kolestrolün nedenleri nelerdir

Kolesterol Nedenleri

Kolesterol vücudumuzun hücrelerinde bulunan yağ benzeri, yoğun kıvamlı yapıda bir maddedir. Hormon ve D vitamini üretimi ya da sindirim gibi fonksiyonlar için vücudumuz gereken tüm kolesterolü kendisi üretir.

Kolesterol kanımızda lipoprotein adı verilen içi yağ, dışı proteinden oluşan küçük paketler içinde dolaşır.
Düşük yoğunluklu ve yüksek yoğunluklu olmak üzere, taşıdıkları kolesterol miktarına göre iki tür lipoprotein
vardır. Dolayısıyla kolesterolden söz ederken de iki tür kolesterolden söz edilir.

Tıp dünyasında düşük yoğunluklu lipoprotein -İngilizce karşılığından yola çıkılarak- kısaca LDL olarak anılır ve kötü kolesterol olarak tanımlanır. Yüksek yoğunluklu lipoproteine ise kısaca HDL denir ve iyi kolesterolü anlatır. Kanda kötü kolesterolün oranı arttığında bu durum, kolesterolün damar duvarlarında birikmeye başlamasıyla kalp hastalığına veya bunamaya varan sonuçlar doğurabilir. İyi kolesterolde ise kolesterol karaciğere taşınır ve buradan vücut fonksiyonlarının işlemesi için organlara dağıtılır, damarlarda birikmez. Aksine, iyi kolesterol damarlarda plak oluşumunu engeller.

Kolesterolün bir kısmını yiyeceklerden alırız fakat çoğu karaciğerde üretilir. Doymuş ve trans yağlar kötü kolesterol üretimini arttırır. Beslenme dışında kilo, kalıtım ya da hareketsizlik gibi pek çok başka faktör kolesterol seviyesini etkiler. Kötü yağları içeren sağlıksız bir beslenme, fazla kilolar ve hareketsiz bir yaşam kötü kolesterol seviyesinin yükselmesinde önemli rol oynar. Ayrıca ailede kolesterol sorunu olması da kişinin yüksek kolesterol değerlerine sahip olmasına neden olabilir.

Kolesterolü Düşürmek İçin Yapabilecekleriniz

Yaşam biçiminde yapılacak değişiklikler kolesterolü düşürmek konusunda önemli bir rol oynar. Fazla kiloları vermek, sağlıklı beslenmek ve daha çok hareket etmek kolesterolü düşürecektir. Tüm bu adımların yanında sigarayı bırakmak da aynı oranda kilit bir rol oynar.

Kilo Vermek

Çoğu kez sadece 3-5 kilo vermek bile kolesterolün düşmesinde etkilidir. Burada önemli bir nokta yeme alışkanlıklarınızı göden geçirmeniz ve beslenme konusunda yaptığınız yanlışları fark etmenizdir. Abur cubur, fast food, hazır yiyecekler, şekerli ya da kızarmış gıdalar ne kadar zararlı artık çoğumuz biliyoruz. Bu tip kötü beslenme alışkanlıklarından kurtulmak bile kilo vermenizde ve kolesterol seviyenizi düşürmekte yardımcı olacaktır. Kendinize gerçekçi hedefler koyun. Kısa zamanda çok kilo vermeyi değil, sağlıklı beslenerek kalıcı şekilde, makul sürelerde kilo vermeyi planlayın.

Kalp Dostu Gıdalar Tüketmek

Daha sağlıklı yağlara yönelin: Doymuş yağ bakımından zengin yağ ve gıdalar azaltılmalıdır. Örneğin katı margarinler, tereyağ, krema, iç yağ (sığır / koyun eti vb), sakatat, şarküteri (sosis, sucuk, salam vb), peynir veya pizza benzeri gıdalar doymuş yağ kaynaklarına örnektir. Günlük kalorinin en fazla % 10’u doymuş yağ içermelidir. Zeytin yağı gibi daha sağlıklı seçeneklere ağırlık verilebilir.

Trans yağlardan uzak durun: Margarin, pastahane işi hazır gıdalar, hazır kurabiye veya bisküvi tarzı tatlılar, krakerler kolesterol seviyesini oldukça kötü yönde etkiler. Trans yağlar sadece kötü kolesterol seviyesini yükseltmekle kalmaz iyi kolesterol seviyesini de düşürür.

Kolesterol oranı yüksek gıdaları azaltın: Günlük kolesterol alımı 300 miligramla sınırlanmalıdır. Sakatat, yumurta sarısı ve süt ürünlerinde kolesterol oranı yüksektir.

Tam tahılları tercih edin: Tam tahıllardaki çeşitli besleyici maddeler kalp sağlığını destekler. Tam tahıllı ekmek, kepekli makarna, esmer pirinç ve kepekli un gibi gıdaları tercih edin. Yulaf da seçenekleriniz arasında yer alır.

Meyve ve sebzelere ağırlık verin: Lif zengini meyve ve sebzeler kolesterolü düşürmeye yardımcı olacaktır. Canınız atıştırmalık çektiğinde mevsim meyvelerine yönelin. Sebze çorbası, sebze türlü gibi sebze ağırlıklı yemeklere yönelin.

Kalp dostu balıkları yiyin: Somon, uskumru veya tuna balığı gibi kalp sağlığını destekleyen balıkları tüketebilirsiniz. Bu tür balıklar kırmızı et veya tavuk etine göre çok daha az doymuş yağ ve kolesterol içerir. Karides benzeri deniz ürünleri ise kolesterol açısından zengindir.

Yüksek Kolesterol Tedavisi

Yüksek kolesterol için piyasada pek çok reçeteli ilaç bulunmaktadır. Ancak bu ilaçlar tek başına çözüm getirmez ve mutlaka sağlıklı bir beslenme programı ve egzersizle desteklenmelidir. İlaçların düzenli kullanımı uzun süre devam eden yüksek kolesterol sonucu damar tıkanıklığı oluşumunu engellemek için önemlidir.

Beslenme uzmanları kolesterol seviyesini düşürmek için düşük yağlı diyetler önermektedir. Abur cubur yemekten kaçınmak ve sarımsak gibi kolesterolü düşürdüğü bilinen gıdaları tüketmek seviyelerin normal düzeye çekilmesine yardımcı olacaktır.

Yüksek Kolesterol Belirtileri

Kötü kolesterolü yüksek kişilerde genellikle bir belirti görülmez. Bu nedenle kendinizi sağlıklı hissediyor olsanız bile belirli bir yaştan sonra düzenli kolesterol ölçümü yaptırmanız en doğrusu olacaktır. Aşağıda yüksek kolesterolün vücutta yarattığı bazı değişiklikleri ve fiziksel muayene sırasında fark edilebilecek belirtileri bulabilirsiniz.

Dalak ve karaciğer büyümesi
Kornea çevresinde halkalar (Korneal arkus)
Deri altında ve göz çevresinde yağ birikmesi
Göz kapakları çevresinde sarı cilt lekeleri
Periferik kornea’da renk değişimi
Tendonlar üzerinde yağ nodülleri
Damarlarda yağ birikmesi
Kandaki oksijen seviyesinin azalması