Bodur Ceviz Ağacı

Panç Fidancılık sahibi Bayram Panç da yatırım yaparken çeşit seçimine dikkat çekiyor. Türkiye'nin her bölgesinde ceviz yetiştiriciliğinin yapıldığını ve ceviz ağacının toprak seçmediğini belirten Panç, "Önemli olan her bölgeye uygun çeşitlerin belirlenerek doğru şekilde o bölgeye gönderilmesidir. Bu alanda dikim yapacak kişilere tavsiyelerimiz hangi bölgede ekim yapacak o bölgeye uygun çeşidin alınıp yöreye ekilmesidir" diyor.

Ceviz yetiştiriciliğinde öne çıkan illeri Adıyaman, Amasya, Kastamonu, Maraş, Tokat, Denizli, Bursa ve Tekirdağ olarak sıralayan Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Akça, fidan çeşitleri ile ilgili görüşlerini de şöyle dile getiriyor: "Türkiye'nin en önemli sorunu çeşit sorunudur. Geç yapraklanan ve yan dallarda meyve veren en az 12-15 gr kabuklu ağırlığa sahip iç oranı en az yüzde 50 olan iç rengi beyaz çeşitler aranan çeşitlerdir. İlkbahar geç don riski olan yerlerde geç yapraklanan çeşitler seçilmelidir. Bugün Türkiye'de pazarlanan yabancı ve yerli çeşitlerde karmaşa vardır. Gerçek ismine doğru çeşitlere ait fidan bulmak çok zor. Özellikle yabancı çeşitlerin birçoğunun gerçek çeşitler olmadığı kesin. Virüsten temiz fidan bulmak artık çok zor görülmektedir. Yapılacak iş yatırımlar yapılmadan önce konu uzmanlarıyla çok ince araştırma ve inceleme yapmak gerekir."

1 dekara 20 ceviz fidanı dikilebiliyor
Ceviz yetiştiriciliğine karar verip uygun yer ve toprak seçiminden sonraki aşama ise dikilecek olan fidan çeşidi ve sayısı. Fidan çeşidinin de büyük önem taşıdığı ceviz yetiştiriciliğinde dekara dikilecek fidan sayısı çeşide ve toprağa göre değişkenlik gösteriyor. Toprak koşulları ve çeşit seçimine göre değişmekle birlikte 1 dekara 15-20 adet ceviz dikmenin mümkün olduğu söyleniyor. Hatta farklı anaç ve özel çeşitlerle dekara 40 fidan da dikilebildiği belirtilirken, 100 dekar bir bahçe için bin 500-4 bin ağaç dikmenin mümkün olduğu kaydediliyor. Ortalama sekiz YTL adet/fidan hesabı ile 100 dekar bir alana 12 bin ila 32 bin YTL fidan masrafı gerektiği vurgulanırken, damla sulama sistemlerinin arazi koşullarına göre değiştiği bu nedenle kesin bir rakam söylemenin mümkün olmadığı da kaydediliyor. Bu arada damla sulama sistemi için beş yıl faizsiz kredi olanağı bulunduğuna işaret edilirken, ayrıca dekar başına ceviz bahçesi için 200-250 YTL teşvik verildiğine de dikkat çekiliyor.

Bazı ulusal ceviz çeşitleri ilk beş yılda verime geçiyor
Yan dallarda meyve veren Chandler, Pedro, Serr, Payne gibi yabancı çeşitlerle Akça 1 gibi bazı ulusal çeşitlerin dikim yılından itibaren ilk beş yıl içinde verime geçebildiğini söyleyen Prof. Dr. Yaşar Akça, "Beş yılda 10 kg, 10 yılda 25-30 kg, ileriki yıllarda ise en az 35-50 kg/ağaç verim almak mümkündür" diyerek, bunun da uygun ekoloji ve uygun toprakta gerçekleşebilecek rakamlar olduğunun da altını çiziyor. 100 dekarlık bir bahçeden tam verim çağında bin 500 ağaç için 75 ton kabuklu ceviz alınabildiğini söyleyen Akça, "Şu anki rakamlarla bu üretim değerinin finan karşılığı 450 bin YTL'dir. Pazar marka ürün için vardır. Standart olmayan çeşitleri belli olmayan kalitesiz meyvelerin markalaşamayacağı ve pazarlanamayacağı kesindir. Her meyvenin üzerinde markası olan sınıflandırılmış ve ambalajlanmış, gıda güvenlik zinciri sağlanmış, izlenebilirliği kayıt altına alınmış bir ürün elbetteki uluslararası pazarlarda rekabet üstünlüğüne sahip ürünler olacaktır."

Prof. Dr. Yaşar Akça, cevizin gelecek yüzyılın meyvesi olduğunu söylüyor:"En büyük hayalim Kelkit havzasına 100 bin ceviz dikmek"
"Ceviz, gelecek yüzyılın meyvesi" diyen Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaşar Akça, cevizin kırsal kalkınmada öncelikli bir üretim kolu olması gerektiğini vurguluyor. 5 dekar ceviz bahçesi olan bir köylünün 50 ağaçtan yılda 2.5 ton kabuklu ceviz almasının mümkün olduğunu söyleyen Akça, "Şu anki fiyatlarla bu ürünün karşılığı 12 bin 500 YTL civarıdır. Bu rakam aile bütçesine her ay bin YTL katkı demektir" diyor. Gelişmiş ülkelerde ceviz tüketiminin çok yüksek Türkiye'de ise düşük olduğunu dile getiren Akça, tüketim miktarını artırmanın yollarını bulmak gerektiğini vurguluyor. Akça konuşmasına şöyle devam ediyor: "Özellikle beslenme sorunu yaşanan bölgelerimizde ilköğretim çağındaki çocuklarımıza her gün beş ceviz yedirmeyi planlıyoruz. Türkiye'nin farklı 10 bölgesinde kırsaldan seçilen yörelerde toplam bin çocuğumuza 12 ay süreyle düzenli olarak 25 g/gün hesabıyla ceviz yedirip çocukların zeka başta olmak üzere sağlık değişimlerini takip etmek istiyoruz. Ayrıca kalp hastası kolestrol ve trigiserid oranı yüksek yaşlı nüfus içinde benzersiz bir projemiz var. Ancak bu projelerin yürümesi için maddi kaynak sorunu yaşıyoruz. Bu bağlamda sponsorlar arıyoruz."

Öte yandan Kelkit Vadisi'nin Türkiye'nin ceviz vadisi olması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Yaşar Akça, en büyük hayalinin Kelkit havzasına 100 bin ceviz fidanı dikmek olduğunu söyleyerek, "Sayın Valimiz Ayhan Nasuhbeyoğlu ile başlattığımız ancak yarım kalan projemizi tekrar gündeme getirecek yetkililere ihtiyacımız vardır" diyor. Sayın Nasuhbeyoğlu'nun Hakkari'ye 25 bin ceviz fidanı diktiğini kaydeden Yaşar Akça, "Bu vadide ceviz ormanları kurmak zorundayız" diye konuşuyor.