Perifarenks Apseleri
Perifarenks Apseleri : RETROFARENKS APSELER — Süt çocuklarında ve büyüklerde değişik şekiller gösterir.
SÜT ÇOCUKLARINDA — Retrofarenks apseleri para-vertebral ganglion- ların adenoflegmonudur.
ETYOLOJİ — İlk çocukluk çağının hastalığıdır. 2-7 aylık çocuklarda sık görülür. Bazan büyüklerde, ihtiyarlarda da görülebilir. Adenoidit veya enfek- siyöz hastalıkların seyrinde husule gelir.
BELİRTİLER — Akut adenoidit veya koriza esnasında disfaji meydana gelir. Çocuk meme alamaz. Farenkste yaygın kırmızılık vardır. Daha büyük çocuklar mastoid veya oksipital bölgedeki ağrılardan şikâyet ederler. Bazan üç dört gün içerisinde kendiliğinden geçer. Fakat çok defa hastalık seyrini takip eder. Bundan sonra disfaji ve dispne husule gelir.Kavum tıkanıklığı dolayısiyle meme emmek imkânsızlaşır.
Aç çocuk memenin üstüne atılır, hir iki defa emer, yutkunmak ister fakat bağırarak başını geri atar (Marfan).Başlangıçta dispne hafiftir. Bilhassa uykuda hem enspirasyondan hem de ekspirasyonda horlama vardır. Bu horlama burun delikleri kapatılsa dahi geçmez.Apse aşağı doğru indikçe önce kornaj, sonra tirajla birlikte dispne meydana çıkar. Çocuğun bağırması ördek sesini andırır. Boyun ağrılı ve tortikolis dolayısiyle serttir.Farenks kırmızı ve pembedir. Bu bombelik umumiyetle farenksin orta kısmındadır. Önceleri para-medyan olan apse, sonra orta hatta lokalize olur.
SEYRİ — 7-8 günde apse kendiliğinden açılabilir. Fakat bu nadir bir haldir. Kendi haline bırakılan apse büyür, senkop veya asfiksi ile ölüm olabilir, cerahat mediyastine sızabilir bu halde mediyastinit bronkopnömoni, pürülan plörezi gibi komplikasyonlar meydana gelir.
AYIRIM DİYAGNOSTİK — Stridülöz larenjit, krup, glottis ödemi, hava yollarında yabancı cisimden kolaylıkla ayrılır. Adeoidnitten ayrılması oldukça güçtür. Bu da esasen hastalığın başlangıcını teşkil eder.Adenoiditte burun pense edilirse horlama geçer diğerinde geçmez.
TEDAVİ — Ensizyonla apseyi boşlatmak tek tedavi olup mümkün olduğu kadar erken yapılmalıdır.
TEKNİK — Çocuk iyice tutulduktan sonra şişliğin en kabarık kısmına etrafı sarılmış ucu açık bir bistiiri ile ensizyon yapılır. Apse açılır açılmaz cerahatin hava yollarına kaçmaması için çocuğun başı sür’atle öne eğdirilir.BÜYÜKLERDE — Retrofarenks apseleri nadir görülür. Sıcak ve soğuk apseleri ayırmak icap eder.
RETROFARENKSÎN SICAK APSELERİ :
I. — RETROFARENKS FLEGMONU — Gilletta ganglioııları iki yaşından itibaren atrofiye olduklarından büyüklerde retrofarenks adenoflegmonuna tesadüf edilmez. Buna mukabil retrofarenksin sellüler dokusuna doğrudan doğruya inokülasyondan dolayı çok virülan yaygın enfeksiyonlar müşahade edilir.Bu flegmonlar farenks mükozasının yabancı cisimle ( balık kılçığı, kemik, v.s.), tromatizan ozofagoskopi ile, mermi ile yaralanmasından veya herkangi bir yanık veya ülserasyonundan sonra husule gelirler.Tromatik retrofarenks flegmonları vak’alarmın büyük bir kısmı anaerop mikroorganizma ile olduklarından septiktirler. Mediyastinal plöral komplikasyonlarla ölüme sebebiyet verirler.
II. — SÖKONDER SICAK RETROFARENKS APSELERİ — Bu apseler civardaki bir süpürasyon neticesi olurlar. Cerahat, aşağıya adale aralıklarından farenks arkası mesafeye gelmek üzere sızar.Büyük sayıda müellifler umumiyetle akut bazan da orta kulak hastalıklarından dolayı retrofarenks mesafede sökonder apseler neşretmişlerdir.
