Östrojen Nedir ?
Östrojen Nedir ? : Bu kadınlık hormonu, düşük düzeylerde erkekte de vardır. Östrojensiz erkek tam erkek değildir. Öte yandan erkeklik hormonu testosteronun da düşük düzeylerde kadınlarda bulunması doğaldır. 30 yaşındaki bir erkek 60 yaşındaki bir kadından daha çok östrojene sahiptir. Kadın ve erkek yaşlandıkça, endokrinolojik olarak birbirine yaklaşır. Kadınlar menopozdan sonra erkeksi ve birçok erkek de kadınsı karakterler gösterir. Kadında menopozdan sonra östrojen azalmasıyla testosteron lehine denge değişir ve virilizasyon (sakal çıkması) başlar. Erkekte de karşıt olay olur. Bacaklar incelir, kalçalarda büyüme olur. Ginokomasti (meme büyümesi) oluşur.Östrojen, testosteron ve DHEA'nın yanı sıra erkeğin cinsel gücü için önemli bir hormondur. Testosteronu yüksek ancak DHEA ve östrojen düzeyleri düşük olan bir erkek aşırı seksüel arzuya rağmen başarısız olur.
Testosteron libidodan sorumludur. Seksüel güç için östrojen de oldukça önemlidir. Östrojen, spermlerin canlılığını, hareketliliğini sağlar. Böylece erkek kısırlığında önemli rolü vardır.Gele royale (an sütü), östrojen etkili maddeler (izoflavonlar) içerir. Bu maddelerle beslenen kraliçe arı, diğerlerinden yaklaşık 30 kere daha uzun ömürlü ve 2 kat daha büyüktür. Arı sütünün bu müthiş etkisi eski Mısırlılarca da bilinmekteydi. 90 yaşında öldüğü ve 200 çocuğu olduğu söylenen Ramses'in mezarında bu madde bulunmuştur. Ramses, dünyanın en eski Anti-Aging maddesini biliyordu.Araştırmalar, yaşlanmayla ortaya çıkan endokrin değişikliklerinin çeşitli şekilleri olduğunu göstermiştir. Her birey için hormon dengesinin anlamı biraz farklıdır ve vücuda olan etkisi de değişiktir. Ancak testosteron ve östrojen arasındaki kişiye özgü denge vücuttaki negatif etkileri önleyebilir.Kanda normal östrojen (östradiol) konsantrasyonu 50-200 pg/ml'dir.
Kadında, 2. ile 5. siklus günü 35 pg/ml'den az, 13. günü 170 pg/ml'den az östradiol konsantrasyonu düşük değerlerdir.Menopozda östrojen eksikliğinin giderilmesindeki hedef, fizyolojik bazal östrojen düzeyi olan 40 pg/ml. düzeyini sağlamaktır.Erkekte östradiol 20-40 pg/mİ. olmalıdır.Östrojen Replasman TedavisiÖstrojen replasman tedavisi, yalnızca doğal hormonlar yeterli miktarda mevcut değilse uygulanır; ne çok, ne az, sadece yeterli miktarda.Kadında cinsiyet hormonlarının en önemli imalat yeri kuşkusuz yumurtalıklardır.
Ancak cinsiyet hormonları yumurtalıklar dışında birçok yerde daha (böbreküstü bezi, yağ dokusu, beyin) yapılır.Menopoza girince yumurtalıkların fonksiyonu durur. Ancak öteki sistemlerin çalışması değişik ölçülerde sürer. Bu nedenle kadınların bir kısmında çok şiddetli menopoz yakınmaları olurken diğer bir kısmında hiç yakınma olmaz. Bunlarda hormon gereksinimi yumurtalık dışındaki organlarca karşılanır. Bir grup kadında ise yumurtalık fonksiyonunun durmasıyla birlikte diğer sistemlerin yedek hormon yapımı da azalır. Demek ki kadınların bir bölümünde yedek hormon yapımıyla hormon gereksinimi yeterli ölçüde karşılanırken diğer bir kısmında gerçek bir hormon yetersizliği oluşur.Ateş basması ve uykusuzluk, östrojen yetersizliğinin bilinen belirtileridir. Ancak eklem ağrıları da (çoğu zaman el parmak eklemlerinde) sıkça görülür. Östrojenin azalmasıyla eklem sıvısında iltihaba yol açan proteinler artar.
