Demir Eksikliği Kan Tahlilleri
Demir Eksikliği Kan Tahlilleri : Sideropeni olarak da bilinen demir eksikliği durumunda, hemoglobin yapımının azalmasına bağlı olarak kansızlık gelişir. Bu kansızlığa sideropenik ya da demir eksikliğine bağlı kansızlık adı verilir. Demir eksikliği gıdalarla alman demirin yetersiz olması, bağırsaklarda emilimin bozulması, gebelikte olduğu gibi vücudun demir gereksiniminin artması ya da fazla miktarda demir yitirilmesi gibi durumlarda ortaya çıkar.Normal bir beslenme düzeninde bağırsaklara gelen 20-40 mg demirin ancak yüzde 10'luk bölümü, yani 1-2 mg'siemilebilir. Bu da âdet gören kadınlara bile yetecek bir miktardır.
Gıdalar arasında özellikle et, enginar ve ıspanak gibi sebzeler, meyveler ve şarap demir bakımından oldukça zengindir. Gıda aliminin dengesiz ve eksik olması, kolayca demir eksikliğine bağlı kansızlığa yol açar. Emziren annelerin gıdalarına özel bir önem vermeleri gerekir. Çünkü süte geçen demir miktarı annenin kan düzeyiyle yakından ilişkilidir. Demir eksikliği olan bir anne tarafından emzirilen ve bütünüyle sütten gelen gıdaya bağımlı olan bir bebekte de demir eksikliğine bağlı kansızlık meydana gelir.Demir alımı bütünüyle normal olsa bile bazı kişilerde, incebağırsaklardaki emilim bozukluğu kansızlığa neden olabilir. Bu kansızlık türü incebağırsağı etkileyen ve emilim bozukluğuna yol açan hastalıklarda ya da atrofık (doku gerilemesine bağlı) mide iltihabında olduğu gibi midenin hidroklorik asit salgısının azaldığı durumlarda ortaya çıkar.
Hidroklorik asit salgısı incebağır- saklardan demirin emilmesi için kesinlikle gereklidir. Bu madde hem hayvansal, hem de bitkisel gıdalardan açığa çıkan demirin emilmesinde önemli bir rol oynar. Önceden mide salgısıyla işlenmemiş bitkisel gıdaların incebağırsak- lardan kesinlikle emilemedikleri belirlenmiştir. Bu durum çeşitli nedenlerle midelerinin bir bölümü ameliyatla alınmış kişilerde açık olarak görülür.Demir eksikliğinin üçüncü nedeni demir gereksiniminin artması ve dışarıdan alman demirin bu gereksinimi karşı- layamamasıdır. Gebelik ve büyüme çağıgibi durumlarda vücuda normalden daha fazla demir gerekir. Artan gereksinim ek kaynaklarla karşılanmazsa, demir eksikliğine bağlı kansızlık ortaya çıkar.Demir eksikliğinin son nedeni, demir yitiminin kanamalara bağlı olarak artmasıdır. Bunlar genellikle kadınlardaki âdet kanamaları ve sindirim sistemine ilişkin kanamalardır.
Sindirim sistemindeki kanamalar akut ya da kolay fark edilmeyen gizli kanama biçiminde olabilir. Gizli kanama durumunda kemik iliği daha çok çalışarak kan hücresi açığını kapatmaya çalışır. Ama zaman içinde demir depolan da tükendiğinden, bütün gücüyle çalışan kemik iliği de kansızlık gelişimini engelleyemez. Adet günlerinin normalden uzun sürmesi, âdet döneminde yitirilen kanın fazla olması (hipermenore), âdet kanamasının 28 günden daha sık aralıklarla meydana gelmesi (polimenore), âdet günleri dışında da ara kanamalarının olması (met- roraji) kadında zaten var olan demir eksikliğine bağlı kansızlık tehlikesini artırır. Hem erkeklerde, hem de kadınlarda sık görülen mide ya da onikiparmakba- ğırsağı ülserleri, daha az görülen mide ve öbür sindirim sistemi organlarıyla ilgili kanserler, ayrıca basur gibi durumlar da aşın kanama sonucunda demir eksikliğine bağlı kansızlığa yol açabilir.Kemik iliğine sunulan demirin az olması, burada üretilen alyuvarlann niteliğini bozar. İçlerinde daha az hemoglobin bulunan hücrelerin oksijen taşıma yetenekleri de azalır.
Bunlar mikroskop altında incelendiğinde, normal alyuvarlardan daha ufak ve soluk görünürler.Demir yalnızca alyuvarlarda değil, bütün vücut hücrelerinin yapısında bulunur. Bu nedenle demir eksikliğinden alyuvarlar dışındaki hücreler, özellikle çok hızlı çoğalan hücreler etkilenir. Akyuvarlarda, deri hücrelerinde, tırnak ve saçlarda, mukozalarda demir eksikliğine bağlı çok çeşitli belirtiler ortaya çıkar.Demir eksikliğinin temelinde, sayılan nedenlerden herhangi biri yatabilir. Ama demir eksikliğine bağlı kansızlık en sık şiddetli âdet kanaması gören kadınlarda ortaya çıkar. Bu olgularda bütün kansızlık tiplerinde olduğu gibi solukluk, aşın yorgunluk, saç dökülmesi, tımaklann kolay kırılması ve çarpıntı gibi belirtilere rastlanır. Aynca mukoza ve dilde çeşitli iltihabi olaylar da sık görülür.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
