Geven Ekimi

Üretim Muğla ilinden başlayarak Hakkâri iline kadar uzanan geniş bir bölgenin dağlarında yapılmaktadır. Elde edilen zamkın özellikleri bitkiye, bölgeye ve elde ediliş yöntemine bağlı olarak büyük bu değişiklik göstermektedir.

Halen Türkiyede iki cins kitre zamkı elde edilmektedir

I - Yaprak kitre: 1-3 cm uzunlukta, en az 0.5 cm genişlikte, donuk beyaz veya sarımsı renkli şeritler halindedir. Gövdeye yapılan yaralamalar sonucu elde edilir. Piyasada iyi kaliteli kitre olarak kabul edilir. Bu tip kitrenin Kayseri bölgesinde elde ediliş yolu aşağıda özetlenmiştir:

1 - Mayıs ayı sonlarında geven köklerinin etrafındaki toprak açılarak gövdeler kolayca çalışılabilecek bir hale getirilir.
2 - Temmuz ortalarından sonra geven gövdeleri, özel bir bıçak İle, eğri olarak ve 1-2 yerinden yaralanır. Yaralama öz hizasma kadar yapılır.
3 - Yaralamadan 10 gün sonra toplama işlemi başlar. İlk toplanan zamklar beyaz renkli ve yarı şeffaftır. İkinci defa toplanan ürün sarımsı renkli ve kalındır.

Toplama el ile yapılır ve bir işçi günde 1-2 kilo kadar kitre toplayabilir. Toplanan mal tüccar tarafından temizlenip kalitesine göre ayrıldıktan sonra ihraç limanlarına sevkedilir.

II - Tragakanton (veya Firde): Değişik şekilli tane, çubuk veya ince şeritler halindedir. Rengi beyaz veya sarımsıdır. Gövde ve dallarda meydana gelen delik veya çatlaklardan dışarı çıkarak katılaşmış olan zamkın toplanması ile elde edilir. Düşük kaliteli bir ürün olarak kabul edilir ve ancak sanayide (boya, kumaş vs.) kullanılır.

1900 yıllarında İstanbul borsasında kitre zamkı için kabul edilen sınıflar ve uygulanan fiyat (okka başına kuruş olarak)‘lar aşağıya çıkartılmıştır. Bugün ise kitre tipleri aşağıdaki şekilde saptanmaktadır.