Sinüzit Spektrumu: Siz Neredesiniz?

Gördüğünüz gibi sinüzit akut ya da kronik olabilir. Bu oldukça basit. Ancak ya size kronik sinüzitin aslında bir değil beş, on, hatta yirmi beş farklı hastalık olduğunu söylersem? Bu, durumu karmaşıklaştırıyor, ama doğru.

Kronik sinüziti de akut sinüzit kadar iyi anlayacak duruma gelmemiz için modern tıbbın kat etmesi gereken çok yol var, ancak kronik sinüzitin bir hastalık spektrumu olduğu giderek netlik kazanıyor. Kronik sinüziti olanların tedaviye neden bu kadar farklı yanıt verdiğini açıklamak için Sinüzit Spcktrut deyimini kullanmaktan hoşlanıyorum. Bir kişiye faydalı olan bir ilacın bir başkası üzerindeki etkisi çok az olabilir ya da hiç olmayabilir.

Bir kişiyi kalıcı olarak iyileştiren bir ameliyatın bir başka kişi için birkaç yıl sonra tekrarlanması gerekebilir. Sinüzit spektrumunda bulunduğunuz yeri anlamak kendi durumunuzu bir perspektife oturtmanıza yardım edecektir. Bunu yaptığınızda size muhtemelen en yararlı olacak tedaviler üzerine odaklanabilirsiniz.

Üç Genel Tip: Lokaller, Sistemikler Ve Aradakiler

Basitçe ortaya koymak istersek Sinüzit Spektrumu üç genel kategoriye ayrılır. Spektrumun bir ucunda burun boşluklarında ya da sinüslerinde fiziksel anormallikler olan kişiler bulunur. Bu gruptaki kişilerin belirli bölgede, lokalize sorunları vardır, onlara Lokaller diyelim.

Spektrumun diğer ucunda sinüzitlerinin nedenleri sadece bunun ya da sinüslerini değil vücutlarındaki diğer bölgeleri de etkileyen daha genel bir rahatsızlığa dayalı olabilen kişiler yer alır. Bedeninizi büyük bir sistem olarak düşünebilirsiniz; o halde onlara;

Sistemikler diyelim. Bu iki uç arasında problemlerinin tespit edilmesi daha zor olanlar yer alır. Her iki problem de-burun boşluğunda fiziksel anormallikler ve tüm bedenlerini etkileyen bozukluklar-görülebilir ya da bunların hiçbiri görülmeyebilir.

Genellikle sorunlarının kökeni kolay bulunmaz. Kavramsal açıdan bu gruptakiler Lokaller ve Sistemikler arasında yer alır; onlara da Aradakiler diyelim.

Şimdi de bu grupları daha derinlemesine inceleyelim ve her bir grup için hangi tedavilerin muhtemelen daha faydalı olacağına bakalım.

Lokaller

Lokalterin doğrudan anatomik bir problemi vardır. Bunlara örnek olarak sinüzitleri aşağıda sıralanan problemlere dayandırılabilenler verilebilir.

• Lokalize OMC tıkanıklığı

• Eğik septum (septum deviasyonu)

• Genişlemiş orta konka (konka bülloza olarak da bilinir)

• Maksiller sinüse yayılan, iltihaplanmış diş kökü gibi diş problemleri.

Belirti ve Semptomlar

Eğer aşağıdaki özellikleri gösteriyorsanız bir grupta olabilirsiniz:

• Yüzünüzün ya da başınızın bir tarafında semptomlar var, diğer tarafında yok

• Sinüs enfeksiyonları haricinde geniz akıntınız ve diğer semptomlarınız tamamen temi

• Alerji öykünüz yok ya da alerji testleriniz negatif çıktı.

Tedavi

İlaç Lokaller için etkin bir tedavi olabilir, ama ilaçlar kevıldiğinde semptomlar genellikle geri gelir. Buların nedeni ilaçların enfeksiyona neden olan altta yatan probleme yönelik olmamasıdır.

ilaçlar işe yaramıyorsa ya da belirsiz bir süre ilaç almak istemiyorsanız anatomik problemleri düzeltmek için genellikle ameliyat 1•1 kin olur.

Böyle bir tedavide eğik scptumu düzeltmek için sepolplasti olarak bilinen bir işlem, iltihaplanmış dişin çıkarılması iş kimya da OMC tıkanıklığını açmak için sinüs ameliyatı uygulanabilir. Lokallerin ameliyatla iyileştirilmesi ihtimali diğer sinüzit olmalarına göre daha fazladır; bu nedenle nazal endoskopide yararlı bilgisayarlı tomografide anatomik bir kusur açığa çıkarsa tedavi inin başında genellikle ameliyat önerilir.

Sistemikler

Çok hızlı ya da çok yavaş giden bir motor gibi Sistemiklerde solunum sisteminin dengesi bozulmuştur. Bir uyaran-genellikle bunun ne olduğu bilinmez-burun ve sinüsleri kaplayan mukoza ırlarında kronik enflamasyona neden olur. Bu kronik enflamason genellikle akciğer yüzeyini de etkiler. Bu nedenledir ki pek çok Sistemiğin astım] da vardır (yüzde 30'a kadar).

Bir mikroskop altında bakıldığında akciğerlerdeki mukoza zarındaki enflamasyon burun ve sinüslerdekine o kadar benzer ki Sistemiklerde tek hava yolu hastalığı olarak adlandırılabilen bir rahatsızlık olabilir. Başka bir deyişle, sinüzite neden olan süreç astıma da neden olur.

