Obezite Nedir Neden Oluşur?
Obezite Nedir Neden Oluşur? :
Kliniğime başvuran hastalar arasında en kalabalık grubu, zayıflamak isteyenler oluşturuyor. Günümüzde obezite, insan sağlığını tehdit eden en önemli sağlık problemi haline geldi.Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, dünyada yaşayan insanların 1,6 milyarı fazla kilolu ve 400 milyonu ise obez. 2016 yılına kadar bu rakamın yaklaşık iki katma çıkması bekleniyor. Dünyada çocuklarda obezite oranı, 1970 yılından bu yana tam 10 kat arttı. ABD''''de toplumun üçte birinden fazlası obez. Dünya Sağlık Örgütü, Avrupada yetişkinlerin yüzde 30 ila 80’inin fazla kilolu olduğunu bildiriyor.Ülkemizde durum dünya ile benzerlikler gösteriyor. Yapılan çeşitli araştırmalarda, çocukluk çağında obezite oranı kızlarda yüzde 14, erkeklerde yüzde 18 e kadar çıkıyor. Yetişkinlerin yaklaşık olarak üçte biri fazla kilolu ve obez. Üstelik her geçen yıl bu oran artmaya devam ediyor.
Tarih boyunca insanoğlunun en önemli problemi açlık oldu. Binlerce yıldır karnımızı doyurmak ve açlıktan ölmemek için savaş veriyoruz. Bu durum son yüzyıla kadar bu şekilde devam etti. Bugün için hâlâ dünyanın geri kalmış bölgelerinde açlık problemi yaşanmaya devam ediyor. Ama bunun temel sebebi, gelir ve gıda dağılımındaki adaletsizliktir. Gelişen bilim ve teknoloji sayesinde artık insanoğlu açlıktan ölmeyi engelleyebilecek kadar besin üretebiliyor. Ancak bu besinlerin adaletsiz dağılımı ve vahşi kapitalist düzen nedeniyle hâlâ açlıktan ölenler var dünyamızda.Sadece Amerika Birleşik Devletlerinde çöpe atılan gıda ile Afrika kıtasındaki açlık problemini halletmek mümkün.
Bu gerçeği bile bile insanların dünyadaki açlık problemini halletmemeleri tüm insanlığın üstündeki vebaldir.Son yüzyıla gelene kadar insanların açlıkla savaşı devam etti. Kitlesel açlıklar ancak İkinci Dünya Savaşı sonrası engellenebildi. Kabaca hesap yaparsak, insanoğlu son 50 yılda yeterli beslenir hale geldi diyebiliriz. Bu nedenle, tarih boyunca kilolu olmak refah ve güzellik simgesi olarak kabul edildi.Öyle ya, eğer gıdanın bu kadar az bulunduğu bir dünyada yaşayan bir kişi yeterli besin alabilecek kadar zengin olmalı ki, kilo almış olsun.
Fakir insan nasıl kilo alsın? Toplumsal kültürde şişman olmak, zengin olmakla eşdeğer tutuldu tarih boyunca. Fakirliğin ve hastalığın ilk belirtisi kilo vermekti. Yaşlı insanlar hâlâ kilolu olmak isterler, kilo kaybedince üzülürler, çünkü onların gençliğinde kilolu olmak makbul bir durumdu.İnsanoğlu her konuda olduğu gibi, beslenmeyi de abarttı. Açlık sınırından geldiğini unuttu ve o kadar çok yedi ki, artık obezite dünyanın en önemlisağlık problemi haline geldi. Düşünün, sadece 50-60 yılda dünyada yaşayan insanların dörtte biri aşırı kilolu hale geldi ve bu rakamın birkaç sene içinde ikiye katlanması bekleniyor. Obezite, baş döndürücü bir hızla artıyor.
Bunun için size 3 önemli ve kolay ölçümü anlatacağım.
