Uyku Düzeni Bozukluğu Nasıl Düzelir

Uyku insanoglunun her zaman çok ilgilendigi konular içerisinde yer almistir. Bunun nedeni her birimizin günlük islevselligimizi sürdürebilmek için uyku uyumaya ihtiyacimizin olmasidir.

Günlük aktivitelerimizi devam ettirebilmek için,verimli olabilmek için bir günde belli sürede uyumamiz gerekmektedir. Ve biz,bu gerekli uykuyu alamazsak gün boyu bunun sıkıntısını çekeriz. Unutkan oluruz,sinirliliklerimiz artar, dikkatimiz dağılır, iç sıkıntısı duyarız. Ancak bazen de uykuyu fazla kaçirmaya baslariz. O zaman da, problem olur bizim için. Az uyumak gibi çok uyumakta bir problemdir. Altında yatan sebep arastirilmalidir.

En önemli sebeplerden biri depresyondur. Asiri uyuma ile birlikte sinirlilik halleri öfke hayattan zevk almama halleri de eslik edebilir. O zaman konuya daha hassas davranmali kendimizi bunu sebebine yönelik arastirma yapmaya yönlendirmeliyiz.

“Uykunun normali nedir ?” diye bir soru sorulursa o zaman söyle cevap vermek gerekir. Uyku uyuma hususunda herkes için geçerli olan bir normal olmamakla birlikte 6-8 saat normal uyku kabul edilebilir. Gerçi uykunun süresi kalitesi ile alakalidir.

Sık sık uykunun bölünmesi ile uyku süresi artar. Yani verimli bir dinlenme için daha uzun süre uyumak gerekir. Oysa rahat, normal sıcaklık ve neme sahip bir ortamda uyanmadan uyunan bir uyku daha kisa da olsa yetebilir. Bu nedenle sartlar da göz önüne alinmalidir.


Günlük olaylarla etkilenme uyku süresini bozabilir. Mesela sinavimiz kötü geçmis olabilir, esimizle kavga etmis olabiliriz yada o gün çok ciddi para kaybetmisizdir.

Ama bu tür uyku bozukluklari gelip geçicidir . Sebep ortadan kalktiktan sonra tamamen düzelir.

Bazen de çok uzun uyunabilir. Eger tembellik etmiyorsak ve uykumuzun asiri olmasi çok uzun zamandir varsa ve biz buna ragmen dinlenmemis kalkiyorsak o zaman ilk önce uyku hijyeni sartlarimizi gözden geçirmeliyiz.

Yani yatağımız saglıklı mı ? Odamızın havası temiz mi? Oda ısısı normal mi ? Geceleri sıksık uyanıyor muyuz ? Tüm bunlari gözden geçirdikten sonra hiçbir problemimiz yoksa ve fazla uyumamız hayatımızdaki bazı isleri kısıtlamaya baslamıssa artık is çıgırından çıkıyor demektir.

İdeal Uyku Nasıl Olmalıdır

Savaş, psikiyatrik rahatsızlıkların önemli bir bölümünün mevsimsellik gösterdiğini, bazı hastalıklara bahar ve yaz aylarında daha sık rastlandığını belirtti.

Mevsim geçişlerinde ''açık depresif'' diye tanımlanan yorgunluk, bitkinlik, hayattan zevk almama gibi belirtilerin ortaya çıkabildiğini ifade eden Savaş, bu olumsuzlukların biyoritim değişikliğine bağlı olduğunu vurguladı.

Gece dinlenmeyi sağlayan melatonin hormonunun, gündüzler uzadıkça daha az salındığını dile getiren Savaş, ''Bu nedenle yeterince dinlenemiyoruz. Gündüz maruz kaldığımız ışık da beyinde serotoninin daha fazla salgılanmasına neden oluyor. Işık aslında anti depresan etkiye sahip ancak karanlığın da dinlendirici rolü var. Mevsim değişikliklerinde yaşanabilecek sorunlara karşı uyku ritminin çok iyi ayarlanması gerekiyor'' dedi.

