Parkınson Hastalığı ve Sebepleri

Has­ta dikkatle sorgulandığında el hareket­lerinde gerçek titremelerden birkaç ay önce belli belirsiz güçlüklerin ortaya çıktığı saptanır.Hastalık hareket güçlüğüne, hare­ketlerin gittikçe daha sınırlı hale gelme­sine ve bir hareketten öbürüne geçişin belirgin ölçüde zorlaşmasına yol açar.Hareket yavaşlaması (bradikinezi) adı verilen bu sorunun başka yansıma­ları da vardır. Tipik olarak hastanın yü­zü maske gibi ifadesiz ve duyarsızdır; göz hareketleri yavaşlamış, konuşma monotonlaşarak düzensizleşmiş, mi­mikler azalmıştır. Yürürken kollarını sallayamaz, bacaklarını sürür ve kısa adımlar atar. Bazı hastalarda hiç titreme bulunmayabilir. Bu olgularda gittikçe artan hareket bozuklukları yanlışlıkla yaygın (multipl) skleroza ya da beyin tümörüne bağlanabilir. Hasta sürekli öne doğru eğik durur. Dik duruşu koru­ma ve vücudu dikleştirme refleksleri bozulduğundan sık sık düşer. Bunlar yerleşmiş Parkinson hastalığının işaret­leridir.Parkinsonlu hastanın gövdesi katı­dır. Özellikle yürümeye başlayacakken, sanki harekete geçmesi engelleniyor- muş gibi güçlük duyar.

Bir kez başla­dıktan sonra kısa, ama yavaşlamayan, tam tersine gittikçe hızlanan adımlarla yürür. Gövdesi, kendi kütleçekim mer­kezinin ardından koşuyormuşçasına daha fazla öne eğilir. Hastanın harekete geçmesi gibi durması da zordur; bir kez yürümeye başladığında bazen bir engel­le karşılaşana değin duramaz. Hasta ge­ri geri yürürken de aynı sorunlar ortaya çıkar. Parkinson hastalığında sık görü­len bir olay bradikineziyle çelişkiliymiş gibi görünen hızlı harekettir (paradok­sal kinezi). Hasta olağan hareketlerin büyük bölümünü yavaş yaparken, örne­ğin koşma gibi bazı hareketleri şaşırtıcı bir hızla gerçekleştirir.Titremenin ritmi yavaş (saniyede 4-6 kez), salınımlan geniştir. Biçimi hep aynı kalır. Daha çok kol ve bacaklarda görülür; bazen baş, dudak ve dile yayı­lır. Başparmakla işaretparmağının para sayar gibi hareket ederek titremesi ti­piktir. Bazı olgularda titreme ve kas sertliği vücudun yalnız bir tarafında gö­rülür ya da daha belirgin olur.Parkinson titremesi dinlenme halin­de ortaya çıkan titremenin tipik bir ör­neğidir; hasta dinlenirken ortaya çıkar ve hareket ederken hafifler.

İnce, duyar­lı hareketler titremenin belirmesine ya da artmasına yol açar. Dolayısıyla hasta örneğin el becerisi gerektiren hareketle­ri yapamaz ya da zor yapar. Enerjik ha­reketler sırasında ise titreme kaybolur.Hastanın konuşması belirgin biçim­de bozulmuştur. Sabit bakışları ve mas­ke yüzü konuşurken değişmez ya da çok az değişir. Sesi Her zaman mono­tondur, genellikle zor işitilir, iniş çıkış­ları yoktur. Ama konuşmada da para­doksal kineziye benzer aykırılık gözle­nir. Cümlenin başlangıcında yavaş olan konuşma gittikçe hızlanır ve son söz­cükler anlaşılmaz mırıltı halinde çıkar. Konuşmada bir başka tipik bozukluk da bir sözcük ya da cümlenin üç, dört ya da daha çok kez arka arkaya yinelenme­sidir. Yazı titrek ve genellikle küçüktür.Sık rastlanan belirtiler arasında yağ­lanma, tükürük salgısının artması, inatçı kabızlık ve ayak parmaklarında kramp­lar yer alır. Muayenede hekim tarafın­dan hareket ettirilen özellikle bilekteki sertleşmiş kaslar aynı anda değil, kesik kesik aşamalar halinde gevşer; buna dişli çark belirtisi denir. Ayrıca boyun­da hareketin bütün evrelerinde eşit bir direnç saptanır.Ruhsal bozukluklar genellikle hafif­tir. Kavramada yavaşlama, dikkatte azalma, bunaltı (anksiyete), hastalık hastalığı (hipokondri) ve ruhsal çökün­tü görülebilir. Hezeyan ve bilinç bula­nıklığı ortaya çıkabilir. Ama bunların ileri yaşlarda ortaya çıkan başka beyin hastalıklarının ve damar sertliğinin de belirtileri olması ayırıcı tanıyı güçleşti­rir.