1. Kilomuzun normal olup olmadığını anlamak için en çok BKI, yani ‘beden kitle indeksi’ (Body Mass Index/BMI) denilen bir ölçümü kullanıyoruz. Bu indeks, kilo cinsinden kilonuzun, metre cinsinden boyunuzun karesine ölçümü ile bulunuyor. Yani, 1,72 boyundaki ve 70 kilo ağırlığındaki bir kişinin beden kitle indeksini bulmak için, 70 rakamını boyun karesi olan rakama bölmemiz gerek.
Boyun karesi: 1,72x1,72 = 2,9584
Beden kitle indeksi: 70/2,9584 = 23,66
Bu kişinin beden kitle indeksi 23,66’dır.
• 18,5’in altında ise zayıf
• 18,5 ile 24,99 arasındaysa normal kiloda
• 25 ile 29,99 arası ise fazla kilolu
• 30’un üzerinde ise obez
2. Obezitenin bir diğer ölçümü ise, bel çevresinin kalça çevresine ölçümünü bulmaktır. Elinize bir mezura alın. Tam göbek deliği hizasından bel çevrenizi ölçün. Sonra tam kalçanın en sivri noktasından kalça çevrenizi ölçün. Bel çevrenizi kalça çevrenize bölün. Örneğin, bel çevresi 84 cm ve kalça çevresi 102 cm olan bir kadın için bu oranı hesaplarsak; sonuç 84/98 = 0,82 çıkacaktır.Bel çevresi/kalça çevresi oranı kadınlarda 0,85’in altında; erkeklerde ise Tin altında olmalıdır. Eğer bu oranın üzerinde ise, obezite olarak kabul edilir.
3. Sadece bel çevresi ölçümü de obezite açısından kriter olarak kullanılmaktadır. Yine mezurayı alıp, göbek deliği hizasından bel çevrenizi ölçün. Kadınlarda bel çevresi ölçüsü 80 cm, erkeklerde ise 94 cm ve altında olmalıdır. Eğer bel çevreniz bu rakamların üstünde ise, hastalık riskiniz yüksek demektir.
Neden obez oluruz?
Obezitenin en önemli sebebi, yanlış beslenme ve hareketsizliktir.Maalesef artık doğal ve doğru beslenmiyoruz, genelde çok fazla işlenmişgıda ve çok fazla şeker tüketiyoruz. Yediğiniz her hazır gıdada aşırı karbonhidrat yükü var. Modern toplumun getirdiği fast food tarzı beslenme geleneksel sofra ve tencere yemeği kavramının önüne geçti. Çocukluğunuzdan itibaren buna alışıyorsunuz. Dengesiz ve öğün atlayarak besleniyorsunuz.Hareketsizlik, modern çağın oluşturduğu bir problem. Ben küçük bir çocukken arabamız yoktu. Yakın mesafelere yürüyerek gider, daha uzun mesafelere gitmek için otobüs ve dolmuşa binerdik, duraklara kadar yürürdük. Evimiz sobalıydı, senede bir kere odun kömür alınır ve depoya ailecek taşırdık. Her gün soba yakılır, sobaya odun kömür taşınırdı. Evimizin her tarafı ısın- mazdı, kışın üşürdük. Yazın klimamız yoktu, terlerdik.
Sokağa çıkıp oynardık, günümüz, okuldan sonra sokakta oynamakla geçerdi. Bütün bu yaşam tarzı, hatta terlemek ve üşümek bile metabolizmamızı çalıştırır, vücudumuza kalori harcatırdı. Üstelik bugüne göre daha sağlıklı besleniyorduk, besinler doğaldı, sebze meyveleri mevsiminde yiyorduk, annem turşu ve salça yapıyor, kış için sebze kurutuyordu.Oysa bugün bu hareketliliğin onda biri bile yok hayatımızda. Arabalarımız var, hem de konforlu ve klimalı, yazın terlemiyoruz, kışın üşümüyoruz. Yürüyüşü unuttuk, her yere arabayla gidiyoruz.
