Kalp Krizi Nedir nasıl tedavi edilir
Kalp Krizi Nedir?
Kap krizi; kalbin kan pompalama görevini, kalp kaslarında gerçekleşen ani kasılmadan dolayı gerçekleştirememesidir. Bazı kalp krizleri kalbi tamamen durdurup kişiyi öldürürken, bazıları ise kalbi belli bir süreliğine durdurup sonra tekrar attırır, bazısı ise çok ufak derecede kişiye rahatsızlık ve ağrı verip geçer.
Kalp Krizi Belirtileri
Göğüs kafesinde şiddetli ağrı, genelde tam ortada “ bıçak saplanması” gibi tarif edilir.Kollardan aşağı ya da boyunda ağrı
Kişi solgun, terli, endişeli görünür, kalp atışları hızlı ya da düzensizdir.
Nefes alamama
Kalp krizi şiddetliyse nabız ya da kalp atışı olmayabilir.Kişide bu belirtilerden biriyle karşılaşıldığında (nefes alamama hariç), acilen tıbbi müdahalede bulunulmalıdır.Durum: Kişinin bilinci yerindeyse kazazedeyi,45 derecelik açıyla sandalye ya da koltuğa oturtun ya da duvara yaslayın.
Ambulans çağırıp en yakın hastaneye gönderin.Gömleğinin yakasını açın ve varsa kravatını gevşetin.Terini silin.Profesyonel yardım gelene kadar kazazedeye ona moral verecek şeyler söyleyin.
Durum: Kişinin bilinci yerinde değilse kazazedeyi,Düz zemine sırtüstü yatırın.
Gömleğinin yakasını açın ve varsa kravatını gevşetin.Boynundan nabzını, göğsünden de kalp atışını hissetmeye çalışın. Eğer hiçbir belirti yoksa derhal suni solunuma başlayın.
Kalp krizi geçirdikten sonra
Verilen ilaçlarını düzenli ve belirtilen miktarıyla kullanın.Kilonuzu ideal seviyede tutun.Asla çok yemek yemeyin, dolu mide kalbe baskı yapar.Yemeklerden sonra koşuşturmayın.Sigarayı azaltın ya da tamamen bırakın.Düzenli ve kontrollü egzersiz yapın ama kol ya da göğsünüzde ağrı oluştuğunda egzersizi bırakın.Kalbinizin sorunlu olduğunu düşünmeyin. Çoğu insan kalp ameliyatından sonra mutlu ve renkli bir hayat sürer.Cinsel ilişkiye girmekten kaçınmayın, sadece kalp krizi geçirdikten 8 hafta sonra ilişkiye girmeye özen gösterin.Düzenli ve huzurlu bir uyku çekin.
Kalp Krizi Nasıl Önlenir?
Kalp krizi yüzünden her yıl onlarca insan ölmektedir. Her üç erkekten biri kalp krizine yenik düşmekte, her geçen gün ölenlerin yaşı daha da gençleşmektedir.
Bazı etmenler kalp krizi riskini daha da arttırmaktadır, bunlar:
- Sigara içmek
- Yüksek tansiyon
- Yüksek kolesterol
- Obezite
- Hareketsizlik
- Stres
Ne yapmalı: Sigarayı bırakın. Eğer günde bir paket ya da daha fazla sigara içiyorsanız, kalp krizi geçirme riskiniz normal bir kişiye göre iki kat daha fazladır.Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürün. Tansiyonunuz yüksekse doktorunuza başvurun.Yağlı yiyeceklerden kaçının. Yemek yaparken katı yağ yerine mısır ya da ayçiçeği yağı kullanın; haftada 3 yumurtadan fazla yemeyin; pasta, kek gibi tatlılardan uzak durun. Bol bol sebze, meyve ve kepekli ekmek yiyin.
Kilonuzu doktorunuzun tavsiyeleriyle kontrol altına alın. Şekerli ürünleri tüketmeyi azaltın, hatta yemeyin. Bu bile kilonuzu şaşırılacak bir şekilde azaltacaktır.Hareketsiz kişilerin kalp krizi geçirme riski normal insanlara göre 3 kat daha fazladır, bu yüzden düzenli egzersiz yapın. Hareketli kişiler ilk kez kalp krizi geçirdiğinde, hayatta kalma şansları hareketsiz kişilere göre 3 kat daha fazladır. Her hafta düzenli olarak (2-3 kere) yürüyün ya da tempolu koşu yapın.
