Herniasyon

Beyin dokusunun volümü, venlerin üzerine bası ve BüS'un yer değiştirmesi ile sağlanan alandan daha fazla olduğunda kafa içi basıncında artış olabilir. Kraniyal kubbe gergin dura katlatılan (faks ve tentoriyum) ile bölmelere ayrılmış olduğu için beyinde ortaya çıkacak bir odaksal genişleme, bu katlantılara bağlı olarak yer değiştirmesine neden olur. Genişleme oldukça fazla ise herniasyon ortaya çıkar. Herniasyonlar ya yer değiştiren beyin bölümüne ya da beyin ile birlikte yer değiştiren bölümlere göre isimlendirilir. Bu tip yer değiştirmelerin genel bir sonucu olarak, "itilen" dokuya kan akımında bir bozulma olur ve sonuçta dokuda enfarktüs gelişir. Bu durum sıklıkla başka bir yerin de şişmesine ve daha sonra herniasyonunsa neden olur. Subfalsin (singulat) herniasyon, bir serebral hemisferin tek taraflı ya da asimetrik bir şekilde genişleyerek singulat giyrusu falksın köşesine doğru ittiği durumlarda ortaya çıkar. Bu duruma anteriyor serebral arter dallananda sıkışma da eşlik edebilir.

Transtentoriyal (unsinat) herniasyon temposal lobun medikal tarafı tentoriyumun serbest Kenan boyunca sıkıştığı zaman ortaya çıkar. Temporallob yer değiştirdikçe üçüncü kraniyal sinirde sıkışma meydana gelir ve pupilla genişlemesi ve lezyon tarafına oküler hareketlerde bozulma ortaya çıkar ("şişkin pupil"). Posteriyor serebral arterde de ayrıca sıkışma gelişebilir ve damar tarafından beslenen bölgede iskemik hasar ortaya çıkabilir, buna primer görme korteksi de dahildir. Herniasyon daha da büyüdüğünde karşı taraftaki serebral pedinkülde de sıkışma gelişebilir ve herniasyon ile ayrı tarafta hemiparezi ortaya çıkabilir.

Hemisferik lezyonlar tipik olarak karşı taraf güçsüzlüğüne neden olduğu için, bu ayrı taraftaki hemiparezi hastayı muayene eden doktoru etkilenmemiş, karşı taraftaki hemisferde bir lezyon varlığını düşündürerek yanıltabilir. Bu durumlarda pedinkülde gelişen değişikliler Kernoan çentiği olarak adlandırılır. Transtentoriyal herniasyonun ilerlemesine sıklıkla orta beyindeki ve ponstaki hemorajik lezyonlar da eşlik eder, bunlara Duret hemorajikleri adı verilir.

Bu lineer ya da alev biçimli lezyonlar genellikle orta hatta ve paramediyan bölgelerde ortaya çıkar. Bunların üst beyin kökünü besleyen arterlerin ve penetran venlerin yırtılmasına bağlı olarak geliştiğine inanılmaktadır. Duret hemorajiklerinin varlığında prognozun kötü olduğu düşünülür. Tonsiller herniasyon, serebellar tonsillerin foramen magnuma doğru yer değiştirmesidir. Bu herniasyon türü oldukça tehlikelidir, çünkü beyin kökünün sıkışmasına neden olur ve bu durum medulladaki yaşamsal solunum ve kalp merkezlerinde fonksiyon bozukluğu ile sonuçlanır.