Evlerimiz klimalı ve kaloriferli, ne ısınmak için ne de serinlemek için çaba harcamıyoruz. Çocuklarımız dışarı çıkıp oynayamıyor, bilgisayar başında oynuyor. Televizyonlarımız bile uzaktan kumandalı, kanal değiştirmek için hareket etmiyoruz. Üstelik artık doğal gıdalar da yok, tamamen işlenmiş gıdalarla sağlıksız şekilde besleniyoruz.Bu yaşam tarzı, kilo almanıza sebep oluyor.Obezite hastalarının yüzde 10’undan daha azı, sahip oldukları hastalıklar sebebiyle obeziteye yakalanırlar. Geri kalanının tamamı, yanlış beslenme ve hareketsizlik sebebiyle kilo alırlar.
Obezitenin yol açtığı hastalıklar
Obezite, pek çok hastalığa sebep olarak insan sağlığına zarar veriyor.Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, fazla kilolu olma ve obezite, Avrupadaki Tip-2 Şeker hastalıklarının yüzde 80’inden, kalp hastalıklarının yüzde 35’inden ve yüksek tansiyonun yüzde 55’inden sorumludur.Her yıl sadece Avrupada 1 milyondan fazla insanın ölmesine sebep olmaktadır.
Obezite şu hastalıklara yol açar:
• însülin direnci
• Tip-2 diyabet
• Yüksek tansiyon
• Hiperlipidemi
• Koroner arter hastalığı
• Metabolik sendrom
• Kanser
• Safra kesesi hastalıkları
• Osteoartrit
• Felç
• Uyku apnesi
• Karaciğerde yağlanma
• Astım
• Âdet düzensizlikleri
• Aşırı kıllanma
• Ruhsal problemler (anoreksiya nevrosa, blummia vb)
• Kas-iskelet sistemi problemleri
İnsanlar neden her geçen gün daha da şişmanlıyor?
Kliniğime başvuran hastalar arasında en kalabalık grubu, zayıflamak isteyenler oluşturuyor. Günümüzde obezite, insan sağlığını tehdit eden en önemli sağlık problemi haline geldi.Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, dünyada yaşayan insanların 1,6 milyarı fazla kilolu ve 400 milyonu ise obez. 2016 yılına kadar bu rakamın yaklaşık iki katma çıkması bekleniyor. Dünyada çocuklarda obezite oranı, 1970 yılından bu yana tam 10 kat arttı. ABD''''de toplumun üçte birinden fazlası obez. Dünya Sağlık Örgütü, Avrupada yetişkinlerin yüzde 30 ila 80’inin fazla kilolu olduğunu bildiriyor.Ülkemizde durum dünya ile benzerlikler gösteriyor. Yapılan çeşitli araştırmalarda, çocukluk çağında obezite oranı kızlarda yüzde 14, erkeklerde yüzde 18 e kadar çıkıyor. Yetişkinlerin yaklaşık olarak üçte biri fazla kilolu ve obez. Üstelik her geçen yıl bu oran artmaya devam ediyor.
Tarih boyunca insanoğlunun en önemli problemi açlık oldu. Binlerce yıldır karnımızı doyurmak ve açlıktan ölmemek için savaş veriyoruz. Bu durum son yüzyıla kadar bu şekilde devam etti. Bugün için hâlâ dünyanın geri kalmış bölgelerinde açlık problemi yaşanmaya devam ediyor. Ama bunun temel sebebi, gelir ve gıda dağılımındaki adaletsizliktir. Gelişen bilim ve teknoloji sayesinde artık insanoğlu açlıktan ölmeyi engelleyebilecek kadar besin üretebiliyor. Ancak bu besinlerin adaletsiz dağılımı ve vahşi kapitalist düzen nedeniyle hâlâ açlıktan ölenler var dünyamızda.Sadece Amerika Birleşik Devletlerinde çöpe atılan gıda ile Afrika kıtasındaki açlık problemini halletmek mümkün.
