Kabakçekirdeği Üretimi

GİRİŞ:

İnsanoğlu yaşadığı sürece besin alımına muhtaçtır. Beslenme ile birlikte insanoğlunun sağlığı başta olmak üzere dinlenme ve eğlence ihtiyaçlarının giderilmesinde Kabak Çekirdeğinin önemli bir yeri vardır.

Çekirdek kabağı bitkisel özelliklerinden dolayı üreticisi için her zaman avantajlı bir ürün olmuştur. Son yıllarda Dünyada ve Ülkemizde üretimi giderek artmaktadır. Bu üretim artışının nedenleri şu şekilde sıralanabilir;

Ekonomik Nedenler,

Yetiştiricilik Avantajları,

Ürün Avantajı,

Pazar Değeri, şeklinde sıralanabilir.

Çekirdek Kabağının hem sulu hem de kıraç şartlarda yetiştirilebilmesi ve mensup olduğu bitkisel gruptaki diğer bitkilere nazaran sulama, gübreleme, ilaçlama, işçilik giderlerinin daha düşük olması sebebiyle daha karlı ürün olduğu bilinen bir gerçektir. Bununla birlikte özellikle tıbbi faydalarından dolayı Avrupa olmak üzere tüm dünyada ve ülkemizde yetiştiriciliği giderek artmaktadır.

YETİŞTİRİCİLİĞİ

1. İKLİM VE TOPRAK İSTEĞİ: Çekirdek Kabağı aşırı sıcak ve kuraklıktan hoşlanmaz. En iyi gelişim sıcaklığı 20-25 ⁰C‘dir. Yetiştirme periyodu boyunca iklim dalgalanması gelişimi yavaşlatır. Vejetasyon süresi 140-160 gündür. Kabak ışığı seven bir bitkidir. Uzun süreli kuraklık veya aşırı nem Fungal hastalıkların yayılmasına neden olur. Bu nedenle yetiştirme yerinin iyi seçilmesi gerekir.

Toprak isteği bakımından çok seçici olmamakla birlikte humuslu, gevşek, besin maddesince zengin topraklar tercih edilmelidir. Ağır killi topraklar Çekirdek Kabağı yetiştiriciliği için uygun değildir. En uygun toprak pH‘sı 5,5-7,5 arasıdır.

2. TOPRAK HAZIRLIĞI: Çekirdek Kabağı yetiştiriciliği yapılacak arazinin sonbaharda özellikle kış yağışlarından daha fazla istifade edilebilmesi açısından derin sürülmesi gerekmektedir. İlkbaharda ikinci sürüm ile birlikte dekara iyi yanmış çiftlik gübresi verilerek karıştırılmalıdır, bu işlem toprağın su tutma kapasitesi ve havalanmasını sağlamanın yanı sıra toprak sıcaklığının daha hızlı artmasını sağlayacağından bitkilerin erken çıkışına imkan vermektedir.

3. EKİME HAZIRLIK: Çekirdek Kabağı yetiştiriciliğinde en önemli hususlardan biri tohumluk seçimidir. Nevşehir-Ürgüp ilçemizde yöremize ait çeşitler Ürgüp sivrisi, Hanım Tırnağı, Çerçeveli çekirdek çeşitleri kullanılmaktadır.
Tohumluk;

· Tam olarak hasat olgunluğuna ulaşmış kabaklardan elde edilmiş olmalıdır,
· İri, Parlak ve düzgün olmalıdır,
· Çekirdek içi boş, kırık, çatlak, küçük ve zayıf olmamalıdır.

Kabak çekirdeği ekimi elle veya makine ile yapılabilmektedir. Elle ekimde ocak usulü ekim yapılır ve dekara 1-1,5 kg tohum kullanılır. Her Ocağa 3-4 adet tohum 3-5 cm derinliğe bırakılır. Makineli ekimde ekim normu 500-750 gr/da‘dır. Sıra arası ve sıra üzeri mesafe yetiştiriciliğin sulu veya kıraç şartlarda yapılacağına göre değişmektedir. Sulu şartlarda sıra arası 80-100 cm sıra üzeri 40-50 cm. kıraç ta ise 150-200 cm sıra arası ve 80-100 cm sıra üzeri mesafelerde yapılır.

4. GÜBRELEME: Yapılacak toprak tahlili gübreleme açısından esastır. Bununla birlikte dekara 3-4 ton iyi yanmış ahır gübresi ile birlikte 8-10 kg/da Azotlu, 10-15 kg/da fosforlu, 10-12 kg/da potasyumlu gübre verilebilir. Azotlu ve Fosforlu gübrelerin 2/3‘ü ekimle birlikte 1/3‘ü de boğaz doldurma işlemi ile verilmelidir. Boğaz gübrelemesi toprakta nem varken yetiştirme periyodu boyunca 2-3 defa yapılabilir. Özelikle hasada yakın dönemde yapraktan 1 kg/da miktarında potasyum nitrat uygulaması verim açısından olumlu sonuç verecektir.

5. ÇAPALAMA: Tohumlar Ekimden 10-12 gün sonra çıkmaya başlar. Çıkıştan 20-25 gün sonra bitki 4-5 yapraklı olduğu dönemde her ocakta bir bitki bırakmak üzere seyreltme ve çapalama yapılır. Bu dönemde oluşmuş olabilecek kaymak tabakasının da kırılması ve boğaz doldurma yapılmış olur. Bundan sonra yabancı ot durumuna göre yetiştirme süresi boyunca 3-4 çapalama işlemi yapılması tavsiye edilmektedir. Çapalama işlemi özellikle kabakta kök gelişimini hızlandırdığı için çekirdek veriminde büyük önem arz etmektedir.

6. SULAMA: Kabakta ekolojik şartlar baz alınarak ilk meyveler görülünceye kadar sulama yapılmaz. Sulama; salma, yağmurlama veya damlama yapılabilmektedir. Mantari hastalıklar gözetilerek sulamanın damlama yapılması daha uygun olacaktır. Yapılacak sulamalarda belli bir süre ve lt. hesabı yerine toprak su tutma kapasitesine dikkat edilerek sulama yapılmalıdır. Sulamadan 3-5 gün sonra toprağın tavına göre boğaz gübrelemesi yapılarak boğaz çapalaması yapılır. Kabakta vejetasyon süresi boyunca 15-20 gün arayla bitkinin ihtiyaç durumuna göre 4-5 kez sulama yapılabilir. Hasattan bir ay kadar önce ise sulama kesilmelidir.

7. HASAT: Son sulama işlemi bitirildikten sonra 1 ay kadar beklenir ve yapraklar tamamen solup meyve sapı tamamen kuruduktan sonra meyve bitkiden koparılır. Yetiştiricilerin tercihine göre arazide veya depoda tohumların meyve etinden ayrılmasının sağlanması amacıyla 15 gün bekletilir. Tohumların meyveden ayrılması elle ve makine ile yapılabilmektedir. Ayıklanan tohumlar güneşte veya özel kurutma tertibatlarında kurutularak kullanıma hazır hale getirilir.