Enürezis Alarm

Enürezis DSM-IV tanı ölçütlerine göre; 4 yaşından büyük çocukların, uyku sırasında, tekrarlayıcı nitelikte, istemsiz idrar kaçırması, bu davranışın üç ay süre ile en az haftada iki kez ortaya çıkması, okul ya da sosyal yaşantı ile ilgili bir sıkıntı nedeni olması ve durumun tıbbi bir hastalığa bağlı olmaması olarak tanımlanır

Gece işemeleri olan çocuklarda bu problemi çözmeye yönelik davranışsal yöntemler kullanmadan önce fiziksel bir problem (üriner enfeksiyon, diabet, epilepsi vb.) olup olmadığının araştırılması amacıyla bir hekime başvurulmalıdır. Tetkikler sonucunda çocuğun her hangi bir fiziksel probleme sahip olmadığı ortaya çıkarsa davranışsal yöntemlerden yararlanılabilir.

Öncelikle çocuğa bu durumun bir çok insanın başına gelebileceği, utanılmaması gerektiği ve geçici bir problem olduğu yolunda bir açıklamada bulunulmalıdır. Ailenin, idrar kaçırmanın istemsiz bir davranış olduğunun bilincinde olmalı, kesinlikle çocuğu aşağılayıcı, utandırıcı bir tavır takınmamalı bu problemi için çocuğu suçlamamalıdır. Tam tersine bu problemle baş etmede en önemli katılımcı yine çocuk olacağından sorunu utanmadan sahiplenmesi ve çalışmalara katılması sağlanmalıdır.

Çocuğun yaşına, işemelerin sıklığına göre tedavi yöntemleri değişebilir. Bu süreçte çeşitli yöntemlerin beraber kullanılması daha faydalı olacaktır.

Sıvı kısıtlanması ve gece uyandırma:

Çocuk yatmadan önce ve akşam yemekleri arasında aldığı sıvı miktarını azaltmalıdır. Çay, su, meyve suyu gibi içecekler, karpuz, kavun gibi meyveler tüketilmemelidir. Çocuk yatmadan hemen önce tuvalete gitmeli ve yattığında gece tuvalete kalkacağı konusunda bilgilendirilmelidir.

Çocuk uyuduktan 1-1.5 saat sonra uyandırılıp tuvalete gitmesi sağlanmalıdır. Bu süreçte çocuk tam olarak uyanmış olmalı, yarı uyur veya gözleri kapalı şekilde ebeveynin kontrolüyle tuvalet ihtiyacını gidermesi problemi daha da pekiştirecektir.

Kayıt tutma:

Çocuk için hazırlanan panoda haftalık olarak çocuğun altının kuru kaldığı günler işaretlenmelidir. Bu işlemi çocuğun kendisi yapmalıdır. İşaretlemeyi yaparken çocuğun hoşuna giden şekiller, resimler, yıldızlar kullanılabilir. Hafta sonunda kuru günler ödüllendirilmelidir. Ödüller çocuğu hoşuna giden etkinlikler, yiyecekler olabilir. Ancak mutlaka bunların yanında övgü belirten sözler ve davranışlar olmalıdır.

Mesane Jimnastiği:

Mesane Eğitim Eksersizleri: İşeme sıklığı ve atılan idrar miktarı birkaç gün izlenerek bir bazal elde edilir. Bunun için çocuğun, küçük bir plastik kaba idrarını yapması ve ailesinin bunu iki üç gün süreyle ölçmesi ve sıklığını kayıt etmesi istenir.

İdrar yapma sıklığı günde 5 ile 7 defadan fazlaysa ve idrar volümü her yaş için 30 cc den daha az ise fonksiyonel mesane kapasitesi düşünülür ve bunu artırmaya çalışılır. Her gün belli zamanda, genellikle sabahları veya okuldan sonra, çocuğun fazla miktarda sıvı içmesi (500 cc kadar) ve idrar yapmayı mümkün olduğu kadar ertelemesi istenir. Atılan volüm haftada birkaç defa ölçülür. Amaç, yeteri kadar idrarı tutabilen bir mesane kapasitesine ulaşmaktır. Bu yöntem tek başına veya sfinkter eğitim eksersizleri ile birlikte %30 ile %35 çocukta başarılıdır.

Sfinkter Eğitim Eksersizleri: Çocuktan gündüz idrarını yaparken birçok defa aniden kesmesi ve tekrar yapması istenir. Bu teknik sfinkter kaslarının tonusunü artırabileceği gibi çocuğun idrar yapma kontrolünün farkında olmasını da sağlar. Bu yöntemi daha çok 9 yaşından büyük çocukların uygulayabildikleri anlaşılmıştır.

İlaç Tedavisi

İlaç tedavisi davranışsal yöntemlerden sonuç alınamadığı durumlarda kullanılmalıdır. İlaçlarn en çok altı ay süre ile kullanılması önerilir. İlaçlar kesildikten sonra enürezisin iyileşmesi veya tekrarlamasıyla ilgili farklı sonuçlar bildirilmektedir. Bir çok çocuğun ilaçlar ile başlangıçta hızlı düzeldiği ve üçte birinde tam iyilik olduğu belirtilmektedir. Ancak ilaç bırakıldıktan sonra problem tekrar ortaya çıkabilmektedir.