RETROFARENKSÎN SOGüK APSELERİ — Burada ganglioner retrofarenks apseleri ile osteopatik soğuk apseler ayrılmalıdır.
Ganglioner soğuk apseler tonsillae pharyngea tüberkülozunda sökonder olarak husule gelirler. Daha ziyade büluğ çağında görülen hastalık sık olarak servi- kal adenit ile birlikte bulunur. Nadir görülür.Osteopatik soğuk apseler servikal veya süb-oksipital mal de Pott da sökonder olarak meydana gelir. Her yaşta bilhassa yaşlı kimselerde görülür.
BELİRTİLER — Fizik belirtiler süt çocuğundaki adeno-flegmondan pek az farklıdır. Fonksiyonel olarak aşikâr disfaji mevcuttur. Tromatik olanlarda seyir gayet ağırdır.
KOMPLİKASYONLAR — Pürülan plörezi ile birlikte mediyastinit, peri- kardit sık görülen komplikasyonlardır.Vasküler erozyondan ileri gelen hemorajiler daha ziyade farenks yan duvarı apselerinde görülür.
AYIRIM DlAGNOSTlK — iyi tabiatlı tümörlerden,
a. carotis interna anevrizmalarından ayrılmalıdır.
PROGNOS — Hemen daima karanlık olup sebebe bağlıdır.
TEDAVİ — Sıcak apselerde ensizyonla kolleksiyon boşaltılır. Soğuk apseler ise ponksiyonla tedavi edilirler.
FARENKS YAN DUVARI APSELERİ — İki şekilde görülürler.
I _ SOUS - AMYGDALO - TUBAİRE ŞEKİL.ETYOLOJİ — Farenks yan duvarında peri tonsiller süpürasyonun intişarı ile olur. Bu yayılma vasküler yolla (periflebit) olabileceği gibi daha ziyade lüzumsuz açılan peritonsiller apse veya doğru yapılmayan eksploratris ponksiyon neticesi husule gelir.
BELİRTİLER — Genel durum oldukça bozuk olup disfaji mevcuttur. Hastada hakiki dispneden ziyade nefes alamama endişesi vardır.Plika posterior arkasında farenks cidarı şiştir. Çene zaviyesinin alt ve ön kısmında yan infra-hyoid bölge ağrılıdır.Derin olan apse, bir parmak farenkste diğeri boyunda olmak üzere iki parmakla palpasyon yapılarak bulunur.
SEYRİ — Yedi sekiz günde eğer müdahale edilmezse farenkse doğru genişlemeye meyil gösterir, üst kısmından arka plikanın arkasından spontan olarak açılabilir. Fakat cerahat ekseriya aşağıya öne sübmaksiller bölgeye iner veya aşağıya arkaya doğru giderek farenks yan duvarının servikal flegmonuna sebep olur.Virulansın fazla olduğu hallerde peri - farenks yaygın flegmonu husule gelir.
II — FARENKS YAN DUVARININ SERVİKAL FLEGMONU.ETYOLOJİ — Sous-amygdalo-tubaire apse veya peri farenks dokusunun zorlanması neticesi (yabancı cisim) meydana gelir.
BELİRTİLER — Disfaji ve otodini esas belirtilerdendir. Ağrı tiroidin arka kısmında olup mediyastine doğru yayılır, salivasyon artar. Tükrüğiin trakeaya düşmesiyle refleks öksürüğü vardır. Hastanın sesi kurbağa sesine benzer.
SEYRİ — Hastalığı meydana getiren ajanın virulansına tabidir. Normal hallerde apse kolleksiyonu ile birlikte disfajiye ilâve olarak kentöz vasıfta öksürük, dispne bazan da larenks spazmı vardır.Periferik belirtiler artar, boyun bölgesinde apsenin dışarı doğru geliştiğini gösterir boyun ödemi teşekkül eder.Apse mediyastine doğru yayılırsa püriilan plörezi, bronkopnömoni gibi ağır haller meydana gelir.
TEDAVİ — Genel ve sıcak yaş pansumanlarla lokal tedavi yapılır. Apse teşekkül ettiği vakit beklemeden açılır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