Eklemlerin şişmesine ve ağrıya neden olur. Eğer eklem ağrısı dışında başka şikâyet yoksa ağrılı eklemlere az dozda östrojen jeli sürmek yeterlidir. Aşırı miktarlarda kullanmak tüm hormonlarda olduğu gibi sakıncalıdır.Östrojen yetersizliğinde göz mukozasında kuruluk ortaya çıkar. Problem, menopozda diğer menopoz yakınmalarıyla birlikte ortaya çıkar.
Östrojenli göz pomadı gözdeki bu rahatsızlığı yok eder.Kalp-damar hastalıkları riskini azaltan östrojen, kadında kan kolesterol düzeyini düşük tutar. Menopozdan sonra diyet ve yaşam biçiminde değişiklik olmamasına rağmen çoğu zaman kolesterol düzeyi yükselir.Kan testiyle hormon yetersizliği kesinleşirse östrojen tabletleriyle (özellikle Konjuge östrojen) fazla kolesterol düşürülür. Karaciğere uğrayarak orada kolesterolü etkilemesi için östrojenin ağızdan alınması gerekmektedir.Düzensiz nabız, kalp çarpıntısı, tipik menopoz belirtileridir. Bu belirtilerin varlığında kardiyolojik muayene yapılmalıdır. Kalple ilgili bir neden saptana- mazsa menopozla birlikte başlayan kalp ritim bozuklukları hormonal nedene işaret eder.
Östrojen replasmanı durumu normalleştirir.Östrojen, damarların içinde NO açığa çıkarır (tıpkı kalp ilacı nitro prepa- ratları gibi) ve damarları genişletir. Kalp koroner damarlarında dolaşım bozukluğunda, östrojen tableti dil altında eritilir.Menopozdaki idrar kaçırmada, organizmaya genel etkileri olmayan, kısa süre etkili, lokal kullanılan özel östrojen (östriol) uygulanır.Menopozdaki vajen kuruluğunda da haftada 2 kez uygulanan doğal östrojen (transdermal jel biçiminde) durumu normalleştirir.
Kadınlardaki saç dökülmesinde de östrojen içerikli saç losyonları en iyi seçenektir. Eğer kanda testosteron düzeyi yüksekse ostrojenli saç losyonuyla birlikte testosteronu düşürücü ilaç (Cyproteronacetat) kullanmak gerekecektir. Gebelikte östrojen yapımındaki artıştan dolayı kadınların saçı özellikle dolgun ve güzeldir.Östrojen cilt hücrelerini onarır, kolajeni artırır.
Östrojen kemik yapımını destekler, osteoporozu önler. Ancak bunun için kan östrojen düzeyinin 30 pg/ml'nin üzerinde kalması gerekir. Östrojen, var olan osteoporozun da ilerlemesini durdurur.Östrojen ayrıca antioksidan etkilidir. Dokuları serbest radikallerin zararından korur. Serbest radikallerin yol açtığı doku değişikliklerinin Alzheimer hastalığının oluşumundan sorumlu olabileceği ve östrojenin Alzheimer'dan korunmak için kullanılması tartışılan güncel konulardandır.Östrojen uygulamasına, daima en küçük dozla başlanır. Doktor uygulanan dozun ne derecede etkin olduğunu, hastanın memnuniyetini ve şikâyetlerinin geçip geçmediğini izleyerek saptar. Tüm hormon uygulamalarında gözleyerek doğru dozun bulunması çok önemlidir. Ayrıca yapılan kan testiyle östrojen dozunun doğruluğu teyit edilir.Kadında östrojen tedavisine değgin ayrıntılı bilgi için "Kadında Yaşdönü- mü ve Menopoz" konusuna bakınız.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
