guatr hastalığı nedir neden olur
Tiroit Bezinin Büyümesi
Boynun ön tarafında bulunan tiroit bezinin büyümesine guatr denir. Halk arasında kalkan bezi de denen tiroit bezi damarları bol bir içsalgıbezidir. Başlıca görevi tiroksin ve bununla ilgili bazı hormonlar salgılamaktır. Tiroksin, vücut metabolizmasını düzenleyen bir hormondur. Bu nedenle kandaki tiroksin oranı önemlidir. Gerek bu oran, gerek tiroksinin salgılanması, sempatik sinirlerle tireotrop hormonun denetimi altındadır. Tireotrop hormon, kanda tiroksin oranı düştüğü zaman hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan hormondur.Guatrların fizyolojik sınıflandırılması, tiroit bezinin salgıladığı tiroksin düzeyine göre yapılır.
Boynun ön tarafında bulunan tiroit bezinin büyümesine guatr denir. Halk arasında kalkan bezi de denen tiroit bezi damarları bol bir içsalgıbezidir. Başlıca görevi tiroksin ve bununla ilgili bazı hormonlar salgılamaktır. Tiroksin, vücut metabolizmasını düzenleyen bir hormondur. Bu nedenle kandaki tiroksin oranı önemlidir. Gerek bu oran, gerek tiroksinin salgılanması, sempatik sinirlerle tireotrop hormonun denetimi altındadır. Tireotrop hormon, kanda tiroksin oranı düştüğü zaman hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan hormondur.Guatrların fizyolojik sınıflandırılması, tiroit bezinin salgıladığı tiroksin düzeyine göre yapılır.
Basitguatrda bez, genellikle normal miktarda hormon salgılar.En yaygın olan tür basit guatrdır. Basit guatrın başlıca sebebi, tiroit bezinin tiroksini gerekli düzeyde tutabilmek için kandan yeterince iyodür alamamasıdır. Bu sebeple hipofiz bezi harekete geçerek tireotrop hormon salgılamaya başlar ve tiroit bezi genişler. Genişleyen bezden daha çok kan geçer, daha çok iyodit çıkar ve tiroksin düzeyi normale döner. Tiroit bezinin irileşme derecesi iyodürün kandaki düzeyine bağlıdır; zaten kalkan bezinin normal büyüklüğü ile normal dışı büyüklüğü arasındaki sınır pek belirli değildir.Basit guatr besinlerde iyot bulunmamasına bağlı olarak bazı bölgelerde (Himalaya, Alp ve And dağları vb.) yaşayan insanlarda daha çok görülür.
Guatr hastalığında tiroit, tiroksin hormonunu yeteri kadar yapmak için fazla çalışmış ve büyümüştür. Bazen hafif derecede, bazen yutağa ve gırtlağa basınç yapacak kadar fazla büyüyebilir. Tedavide iyot vermek gerekir.Habis guatrda tiroit yumru gibi büyümekte, ayrıca akciğer ve kemiklerde metastazlar bulunmaktadır. Tedavide tümörün çıkarılması ve radyoterapi yapılması uygundur.Hipotiroidizm tiroit bezinin çalışmasının azaldığını belirten bir terimdir. Hipotiroidizmde tiroksin hormonu eksikliği sonucu çocuklarda kreten, erişkinlerde ise miksödem denen durumlar meydana gelir (Hashimoto hastalığı).
Bu olaylarda hemen guatr gelişmez. Kretenler zekâca geri, hareketsiz, derileri kuru ve dilleri kocaman çocuklardır. Miksödemli yetişkin hastalarda, zekânın ve soğuğa dayanıklığın azalmasından başka, sağırlık, kansızlık, saçların seyrekleşmesi ve yüzde şişme görülür. Kadın hastalarda amenore vardır. Yani âdet görmezler. Tedavi için tiroksin hormonu verilir.Hipertiroidizm, tiroidin aşırı çalışmasına denir. Bu duruma tirotok- sikoz veya Gravez hastalığı da denir. Hipertiroidizmin tedavisinde antitiroid ilaçlar (Karbimazol, Metil timosil vb.) kullanılmaktadır.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