Bu gerçeği bile bile insanların dünyadaki açlık problemini halletmemeleri tüm insanlığın üstündeki vebaldir.Son yüzyıla gelene kadar insanların açlıkla savaşı devam etti. Kitlesel açlıklar ancak İkinci Dünya Savaşı sonrası engellenebildi. Kabaca hesap yaparsak, insanoğlu son 50 yılda yeterli beslenir hale geldi diyebiliriz. Bu nedenle, tarih boyunca kilolu olmak refah ve güzellik simgesi olarak kabul edildi.Öyle ya, eğer gıdanın bu kadar az bulunduğu bir dünyada yaşayan bir kişi yeterli besin alabilecek kadar zengin olmalı ki, kilo almış olsun.
Fakir insan nasıl kilo alsın? Toplumsal kültürde şişman olmak, zengin olmakla eşdeğer tutuldu tarih boyunca. Fakirliğin ve hastalığın ilk belirtisi kilo vermekti. Yaşlı insanlar hâlâ kilolu olmak isterler, kilo kaybedince üzülürler, çünkü onların gençliğinde kilolu olmak makbul bir durumdu.İnsanoğlu her konuda olduğu gibi, beslenmeyi de abarttı. Açlık sınırından geldiğini unuttu ve o kadar çok yedi ki, artık obezite dünyanın en önemlisağlık problemi haline geldi. Düşünün, sadece 50-60 yılda dünyada yaşayan insanların dörtte biri aşırı kilolu hale geldi ve bu rakamın birkaç sene içinde ikiye katlanması bekleniyor. Obezite, baş döndürücü bir hızla artıyor.
Obezite nedir, obez olup olmadığımı nasıl anlayacağım?
Bunun için size 3 önemli ve kolay ölçümü anlatacağım.
1. Kilomuzun normal olup olmadığını anlamak için en çok BKI, yani ‘beden kitle indeksi’ (Body Mass Index/BMI) denilen bir ölçümü kullanıyoruz. Bu indeks, kilo cinsinden kilonuzun, metre cinsinden boyunuzun karesine ölçümü ile bulunuyor. Yani, 1,72 boyundaki ve 70 kilo ağırlığındaki bir kişinin beden kitle indeksini bulmak için, 70 rakamını boyun karesi olan rakama bölmemiz gerek.
Boyun karesi: 1,72x1,72 = 2,9584
Beden kitle indeksi: 70/2,9584 = 23,66
Bu kişinin beden kitle indeksi 23,66’dır.
Beden kitle indeksinize göre şu şekilde değerlendirilirsiniz:
• 18,5’in altında ise zayıf
• 18,5 ile 24,99 arasındaysa normal kiloda
• 25 ile 29,99 arası ise fazla kilolu
• 30’un üzerinde ise obez
2. Obezitenin bir diğer ölçümü ise, bel çevresinin kalça çevresine ölçümünü bulmaktır. Elinize bir mezura alın. Tam göbek deliği hizasından bel çevrenizi ölçün. Sonra tam kalçanın en sivri noktasından kalça çevrenizi ölçün. Bel çevrenizi kalça çevrenize bölün. Örneğin, bel çevresi 84 cm ve kalça çevresi 102 cm olan bir kadın için bu oranı hesaplarsak; sonuç 84/98 = 0,82 çıkacaktır.Bel çevresi/kalça çevresi oranı kadınlarda 0,85’in altında; erkeklerde ise Tin altında olmalıdır. Eğer bu oranın üzerinde ise, obezite olarak kabul edilir.
3. Sadece bel çevresi ölçümü de obezite açısından kriter olarak kullanılmaktadır. Yine mezurayı alıp, göbek deliği hizasından bel çevrenizi ölçün. Kadınlarda bel çevresi ölçüsü 80 cm, erkeklerde ise 94 cm ve altında olmalıdır. Eğer bel çevreniz bu rakamların üstünde ise, hastalık riskiniz yüksek demektir.
