hıçkırık nedir ve nasıl oluşur

Hıçkırık Neden Olur?

Hıçkırık, nefes almamızda önemli bir rol oynayan diyafram kasının, ani ve istemsiz bir şekilde kasılmasıdır. Hıçkırık tuttuğunda bu kas tekrar tekrar kasılır ve her seferinde içimize hızla hava çekmemize neden olur. Havayı çekmemizle birlikte, ses telleri aniden kapanır ve hıçkırık sesi oluşur. Çok yemek ya da alkol almak gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkan çoğu hıçkırık önemsizdir ve kısa sürede kendiliğinden geçer. Ancak bu durum, her hıçkırığın göz ardı edilebileceği anlamına gelmez.

Özellikle uzun süren ve geçmek bilmeyen bir hıçkırığın altta yatan nedeni, akciğer iltihaplanması ya da böbrek hastalığı gibi ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Genellikle birkaç dakika süren hıçkırıkların yanı sıra saatler ve hatta aylar boyu devam eden hıçkırık şikayetleri vardır. Kısa süreli hıçkırıklar genellikle çabuk sonlanır ve fazla bir şikayet yaratmazlar; ancak uzun süren, inatçı hıçkırıklar dikkate alınmalıdır.

Dolu Mide

Mide çok dolu olduğunda bu doluluk, kendiliğinden, kısa sürede geçecek bir hıçkırığa neden olabilir. Hızlı bir şekilde çok yemek yemek, çok alkol almak, fazla hava yutmak, sıcak ve soğuk içeceklerin karışmasıyla mide ısısının aniden değişmesi ya da heyecanlanmak gibi durumlar, diyaframın bitişiğinde bulunan midenin şişmesine ya da gerilmesine yol açan durumlardır. Midenin bu genişlemesi diyaframa çarpmasına ve sonuç olarak da hıçkırığa neden olur.

Gülmek

Neşeli bir sohbet sırasında bol bol gülmek elbette keyif vericidir ancak gülerken hıçkırık tutma ihtimaliyle de karşı karşıyasınız demektir. Güldüğümüz sırada içimize ani olarak hava çekmemiz nedeniyle -ki bu gülerken sık olan bir durumdur – hava çok hızlı bir şekilde gırtlak kapağına doğru eser, diyaframla ilgili sinirleri uyarır ve böylece hıçkırık başlar.

Stres
Duygusal faktörler ve stres hıçkırığın oluşmasında rol oynayabilir. Kaygı ve stres diyaframı uyaran hormonların salınmasına neden olur ve bu şekilde bize hıçkırık olarak yansıyan, diyaframdaki kasılmalar tetiklenir. Heyecanlandığınızda hıçkırık tutuyorsa, bu durumu garipsemeyin.

Hamilelik
Hamilelik sırasında büyümekte olan bebek, diyaframa baskı uygulayabilir ve bu da bir sinir uyarılmasına neden olur. Oldukça yaygın bir durumdur ve hamile kadınlar gebelik boyunca her an, hıçkırık tutmasından şikayetçi olabilir.

İnatçı Hıçkırık Neden Olur?
2 günden fazla süren hıçkırıklara inatçı hıçkırık denir. Nadir görülmesine karşın bir aydan fazla süren hıçkırıklar da vardır. Bu denli uzun süreli hıçkırıklar yorgunluğa, uykusuzluğa ve kilo kaybına neden olabilir. İnatçı hıçkırıklar ciddiye alınmalıdır çünkü çok daha önemli bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkmış olabilir. Tıpkı kısa süreli hıçkırıklarda olduğu gibi, inatçı hıçkırık da bir değil birçok sebepten dolayı görülebilir.

Sinir Hasarı
Diyafram kasıyla ilgili sinirlerin hasar görmesi ya da uyarılması nedeniyle uzun süreli, inatçı hıçkırıklar görülebilir. Sinirlerde bu tip problemlere bir tümör, kist, guatr, larenjit veya boğaz ağrısı yol açabilir.

Merkezi Sinir Sistemi Hastalıkları
Merkezi sinir sistemindeki bir tümör ya da enfeksiyon veya diğer bir hasar, vücudun hıçkırık refleksini kontrol eden mekanizması üzerinde olumsuz bir etki yaratmış olabilir. Felç, MS, menenjit, beyin travması gibi rahatsızlıklar bu duruma örnek verilebilir.

Metabolik Hastalıklar ve İlaçlar
Alkolizm, anestezi, diyabet, böbrek yetmezliği, sakinleştirici ilaçlar benzeri faktörler uzun süren ve kişilerde rahatsızlık veren boyutlara ulaşan hıçkırığın nedenleri arasında sayılabilir. Bu tip rahatsızlıklarda hıçkırık elbette tek belirti olmaz. Kişinin sağlığını, günlük düzenini etkileyen başka sorunlar da görülür. Yine de inatçı bir hıçkırığı dikkate alıp doktora görünmek, başka bir rahatsızlık söz konusuysa, erken teşhis için size fırsat yaratmış olur. Örneğin, tek belirtinin hıçkırık olduğu reflü hastaları vardır.

İnatçı hıçkırığın altında yatabilecek hastalıkları bir liste halinde sıralarsak, en genel şekliyle aşağıdaki tablo ortaya çıkar:
Reflü, menenjit, MS benzeri hastalıklar
Zatürre, karaciğerde tümör, bağırsak tıkanıklığı, kalp büyümesi, mide kanseri
Kanser, enfeksiyonlar, felç ya da yaralanma gibi merkezi sinir sistemi problemleri
Böbrek fonksiyonlarında azalma ya da hiperventilasyon (gereğinden çok daha hızlı ya da çok derin şekilde nefes alma verme) gibi metabolik problemler
Baş, boyun ve göğüsteki sinirlerin irritasyonu,
Anestezi veya ameliyat