Sinüzit Spektrumu

Öte yandan sinüslerdeki ve akciğerlerdeki mukoza zarlarının kronik enflamasyona tepki verme şekli arasında önemli bir fark vardır. Bilinmeyen nedenlerden ötürü sinüslerdeki enflamasyon;

polip oluşumuna neden olur. Burun ve sinüslerin iltihaplanmış uzayından çıkan bu üzüm benzeri oluşumlar Sistemiklerde oldukça büyük olabilir ve önemli oranda tıkanıklığa neden olabilir. Sistemik örnekleri arasında aşağıdaki semptomları gösterenler

• Bilgisayarlı tomografide tüm sinüslerde tıkanıklık ya da membran (zar) ödemi görülür

• Burunun her iki yanında da polip

• Hastalarda astım, burun polipi ve asprin alerjisinin birlikte görüldüğü astım triadı durumu.

Belirti ve Semptomlar. Eğer aşağıdaki semptomları gösteriyorsanız bu grupta olabilirsiniz:

• Yüzünüzün iki yanında da tıkanıklık ve baskı var

• Burnunuzun her iki yanından da nefes almakta zorlanıyorsunuz

• Geniz akıntınız koyu kıvamlı, sarı ya da yeşil mukus ve hiç geçmiyor gibi

• Koku hissi kaybı yaşıyorsunuz

• Şiddetli alerjileriniz var

tedavi. Sistemikler tedavisi en güç gruptur. Polipleri ve diğer tıkanıklıkları açmak için yapılan ameliyatlar geçici rahatlama sağlayabilir, ama tıkanıklık yine görüldüğünde genellikle tekrarlanması gerekir. Oral steroidler gibi ilaçların genelde yararı olur, ancak;

Bunlar kabul edilemez yan etkilere neden olabilirler. Pek çok vakada güçlük, uzun vadede istenmeyen yan etkilere neden olmayacak tedavi rejiminin bulunmasıdır.

Aradakiler Aradakiler bu diğer iki gruptan herhangi birine tam olarak girmeyenlerdir. Örnekler arasında aşağıdaki semptomları gösteren kişiler yer alır:

• Bilgisayarlı tomografide yüzün her iki yanında da sinüslerin iltihaplandığı görülür, ama tüm sinüsler iltihaplanmamıştır

• Alerjiler, hayatlarının bir döneminde alerji iğnesi vurulmasını gerektirmiş olacak kadar şiddetli.

• Eğik bir septum ya da genişlemiş orta konka (konka bülloza) gibi anatomik bir tıkanıklıkla birlikte görülen alerjiler

• Çevresel bir tetikleyici olduğunu akla getirecek şekilde alerji mevsiminde ya da işyerinde semptomların sık sık alçalması.

Belirtiler ve Semptomlar

Aşağıdaki belirtileri gösteriyorsanız bu grupta olabilirsiniz:

• Burun tıkanıklığı ve semptomlar yüzün bir tarafı ile diğer tarafı arsamda değişir.

• Aralıklı meydana gelen ve enfeksiyon sırasında kalınlaşıp rengi dönen geniz akıntıları.

• Semptomlarınız iyiye gider, ancak sinüs enfeksiyonları arsamda tamamen iyileşmez.

Tedavi

Aradakiler için yapılacak tedavi Sinüzit Spektrumunda bulunduğunuz yere-başka bir deyişle Lokallere mi, Sistemiklere mi yakın olduğunuza-göre değişir. Genellikle orta derecede başarılı bir tedavi bulana kadar muhtelif tedavi yaklaşımları denenir. Ameliyat genellikle karışık sonuç verir; çoğu hastada sinüs enfeksiyonlarının şiddetini ve sıklığını azaltır, ama tam bir tedavi sağlamaz.

Bu üç kategoriden herhangi birinin tüm özellikleri size uymuyorsa endişelenmeyin, pek az kişiye uyar. Sinüzit Spektrumunda nerede bulunduğumuz ilişkin bir fikir sahibi olmak için rehber olarak Tablo 6,1 'e bakın. Yine de emin değilseniz doktorunuz size rehberlik edebilir.

Sizin için Doğru Bir Tedavi Planı

Bundan birkaç on yıl sonra kronik sinüziti olan çoğu hastanın gidip basit bir kan testi yaptırıp genetik analizden geçerek ne tip sinüziti olduğunu görebileceğini zannediyorum.

O zaman eksik enzimi yerine koyarak ya da silinmiş DNA iplikçiğini ekleyerek gen tedavisi yapabileceğiz ve çoğu sinüzit vakasında kökendeki neden olan enflamasyona yol açan süreci ortadan kaldırabileceğiz.

Şimdilik kronik sinüzitin temelindeki nedenler hakkında çok az şey biliyoruz. Tüm sinüzit hastalarını, taşıdıkları hastalıklar çok farklı olsa da, aynı kefeye koyma ve aynı tedavi yöntemlerini uygulama eğilimindeyiz.

Biz, sinüzitin temelindeki nedenler hakkındaki temel soruların cevabını anlayana kadar semptomlarınızı kontrol altında tutmak için yapabileceğiniz en iyi şey Sinüzit Spektrumunda nerede yer aldığımca bağlı olarak bir tedavi planı geliştirmektir. Bu tedavilerin bazılarını kendi kendinize uygulayabilirsiniz. Diğerlerinin doktorunuzca işbirliği içinde uygulanması gerekir.