"GECE UYUMALIYIZ"

Gaziantep Üniversitesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Savaş, melatonin hormonunun saat 21.00 civarında salınmaya başlandığını ve 05.00'lere kadar yüksek seviyelerde seyrettiğini, bu salınımın ışıkla ortadan kalktığını bildirdi. Uykunun da bu saatler arasında alınması gerektiğini belirten Savaş, şunları kaydetti:

''Uyku 7 saatten az, 9 saatten de fazla olmamalı. Bunu modern yaşama uyarlamamız çok da mümkün gözükmüyor ama ideal uyku 21.00 ile 04.00 ya da 05.00 arasındadır. Bunu yapamasak da, hiç olmazsa gece en geç 23.00'te yatmayı başarmak, daha geç saatlerde yatmamak, sabah da erken bir saatte kalkmak lazım. Gün içinde uyumak, gece uyumamak çok tehlikeli. Modern hayat uyku düzeni ciddi anlamda bozdu. Gece uyumalıyız, gündüz de uyanık olmalıyız. Bunun mevsim değişikliklerinde de avantaj sağlayacağını düşünüyorum.''

Çocuklarda Öğlen Uykusu

. 18. aydan sonra çocuğun gündüz uykusu 1 defa olmaya başlar, öncesinde günde 2 kez uyuyabilir.

. Çocuğunuzun sabah kalkış saatini erkene alamazsanız, öğlen uykusunu erkene almaya çalışmak boşa kürek çekmek olur. Çocuk sabah 9:30'da kalkıyorsa 13:00'da uyuması kolay değildir. En güzeli güneşin doğuşuyla birlikte uyanmaktır ama o saatte uyanan çocuklar akşam geç yatıp sabah 10'a kadar uyumak isteyen anneler tarafından zorla uyutulmasa keşke. (Kızmayın, ben de tek çocukluyken böyleydim. İşin doğrusunu takdir edince eski halime keşke der oldum.)

. Erken kalkan çocuğun kilo alımı ve gelişimi de daha iyi olur. Geç kalkan çocuğun bir öğünü çoğunlukla kaybolur. Sabahın ilk saatlerindeki iştah öğlen bulunmaz. Öğlen vaktinde güzelce uyuyan çocuğun büyüme ve gelişmesi de araştırmalara göre daha iyi oluyor.

. Öğlen uykusu için, kış aylarında 13.30, yaz aylarında 14.30'u geçmemenizi tavsiye ediyorum. Bu sınırlara dikkat etmek, sabah kalkış ve öğlen uykusu saati konusunda bir düzen takip etmenize yarar. (aşırı dinlenmeye ihtiyaç olan sıra dışı zamanlar hariç tabi, yolculuk dönüşü gibi)

. Uykuda saat düzeni çocukta güven duygusu yerleştirir, anne için çocuğun yemek ve diğer işlerinin işleyişini kolaylaştırır. Ve bana sorarsanız annenin kendine nitelikli zaman ayırabilmesi de ancak düzenle mümkün.

. Kışın 13:30 yazın 14:30 u geçmezseniz, çocuğunuzun 1-1,5 saat uyuyup uyandığını göreceksiniz. Ama 15:00'dan sonra uyuyan çocuk ekseriya 2-3 saat uyur ve uykusunu fazlasıyla aldığı için gece uykusu zora girer.

. Ülkemizde çocukların sabah 10.00-11.00 gibi uyanıp öğleden sonra 4-5 gibi uyutulması çok yaygın. Gündüz 4-5 gibi uykuya yatan çocuk öğlen değil ikindi uykusuna yatmış oluyor, güneşin batış saatlerine denk gelen bu uyku çok zararlı. Ve çocuğu sersem yapar, dinlendirmez, gece de geç yatmasına neden olan garip bir huysuzluk oluşturur.