Kalp Krizi Nedenleri
Kalp, insanlarda dinlenme ânında dakikada 60-80 kez tüm vücuda kan pompalayan güçlü bir pompadır. Tüm vücudun kan ihtiyacını karşılarken kendisinin de beslenmesi için kan kullanması gerekir. Kalbin kendini besleyen damarların (koroner arterler) dolaşım bozukluğunda koroner yetersizlik meydana gelir. Koroner yetersizlik durumları koroner damarlardaki darlıkların tipine, derecesine ve yerine göre değişir. Bazıları anjina seviyesinde kalırken diğerleri krize dönüşebilir.Genelde fiziksel aktivite sırasında ortaya çıkan ve dinlenmekle geçen göğüs ağrıları (anjina) ilk uyarılardandır. Eforlu EKG ile kalp damarlarının fonksiyonelliği değerlendirilebilir. Anjinasız da kalp krizleri sık görülmektedir. Kalp damarları ânî olarak tıkanırsa kalp krizi ortaya çıkar.
Kalbi veya beyni besleyen damarlar; kolesterol (kan yağları), diğer yağlar, kalsiyum ve kandaki bazı maddelerin birleşerek oluşturdukları tabakalar (plaklar) yüzünden daralabilir. Kalp krizi, bu daralmaların zaman içinde tam bir tıkanıklığa dönüşmesiyle oluşabilir.
Aynı zamanda,koroner damarların dışında başka damarlarda oluşabilecek plaklardaki kırılmalar sonucu kana karışan parçalarda pıhtı oluşturarak kalp damarlarını tıkayabilir.
Kalp Krizi Tedavisi
Kalp krizi acil bir durumdur. Hastaneye yatmayı ve yoğun bakımı gerektirir. Sürekli EKG takibi hemen başlatılmalıdır, çünkü ölümcül ritim bozuklukları (aritmiler) kalp krizinin ilk bir kaç saatinde ölümün başlıca sebebidir.
Tedavinin amaçları kalp krizinin ilerlemesini durdurmak, kalp hasarını en az düzeyde tutmak, iyileşebilmesi için kalbin taleplerini azaltmak ve komplikasyonları önlemektir.
Eğer hasta ilk 12 saat içinde gelmiş ise tıkalı damarın açılması ile kalp kasının ölmesi önlenebilir. Bunun 2 yöntemi var:
Damardaki tıkanmadan sorumlu pıhtıyı eritmek (trombolitik tedavi),
Tıkalı bölgeyi balon+stent ile açmak.
Aspirin çiğnetilmesi önemlidir. Kanın sulanmasını sağlayan aspirin mutlaka verilir. Hatta şiddetli göğüs ağrısı olanların hastaneye giderken, zaman geçirmemek için mutlaka aspirin (300-500 mg tablet) çiğnemelerinde yarar vardır. Damardan verilebilen kan sulandırıcı ilaç olan heparin tedavisi de başlatılır.
Hastanede ilaçların ve sıvıların kontrollü bir şekilde verilebilmesi için intravenöz (damar içi) yol açılacaktır. Bazı görüntüleme cihazları gerekli olabilir. Sıvı durumunu yakından takip etmek için bir idrar sondası yerleştirilmesi gerekebilir.
Kandaki oksijen seviyesi normal olsa bile genelde oksijen verilir. Bu, dokular için hazır oksijen sağlar ve kalbin yükünü azaltır.
Ağrı kontrolü için ilaçlar: Kalbin oksijen gereksinimlerini azaltmak ve ağrı için dil altı veya intravenöz nitrogliserin gibi ilaçlar verilir. Morfin yada morfin türevleri kalp krizi için de verilebilecek etkili ağrı kesicilerdir.
Kan sulandırıcı ilaçlar: Eğer kalp krizi EKG’de "ST-segment yükselmesi," şeklinde ise ve balon anjiyoplasti işleminin yapılabileceği anjiyografi laboratuarı bulunmuyorsa, göğüs ağrısının hissedilmesinden sonra 6 saat içinde “pıhtı çözücü” (trombolitik) tedavi başlatılabilir. (Streptokinaz veya tPA). Trombolitik tedavi damar içinde oluşan pıhtıyı eritmek amacıyla verilir. Eğer başarılı olursa hastanın ağrısı geçer, EKG değişiklikleri geriler.
Ancak trombolitik tedavi her hastaya yapılamaz:
- Son 6 hafta içerisinde büyük bir ameliyat, organ biyopsisi ya da ciddi bir travma geçirmiş,
- Yakın zamanda beyin ameliyatı operasyonu geçirmiş,
- Son bir ay içerisinde kafa travması geçirmiş,
- Bağırsak kanaması geçirmiş,
- Beyin tümörü olan,
- Son 6 ay içinde inme yaşamış,
- Ciddi şekilde artmış kan basıncı olan,
- hastalar için uygun değildir çünkü; trombolitik tedavinin en önemli komplikasyonu, kanama oluşturabilmesidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