Neden obez oluruz?
Obezitenin en önemli sebebi, yanlış beslenme ve hareketsizliktir.Maalesef artık doğal ve doğru beslenmiyoruz, genelde çok fazla işlenmişgıda ve çok fazla şeker tüketiyoruz. Yediğiniz her hazır gıdada aşırı karbonhidrat yükü var. Modern toplumun getirdiği fast food tarzı beslenme geleneksel sofra ve tencere yemeği kavramının önüne geçti. Çocukluğunuzdan itibaren buna alışıyorsunuz. Dengesiz ve öğün atlayarak besleniyorsunuz.Hareketsizlik, modern çağın oluşturduğu bir problem. Ben küçük bir çocukken arabamız yoktu. Yakın mesafelere yürüyerek gider, daha uzun mesafelere gitmek için otobüs ve dolmuşa binerdik, duraklara kadar yürürdük. Evimiz sobalıydı, senede bir kere odun kömür alınır ve depoya ailecek taşırdık. Her gün soba yakılır, sobaya odun kömür taşınırdı. Evimizin her tarafı ısın- mazdı, kışın üşürdük. Yazın klimamız yoktu, terlerdik.
Sokağa çıkıp oynardık, günümüz, okuldan sonra sokakta oynamakla geçerdi. Bütün bu yaşam tarzı, hatta terlemek ve üşümek bile metabolizmamızı çalıştırır, vücudumuza kalori harcatırdı. Üstelik bugüne göre daha sağlıklı besleniyorduk, besinler doğaldı, sebze meyveleri mevsiminde yiyorduk, annem turşu ve salça yapıyor, kış için sebze kurutuyordu.Oysa bugün bu hareketliliğin onda biri bile yok hayatımızda. Arabalarımız var, hem de konforlu ve klimalı, yazın terlemiyoruz, kışın üşümüyoruz. Yürüyüşü unuttuk, her yere arabayla gidiyoruz.
Evlerimiz klimalı ve kaloriferli, ne ısınmak için ne de serinlemek için çaba harcamıyoruz. Çocuklarımız dışarı çıkıp oynayamıyor, bilgisayar başında oynuyor. Televizyonlarımız bile uzaktan kumandalı, kanal değiştirmek için hareket etmiyoruz. Üstelik artık doğal gıdalar da yok, tamamen işlenmiş gıdalarla sağlıksız şekilde besleniyoruz.Bu yaşam tarzı, kilo almanıza sebep oluyor.Obezite hastalarının yüzde 10’undan daha azı, sahip oldukları hastalıklar sebebiyle obeziteye yakalanırlar. Geri kalanının tamamı, yanlış beslenme ve hareketsizlik sebebiyle kilo alırlar.
Obezitenin yol açtığı hastalıklar
Obezite, pek çok hastalığa sebep olarak insan sağlığına zarar veriyor.Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre, fazla kilolu olma ve obezite, Avrupadaki Tip-2 Şeker hastalıklarının yüzde 80’inden, kalp hastalıklarının yüzde 35’inden ve yüksek tansiyonun yüzde 55’inden sorumludur.Her yıl sadece Avrupada 1 milyondan fazla insanın ölmesine sebep olmaktadır.
Obezite şu hastalıklara yol açar:
• însülin direnci
• Tip-2 diyabet
• Yüksek tansiyon
• Hiperlipidemi
• Koroner arter hastalığı
• Metabolik sendrom
• Kanser
• Safra kesesi hastalıkları
• Osteoartrit
• Felç
• Uyku apnesi
• Karaciğerde yağlanma
• Astım
• Âdet düzensizlikleri
• Aşırı kıllanma
• Ruhsal problemler (anoreksiya nevrosa, blummia vb)
• Kas-iskelet sistemi problemleri
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
