç kanama söz konusu olabilir. Örneğin kanama veya sıvı kaybı aort, dalak yırtılması veya dış gebelik ya da peritonit sonucu oluşmuşsa bunu ancak bir hekim ayırt edebilir. Vücudun kuru oluşu, kan hacminin azaldığını gösterir. Kalp kökenli şokta, genişlemiş boyun venleri ve de kalp atımlarının düzensiz oluşu bir ipucu olabilir.
İlk Yardım ve Tedavi
• Kazazedeyi derhal sakinleştirip rahatlatın.
• Eğer kazazedenin durumu uygunsa, kazazedeyi bir battaniye üzerine yatırınız. Başını alçakta tutun ve bir yana çevirin (beyne kan gitmesini kolaylaştırmak ve kusma tehlikesini azaltmak için, midedeki yiyiecekler, solunum borusuna kaçarak boğulmasına sebep olabilir).
Bacak kırıklarından şüphelenmiyorsanız bacakları yukarı kaldırınız.
• Kazazedeyi sıcak tutunuz. Bir battaniyeyle örtünüz.Dikkat: Sıcak su şişesi (termofor) Uygulamayınız; bu, kanın, hayati organlardan çekilip deri damarlarına akışına sebep olacaktır.
• Dolaşımı kolaylaştırmak ve'-solunuma yardımcı olmak için dar giysileri gevşetiniz.
• Kazazede susuzluktan şikâyetçiyse, dudaklarını su ile ıslatınız, ama içecek herhangi bir şey vermeyiniz.
• Soluma hızını, nabzını ve cevap verme seviyelerini 10 dakika aralıklarla denetleyiniz. Kazazedenin solunumu güçleşir, kusma ihtimali belirir ya da kazazede bilincini kaybederse, iyileşme konumuna getiriniz. Solunum ve kalp atışı durursa hemen hayata döndürme işle-. mine başlayınız.
• Hemen hastaneye kaldırınız. Tedavi konumunu koruyarak sedyelik bir olay varsa naklediniz.Dikkat: Kazazedeyi gereksiz olarak hareket ettirmeyiniz; bu, şoku artıracaktır.Sakın kazazedeye ağızdan herhangi bir şey vermeyiniz; bu, daha sonraki anestetik verilişi önler ya da geciktirir.Sakın kazazedenin sigara içmesine izin'vermeyiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
