Saldıran Bir An Sürüsü Karşısında Ne Yapılmalıdır?
Saldıran Bir An Sürüsü Karşısında Ne Yapılmalıdır? : Paniğe kapılmak yararsız olduğu gibi saldıran an sayısını da artırabilir. Saldı- nya geçen anlar vücudun korunaklı olduğu sanılan bölgelerine, örneğin giysilerin içine bile girer. Anlan ancak su ve duman durdurabilir. Bu nedenle en yakın suya atlamak ya da vücudu ıslatmak yararlı olabilir.Böceklerin sokmasına bağlı olarak gelişen alerjik tepkiler aşağıda sıralanmıştır:
• Çevresi düzensiz bir şişlikle kendini belli eden ani tepkiler.
• Vücutta birden çok şişlik ve ürtikerle (kurdeşen) kendini belli eden tepkiler.
• Vücutta çok yaygın lezyonlar oluşturan şiddetli ve ani alerji tepkisi (anafi- laksi).Kural olarak belirtiler ne kadar erken ortaya çıkarsa, hastalık o kadar ağır seyreder. Genellikle ilk saat içinde görülen ölüm, solunum yollarındaki alerjik ödem nedeniyle tıkanmaya ya da anafilaktik şoka bağlıdır. Özellikle yüz, boyun ya da mukozadan sokulma sonucu solunum yollarında ödem oluşma olasılığı daha yüksektir. Geç alerjik tepkiler eklem ağrıları, sindirim sistemi bozuklukları ve ateş gibi belirtilere yolaçar. Bazen bu geç tepkilerde böbrek, karaciğer, beyin damarları ve sinir sistemi önemli ölçüde yıkıma uğrar.
Ama yerel tepkilerin yanı sıra genel tepkilerin büyük bölümünün alerjik bir yanıttan mı kaynaklandığını, yoksa sokan böceğin zehrine mi bağlı olduğunu ortaya çıkaracak kesin ölçütler yoktur.Bal ansının sokması durumunda ilk yapılması gereken, yukanda da belirtildiği gibi deriye takılı kalan iğnenin özenli bir biçimde, bağlantılı yapılarla birlikte çıkanlmasıdır.Bu amaçla sokulan bölge önce bol suyla yıkanır, ardından sulandınlmış amonyakla dezenfekte edilir. Üstündeki mikroplan öldürmek için bir süre aleve tutulan topluiğneyle sokulan yerdeki üstderi dikkatle kaldınlır.
Böylece böceğin iğnesi daha görünür bir duruma getirilir. Ardından sabunla yıkanmış ve alkolle dezenfekte edilmiş bir cımbız kullanılarak iğne deriden alınır. Batan iğne genellikle siyah renkte olduğundan kolayca görülebilir.Yaralı bölgeye papain içeren bir merhem sürülmesi, hem olası bir enfeksiyonu önler, hem de geride kalan az miktardaki zehirli maddeleri yok etmeye yarar. Alerjik kişilerde sokulan yerin yukarısı sargı beziyle çok sıkmadan sarılarak bu bölgedeki lenf akımı engellenir. Böylece vücutta alerjik yanıt oluşturacak olası maddelerin lenf yoluyla kana karışması bir ölçüde engellenir.
Ana- fılaksi durumunda, derialtına iğneyle 1/1.000'lik adrenalin çözeltisi verilir. Ağır anafılaksi durumunda ise damardan 1/10.000'lik adrenalin çözeltisi denetimli bir biçimde verilir. Hasta bu sırada gözlem altında tutulur. Gerektiğinde aynı doz 10-30 dakika sonra yinelenir. Şoka giren hastaya hemen oksijen verilmeli, ağır bir gırtak ödemi gelişirse soluk borusuna delik açılmalıdır (trake- otomi). Anafilaksi ve şok durumunu geciktirici özellik taşıyan antihistaminik- ler ve kortizon tedaviye mutlaka eklenmelidir.Kortizon günlük 30 mg prednizon ve eşdeğerleri olarak verilir.
Ağız yoluyla tedavide günlük doz bölünerek iki kerede verilir. Belirtilerin gerilediği ikinci ya da üçüncü güne değin kortizon tedavisi sürdürülür. Kortizon birden değil, her gün 5 mg azaltılarak kesilir.Böcek sokmalarına karşı duyarlı olan kişilerin her zaman ayakkabıyla dolaşması, sık dokunmuş giysileri kullanmaları,açık alanlarda böcek kovucu kremleri sürmeleri gerekir. Yanlarında taşıdıkları kimliklerini gösterir belgelerde alerjik yapılarının belirtilmesi tanıda kolaylık sağlar.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
